Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ thăm cấp nhà nước đến Việt Nam ngày 19-20/6, theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Putin đến Việt Nam trong hơn 10 năm qua.
"Chuyến thăm có ý nghĩa hết sức quan trọng, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt - Nga trên tất cả lĩnh vực và nâng tầm trong tình hình mới", Đại sứ Việt Nam tại Nga Đặng Minh Khôi cho biết trong cuộc phỏng vấn được công bố hôm nay.
Trong bối cảnh hai nước đang nỗ lực hiện thực hóa Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện đến năm 2030, chuyến thăm không chỉ là sự kiện ngoại giao quan trọng, mà còn thể hiện sự coi trọng và cam kết của Nga đối với quan hệ hợp tác nhiều mặt với Việt Nam.
Sự kiện cũng thể hiện Việt Nam tích cực thực hiện đường lối đối ngoại theo tinh thần độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, và đóng góp vào hòa bình, ổn định trên thế giới.
"Tổng thống Putin thăm Việt Nam còn gửi đi thông điệp mạnh mẽ về sự tôn trọng lẫn nhau giữa hai quốc gia. Đây là biểu hiện rõ ràng của tình hữu nghị và đoàn kết, góp phần nâng cao vị thế của cả hai nước trên trường quốc tế, vì lợi ích chung của cả hai dân tộc và vì hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới", Đại sứ Khôi cho hay.
Lãnh đạo hai nước sẽ thảo luận, xác định rõ hơn các lĩnh vực hợp tác trọng điểm, từ kinh tế, thương mại, quốc phòng an ninh, năng lượng, khoa học công nghệ đến giáo dục, văn hóa, ngoại giao nhân dân. Các mục tiêu dài hạn và kế hoạch hành động cụ thể sẽ được đề ra, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả của quan hệ song phương.
Đề cập đến những điểm nhấn trong quan hệ song phương thời gian qua, ông Khôi nhấn mạnh hai nước luôn coi nhau là đối tác, bạn bè quan trọng và hàng đầu.
Kế thừa quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa Việt Nam và Liên Xô trong quá khứ, Việt Nam và Nga năm 1994 ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị. Hiệp ước khẳng định quan hệ hai nước được xây dựng trên nguyên tắc tôn trọng độc lập và chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng và cùng có lợi dựa trên luật pháp quốc tế.
Trong 30 năm qua, Việt Nam và Nga đã từng bước đưa quan hệ song phương lên các cấp, từ Đối tác Chiến lược đến Đối tác Chiến lược Toàn diện, đạt được nhiều thành tựu cả về chiều rộng lẫn chiều sâu.
Quan hệ chính trị có độ tin cậy cao, với các cuộc trao đổi đoàn các cấp, cũng như các cơ chế tham vấn, đối thoại nhằm tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau. Việt Nam và Nga luôn ủng hộ và hợp tác chặt chẽ trong các tổ chức quốc tế và khu vực như Liên Hợp Quốc, ASEAN, APEC, ARF...
Về kinh tế - thương mại, kim ngạch song phương có những giai đoạn tăng 10-15% mỗi năm. Tuy nhiên, từ sau khi nổ ra xung đột Nga - Ukraine, tình hình chính trị - kinh tế trên thế giới diễn biến phức tạp đã ảnh hưởng tiêu cực tới hợp tác kinh tế - thương mại giữa hai nước.
Hai bên đã từng bước tháo gỡ các khó khăn về vận tải, thanh toán..., giúp hoạt động xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nga hồi phục rõ rệt. Năm 2023, kim ngạch thương mại hai chiều đạt hơn 3,6 tỷ USD, tăng 3,6% so với năm 2022.
Trong 5 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa giữa hai nước đạt xấp xỉ 2 tỷ USD, tăng 52% so với cùng kỳ năm 2023. Nhiều nhóm hàng thế mạnh của Việt Nam như nông sản, thủy sản, may mặc, thiết bị máy móc tiếp tục duy trì được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao sang thị trường Nga. Việt Nam cũng tăng nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu như than đá, phân bón, hóa chất, thực phẩm... phục vụ sản xuất, kinh doanh đáp ứng cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài.
Về đầu tư, Nga có gần 200 dự án tại Việt Nam với tổng số vốn gần một tỷ USD. Đầu tư của Việt Nam sang Nga tăng mạnh, từ khoảng 100 triệu USD vào đầu những năm 2000 lên mức 3 tỷ USD vào năm 2023, với khoảng 25 dự án.
Lĩnh vực năng lượng, dầu khí là điểm nhấn quan trọng trong hợp tác kinh tế giữa hai nước. Hai bên đã hợp tác tốt và hiệu quả trong tìm kiếm, thăm dò dầu khí không chỉ ở thềm lục địa Việt Nam mà cả ở lãnh thổ Liên bang Nga với các dự án lớn.
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, thương mại hai chiều Việt - Nga năm 2023 đạt 3,63 tỷ USD, tăng 2,3% so với năm 2022. Năm 2023, Nga dành 1.000 suất học bổng cho sinh viên Việt Nam. Hiện có khoảng 5.000 du học sinh Việt Nam đang học tập tại nước này. Cộng đồng người Việt Nam tại Nga có khoảng 60.000-80.000 người.
Hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh và kỹ thuật quân sự giữa hai nước là lĩnh vực truyền thống, không ngừng phát triển trên cơ sở đối tác tin cậy, phù hợp với luật pháp quốc tế, góp phần vào duy trì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Đại sứ Khôi bày tỏ hy vọng chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Putin sẽ "mang đến động lực mới để hai nước ngày càng hợp tác chặt chẽ và hiệu quả hơn, cùng hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn".
Vũ Anh