> Thế giới văn bản đứng trước 2 sự lựa chọn ODF và Open XML
Tôi rất vui và hứng thú khi đọc ý kiến của Cao Anh Thuỷ. Trước hết, cho phép tôi cảm ơn anh rất nhiều về bài góp ý của anh. Tôi hiểu rằng, chúng ta cần nhiều hơn nữa những ý kiến như anh và tìm ra một giải pháp tốt nhất cho CNTT Việt Nam trước chuẩn dữ liệu đang sôi động này.
Mới 1 tháng này thôi, thế giới đã chuyển biến sâu sắc về các định dạng, điều mà anh và tôi đang nói chuyện. Mong rằng, VnExpress sẽ chuyển tải những nội dung này một cách rộng rãi cho mọi người quan tâm nhiều hơn.
Với những gì anh góp ý phê bình, cho phép tôi được viết thêm một số ý kiến.
1) Khả năng tương thích ngược:
Open XML đang nỗ lực tạo tương thích ngược nhưng chính các định dạng như MS-Office 95, 2003 là không chuẩn. Như lời phát biểu của một chuyên gia người Nga về vấn đề này như sau: Định dạng chuẩn OOXML của Microsoft đang làm phức tạp hoá định dạng của chính bản thân nó vì bên trong nó tồn tại nhiều định dạng ngược không chuẩn. Và chính đây cũng là một yếu tố làm nên sự phức tạp của OOXML.
Thay vì Microsoft nỗ lực làm những convertor hay những filter để các ứng dụng có thể "hiểu được" chuẩn thì Microsoft nỗ lực tạo nên sự phức tạp 6000 trang định dạng. Điều này đưa đến khả năng mà các chuyên gia không đồng ý OOXML là chuẩn.
"Các định dạng cũ của Microsoft không chuẩn và đây là định dạng của Microsoft (chưa được công bố). Vì thế, không thể có một công ty thứ 3 nào có khả năng tạo được định dạng phù hợp với chuẩn OOXML. Nghĩa là khả năng đọc không có".
ODF thì sao? Chúng là chuẩn dữ liệu nên không có những trường hợp ngoại lệ cũng không có tồn tại một "private" (cá nhân, riêng tư) nào trong chuẩn tắc này. Điều này nói lên rằng, ODF là trong suốt cho mọi tập đoàn, hãng phần mềm và chính phủ. Nó không có một trở ngại hay vi phạm nào cho lợi ích riêng tư. Nói một cách khác, liệu Microsft sẽ tồn tại đến năm 4007 để tiếp tục bảo vệ dữ liệu cho cả thế giới hay một thế giới phải được mở.
Tóm lại, một chuẩn định dạng phải được tồn tại về mặt không gian, lẫn thời gian. Nó không được tư nhân hoá để rồi sự phụ thuộc bao trùm lên chúng vì những tư lợi của chính hãng mình. Sự tương thích ngược là tuyệt vời, nhưng tính tương thích ngược phải là tương thích chuẩn trong bản thân nội tại của chúng.
2) ODF sai sót:
Tất nhiên có, vì thời gian sẽ làm thay đổi những lập luận. Cái mà tôi muốn đề cập là sai sót cơ bản (Định dạng OOXML sai luôn cả ngày tháng). Việc mở rộng là hiển nhiên và ODF sẽ được nâng cấp trở thành những phiên bản nâng cao. Cái chính là những phiên bản vẫn trong suốt, không phá vỡ một nguyên tắc nào mà tôi gọi là tính tương thích ngược.
3) ODF giảm chi phí phát triển:
Tất nhiên là như thế vì các API của chúng đang miễn phí. Nếu chúng ta coi ODF là định dạng tốt, thì chúng ta không quan tâm đến việc tạo ra cái API, những API này đã có sẵn.
Mặt khác, các quốc gia như Nhật Bản, họ đã chấp nhận chuẩn ODF, các quốc gia Châu Âu như Pháp, Anh , Đức đều làm như thế.
OOXML là 6.000 trang. Liệu chúng ta phát triển API này? Ngay cả ODF, chúng ta vẫn chưa thể thì liệu chúng ta có khả năng không? Theo tôi, chúng ta mở cánh cửa này cho tương lai con em chúng ta. Họ có thể tự do bơi lội hay chỉ trong một hồ bơi quá hạn chế và đầy rẫy những nội quy "private".
Nếu chúng ta nhìn lại JDK hay Eclipse 3.3 hay OpenOffice 3.0 (sẽ ra đời vào tháng 8 năm 2008), thì sẽ biết rằng, chúng ta không nên làm lại những gì thế giới đã làm, mà hãy đứng lên cùng với sức mạnh của thế giới. Liệu chúng ta có thể làm như thế với chuẩn đóng? Tôi cho rằng, một khi chúng ta chỉ biết dùng thì không thể hiểu được bản chất của nó. Sự lựa chọn hôm nay là mở lối cho thế hệ trẻ.
