Chương trình môn Ngữ văn mới mở rộng thêm tác phẩm

Ngoài 6 tác phẩm bắt buộc, dự thảo chương trình ngữ văn mới sẽ có thêm các tác phẩm tự chọn bắt buộc của 13 tác giả lớn.

Chủ biên chương trình môn Ngữ văn mới, PGS Đỗ Ngọc Thống cho biết, thay đổi cơ bản nhất trong bản thảo lần này so với dự thảo công bố tháng 1/2018 là mở rộng tác phẩm học bắt buộc.

Dự thảo trước chỉ quy định 6 tác phẩm bắt buộc trong toàn chương trình gồm: Nam quốc sơn hà tương truyền của Lý Thường Kiệt; Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn; Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi; Truyện Kiều của Nguyễn Du; Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu; Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh.

PGS Đỗ Ngọc Thống, chủ biên chương trình môn Ngữ văn mới. Ảnh: Minh Anh.

Lần này, ngoài 6 tác phẩm kể trên, chương trình quy định thêm một số tác giả và tác phẩm thuộc phần cứng, bắt buộc tác giả sách giáo khoa và giáo viên lựa chọn để biên soạn, giảng dạy. Danh mục này mở rộng thêm phần bắt buộc, như chọn ít nhất mỗi thể loại truyện dân gian một tác phẩm tiêu biểu; tương tự với ca dao, sân khấu và truyện thơ dân gian, sử thi…

Các tác giả miền núi cũng được tăng thêm trong danh sách gợi ý "tác phẩm tự chọn" như Nông Quốc Chấn, Y Phương, Inrasara.

"Việc mở rộng thêm tác phẩm học bắt buộc nhằm tăng yêu cầu về học vấn phổ thông cốt lõi mà mỗi học sinh phải có được khi tốt nghiệp THPT", ông Thống nói. Nguyên tắc lựa chọn tác phẩm bắt buộc là dựa vào 9 tác gia tiêu biểu trong chương trình hiện hành và bổ sung một số tác giả lớn có tác phẩm tiêu biểu cho thành tựu văn học Việt Nam các thời kỳ. Một số tác giả được bổ sung vào phần cứng, bắt buộc gồm: Hồ Xuân Hương, Vũ Trọng Phụng, Nguyễn Huy Tưởng, Lưu Quang Vũ.

Chủ biên chương trình môn Ngữ văn khẳng định, mở rộng thêm các tác phẩm bắt buộc nhưng chương trình vẫn giữ định hướng mở để tăng quyền tự chủ, sáng tạo cho tác giả sách giáo khoa và giáo viên; tạo cơ sở cho việc thực hiện chủ trương một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa.

Bản dự thảo lần này sẽ được trình lên Hội đồng thẩm định quốc gia vào cuối tháng 4 và tiếp tục sẽ chỉnh sửa theo kết luận của Hội đồng.

Danh mục các văn bản ngữ liệu trong chương trình môn Ngữ văn mới:

1. Các tác phẩm bắt buộc

- Nam quốc sơn hà tương truyền của Lý Thường Kiệt.

- Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn.

- Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi (có bài khái quát về đọc tác gia Nguyễn Trãi).

- Truyện Kiều của Nguyễn Du (có bài khái quát về đọc tác gia Nguyễn Du)

- Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu.

- Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh (có bài khái quát về đọc tác gia Hồ Chí Minh).

2. Tác phẩm tự chọn bắt buộc

a) Tác phẩm văn học dân gian

- Chọn ít nhất 4 tác phẩm trong các truyện sau, mỗi tác phẩm đại diện cho một thể loại (truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười): Sơn Tinh Thủy Tinh, Bánh chưng bánh giầy, Thánh Gióng; Thạch Sanh, Em bé thông minh, Cây khế; Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi, Đẽo cày giữa đường; Con rắn vuông, Lợn cưới, áo mới.

- Chọn ít nhất 3 bài ca dao về các chủ đề: quê hương đất nước; tình yêu, tình cảm gia đình; con người, xã hội (trữ tình hoặc trào phúng).

- Chọn ít nhất một tác phẩm trong các sử thi sau: Đăm Săn, Đẻ đất đẻ nước, Xinh Nhã.

- Chọn ít nhất một tác phẩm trong các truyện thơ sau: Sống chụ son sao, Tiếng hát làm dâu.

- Chọn ít nhất một kịch bản chèo hoặc tuồng trong các tác phẩm sau: Quan Âm Thị Kính, Lưu Bình Dương Lễ, Kim Nham (chèo); Nghêu Sò Ốc Hến, Trương Đồ Nhục, Trương Ngáo (tuồng).

b) Tác phẩm văn học viết, chọn ít nhất một tác phẩm của mỗi tác giả sau đây:

- Thuật hứng (số 24), Thư lại dụ Vương Thông, Ngôn chí (số 20), Bảo kính cảnh giới (số 43) của Nguyễn Trãi

- Độc Tiểu Thanh kí, Long thành cầm giả ca, Phản chiêu hồn của Nguyễn Du

- Tự tình 2, Mời trầu, Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương

- Lục Vân Tiên, Chạy Tây, Ngóng gió Đông của Nguyễn Đình Chiểu

- Thu điếu, Thu ẩm, Thu vịnh, Ông Nghè tháng Tám, Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến

- Mộ, Vọng nguyệt, Cảnh khuya, Nguyên tiêu, Thuế máu, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta của Hồ Chí Minh

- Chí Phèo, Đời thừa, Sống mòn, Đôi mắt của Nam Cao

- Số đỏ, Cơm thầy cơm cô của Vũ Trọng Phụng

- Vội vàng, Đây mùa thu tới, Nguyệt cầm, Thơ duyên của Xuân Diệu

- Từ ấy, Khi con tu hú, Việt Bắc, Lượm, Mẹ Tơm, Ta đi tới của Tố Hữu

- Vũ Như Tô, Bắc Sơn của Nguyễn Huy Tưởng

- Chữ người tử tù, Cô Tô, Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân.

- Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Tôi và chúng ta của Lưu Quang Vũ.

3. Các tác phẩm tự chọn (nêu ở phụ lục).

Danh mục văn bản gợi ý ở Phụ lục không phải là tất cả ngữ liệu của các lớp, cũng không bắt buộc, mà chỉ là những ví dụ minh họa về thể loại, kiểu văn bản, đề tài và sự phù hợp với nhận thức, tâm lý lứa tuổi; nhằm đáp ứng các yêu cầu cần đạt về đọc, viết, nói, nghe ở mỗi lớp.

Các tác giả sách giáo khoa có thể dựa vào đây để lựa chọn và tự tìm thêm các văn bản tương tự về thể loại và độ khó để biên soạn, miễn là đáp ứng được các tiêu chí và yêu cầu mà chương trình đã nêu.

Quỳnh Trang

Trở lại Giáo dụcTrở lại Giáo dục