Ý tưởng dùng công nghệ laser hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân Covid-19 xuất phát từ TS Trần Ngọc Liêm, nguyên Giám đốc Trung tâm Công nghệ Laser, Viện Ứng dụng Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ. PGS. TS Đỗ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Công nghệ Laser cho biết, Trung tâm ủng hộ và đồng thuận với đề xuất này.
Theo ông Tuấn, liệu pháp laser công suất thấp giúp tăng cường miễn dịch, ngăn virus xâm nhập, giảm nhẹ triệu chứng ở bệnh thể nhẹ và vừa. Ở mật độ công suất thấp, chùm tia laser có khả năng thay đổi hoạt động của các enzyme trao đổi năng lượng và chuyển hóa quan trọng, kích thích sự phân chia tế bào để tăng cường tái tạo mô. Ngoài ra, công nghệ này tăng tốc quá trình tổng hợp DNA, RNA, protein để kích hoạt miễn dịch, sức đề kháng của tế bào bị tổn thương.
Khu vực chiếu laser cho bệnh nhân COVID-19 (chiếu sáng laser không xâm lấn. Nguồn: Viện ứng dụng công nghệ
Nhiều bệnh nhân nhiễm nCoV không triệu chứng hoặc bị mức độ nhẹ về viêm đường hô hấp trên cấp tính. Một số bệnh nhân bị nặng hơn, phổi bị tổn thương. "Ở giai đoạn sớm mắc Covid-19, việc sử dụng liệu pháp laser công suất thấp hỗ trợ điều chỉnh hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng, giúp bệnh không chuyển nặng hơn", ông Tuấn nói.
Công nghệ laser trị liệu công suất thấp là dùng ánh sáng laser vùng bước sóng nhìn thấy hoặc vùng hồng ngoại gần trong phạm vi 1500 mW chiếu vào vị trí nhất định trên cơ thể.
Liệu pháp này có hai loại, gồm laser chiếu nội mạch (đưa laser vào lòng mạch, trên tĩnh mạch) và laser chiếu ngoài da. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương của người bệnh, bác sĩ có thể quyết định bước sóng, vùng chiếu và thời gian phơi sáng laser khác nhau.
BS Nguyễn Minh Tân, Trưởng phòng Kỹ thuật Y sinh, Trung tâm Công nghệ Laser cho biết, một số dòng máy laser công suất thấp do Trung tâm chế tạo (MINI 630, NACENLAS 2...) được lưu hành trong nước, có thể đáp ứng nhu cầu hỗ trợ điều trị bệnh nhân Covid-19 mức độ nhẹ và vừa.
Tuy nhiên, để có thể áp dụng phương pháp này trong hỗ trợ trị liệu căn bệnh mới, phức tạp như Covid-19, ông Tân cho rằng cần thực hiện những nghiên cứu trong nước về phương pháp điều trị, bước sóng, công suất, thời gian chiếu laser, vị trí chiếu trên cơ thể người bệnh. Sau khi có kết quả nghiên cứu, liệu pháp này cần trải qua giai đoạn thử nghiệm và đánh giá lâm sàng mới có thể áp dụng thực tế.
"Thời điểm này có thể huy động một số bệnh viện đang sử dụng thiết bị laser để hỗ trợ điều trị bệnh nhân Covid-19. Đồng thời, Trung tâm có thể triển khai mở rộng sản xuất, phục vụ phòng chống dịch bệnh", BS Tân nói.
Theo PGS. TS Phạm Hữu Nghị, Bệnh viện Trung ương quân đội 108, các nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy việc dùng liệu pháp điều trị laser công suất thấp trong điều trị các bệnh về phổi như hen, viêm phế quản tắc nghẽn mãn tính (COPD), viêm phổi cấp... cho kết quả tích cực. Bệnh Covid-19 có đặc điểm bệnh lý là tổn thương phổi và tăng viêm quá mức do bão cytokine, suy yếu miễn dịch, dẫn đến suy hô hấp, ARDS và tổn thương nội tạng, đông máu trong lòng mạch. Do vậy, có thể nhận định, việc dùng liệu pháp điều trị laser công suất thấp với bệnh nhân Covid19 là khả thi.
Những công bố gần đây trên thế giới cũng cho thấy hiệu quả của phương pháp này trong điều trị các bệnh nhân Covid19 với khả năng chống viêm, giảm các cytokine gây viêm, làm tăng oxy tổ chức và làm lành mô bệnh. Sử dụng liệu pháp này, các triệu chứng lâm sàng có sự cải thiện nhanh về tình trạng khó thở, giảm nhu cầu lưu lượng oxy, giảm nhu cầu thở máy và cải thiện các chỉ số viêm phổi, giảm thâm nhiễm trên hình ảnh XQ
Việc nghiên cứu và áp dụng laser công suất thấp trong điều trị Covid-19 đã được thực hiện tại một số quốc gia. Trong cuốn "Liệu pháp Laser cho Covid-19: Phòng ngừa, Điều trị và Phục hồi chức năng" do các nhà khoa học Nga thực hiện hồi tháng 1, họ đã thử nghiệm chỉ ra lợi ích của công nghệ này khi điều trị bệnh nhân, như hỗ trợ hoạt động enzyme trong chuỗi hô hấp của ty thể, cải thiện tái tạo mô phổi, tăng khả năng miễn dịch, giảm nhẹ triệu chứng và giúp người bệnh dần hồi phục.