4) ODF toàn cầu và OOXML cũng sẽ như thế. Ý tôi là thế, cảm ơn anh Thuỷ đã sửa chữa lỗi này.
5) OOXML là sự áp đặt:
Tôi cho rằng, việc miêu tả các định dạng cũ vào trong chuẩn của OOXML đã làm tôi thất vọng. Tôi đã có xem qua những điều cơ bản này và tự hỏi rằng: Word 95, 2000 và 2003 là chuẩn? Chúng ta biết gì trong nội tại nó? Vậy Chuẩn OOXML là khách quan chăng? Tôi cho rằng nó không khách quan mà quá chủ quan. Chủ quan theo trường phái Microsoft. Và một lần nữa, tôi nói rằng, liệu Microsoft sẽ tồn tại đến năm 4007? Vậy họ có nên định ra một chuẩn bình đẳng không? hay tư lợi vì mục đính cá nhân (Cho dù Microsoft không có ý này).
6) Vista tụt dốc:
Tôi chỉ lấy thông tin này qua tờ BusinessWeek và Dell mở rộng ở Ấn Độ để nói điều này. Các hãng phân tích đã nói thế. Đây không phải là ý tôi. Tuy nhiên, anh cho rằng, Linux không an toàn thì tôi lại hơi có chút buồn vì theo khảo sát (rất công phu) của hãng Research toàn cầu, Linux rất an toàn chiếm trên 65% trong khi Windows chỉ là 34%. Việc anh nói là các hacker đã không hack vào hệ thống máy Linux thì càng không phải. Chính nhân Linux (có thể xem nhân Linux 2.6.20, 21) thì anh sẽ nhận ra rằng, an toàn hay không là do kiến trúc tổ chức của hệ điều hành. Vista đang cố làm những gì mà Linux đã làm nhằm bảo vệ chúng. Việc Windows xuất phát từ các lập luận bảo mật tổ chức cấu trúc tập tin và quyền hạn root (Windows không có, với Linux phải dùng quyền sudo khi thao tác các lệnh vào hệ thống) nên tạo ra vô vàn lỗ hổng trong hệ thống.
Tóm lại, Linux an toàn là do chúng xây dựng từ nguyên bản của UNIX chứ không phải thiếu người hack hệ thống này.
7) Giảm dung lượng đường truyền:
Rất đúng. Nhưng thử hỏi, một chuẩn dữ liệu đặt ra, rồi lại kết hợp một điều gì đó thì nó có thể chuẩn hay không? Việc đào tạo người dùng, hay khuyên họ nên nén dữ liệu khi truyền là chuẩn? Theo tôi, việc đề ra chuẩn nén trong ODF là một tối ưu. Tuy nhiên, cho dù chúng ta có nén dữ liệu đi chăng nữa, khả năng này sẽ tốn kém quá nhiều thời gian và tiền của. Chỉ cần 1 phút cho mỗi người, chúng ta sẽ mất đi 84 triệu x 1 phút = 84 triệu phút, tương đương bao nhiêu tiền công cho một hoạt động .
8) Tôi rất tán thành với anh nhưng chúng ta nên buộc Microsoft tuân theo chuẩn tắc của thế giới chứ không phải chúng ta chấp nhận. Nghĩa là, chuẩn là khách quan, không áp buộc. Chúng ta thừa nhận Microsoft đang bá chủ, nhưng không thể vì thế mà gật đầu. Chính chúng ta là thượng đế, người dùng phải được tôn trọng.
Tôi mong Microsoft phải hiểu rằng, họ đang làm một việc khác đi hành động của họ khi đưa ra MS-DOS cách đây gần 20 năm. Họ nên hiểu rằng, khi càng bỏ ngỏ khách hàng, thì càng mất đi niềm tin. Như thế sẽ đau đớn và như chính Bill Gate đã nói với nhân viên của ông hàng tuần là: Các bạn có tin rằng, một buổi sáng nào đó khi thức dậy, một công ty bé như con kiến sẽ đánh bại chúng ta trên thị trường này.
Tôi mong rằng, VnExpress cho phép tôi gửi tới những người đọc, tới anh Cao Anh Thuỷ lời cảm ơn chân thành. Tôi mong rằng, chúng ta không nên gật đầu mà phải chọn cho mình một chuẩn duy nhất cho dữ liệu, điều mà con em chúng ta sẽ hưởng những quyền lợi trong tương lai.
Đừng để mọi công việc phải tốn hai lần chi phí. Các bạn có thể nhẩm tính rằng, một tài liệu không đọc được, bạn sẽ mật 20 phút để tìm phông chữ, cài đặt nó và đọc nó. Với chúng ta thì dễ. Nhưng với các cơ quan, những người dùng không chuyên thì sao? Họ sẽ chán nản và liệu chúng ta đã chọn là đúng cho thế hệ sau? Hay chọn một và buộc các chuẩn phải hỗ trợ việc tương thích nhau để phục vụ quyền lợi người dùng.