Chỉ còn 5 phiên giao dịch trên thị trường chứng khoán là kết thúc năm 2013. Trải dài suốt 12 tháng là những biến động, khoảnh khắc đáng nhớ ghi dấu bằng những lần Vn-Index liên tiếp vượt mốc 500 điểm hay khối lượng giao dịch tăng kỷ lục. Câu lạc bộ Nhà báo chứng khoán đã bình chọn 10 sự kiện nổi bật nhất dưới đây thông qua những tiêu chí như được dư luận quan tâm, phản ánh trên diện rộng và tranh luận nhiều chiều xung quanh chủ đề.
Mức vốn hóa thị trường chứng khoán năm nay tăng gần 200.000 tỷ đồng so với một năm trước. Ảnh: Bạch Hường
1. Thị trường chứng khoán hồi phục mạnh mẽ
Theo số liệu từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các chỉ số giá chứng khoán đều tăng so với cuối năm 2012. Tại ngày 24/12, Vn-Index tăng 22,2% trong khi HNX-Index là 19,32%.
Sự gia tăng của các chỉ số chứng khoán trong năm 2013 đã đưa Việt Nam trở thành một trong những nước có độ phục hồi mạnh nhất thế giới. Mức vốn hoá thị trường năm nay cũng tăng gần 200.000 tỷ đồng so với một năm trước, đạt khoảng 964.000 tỷ, tương đương 31% GDP.
Năm 2013, thị trường từng được dự báo phải chứng kiến sự thoái lui của nhà đầu tư nước ngoài. Nhưng trên thực tế, tổng dòng vốn nước ngoài luân chuyển năm qua vẫn tăng 54% và giá trị danh mục cao hơn 3,8 tỷ USD so với cuối năm 2012. Số lượng tài khoản nhà đầu tư đạt khoảng 1,27 triệu, trong đó khối ngoại tăng 55%.
2. Hai sàn kéo dài thời gian giao dịch
Cuối tháng 7, sàn Hà Nội áp dụng phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa thêm 45 phút và triển khai các loại lệnh mới như ATC, MTL, MOK, MAK. Trước đó, từ ngày 22/7, sàn TP HCM cũng kéo dài thời gian giao dịch thêm 45 phút. Ngoài những biện pháp này để hỗ trợ thị trường, một số giải pháp khác còn có giảm phí lưu ký chứng khoán và trình Thủ tướng nới lỏng tỷ lệ sở hữu nhà đầu tư nước ngoài.
3. Số lượng doanh nghiệp hủy niêm yết cao kỷ lục
Trong khi thị trường hồi phục, hàng loạt doanh nghiệp vẫn phải từ bỏ cuộc chơi trên sàn chứng khoán vì nhiều lý do. Làn sóng doanh nghiệp huỷ niêm yết trên sàn năm 2013 được xem là lớn nhất từ trước đến nay. Trong khi đó, lượng công ty niêm yết mới lại giảm.
Số lượng đơn vị niêm yết mới trong năm 2013 chỉ tăng 13 công ty trong khi năm ngoái là 25. Ở chiều ngược lại, 37 công ty phải rút khỏi sàn do không bảo đảm điều kiện niêm yết, vi phạm chế độ công bố thông tin, thực hiện tái cấu trúc công ty.
Tính riêng sàn TP HCM, 11 doanh nghiệp huỷ niêm yết bao gồm cả tự nguyện và bắt buộc. Còn tại sàn Hà Nội, số lượng huỷ niêm yết là 26 doanh nghiệp, trong đó 16 đơn vị là bắt buộc do không đủ điều kiện.
4. Lần đầu tiên hợp nhất hai công ty chứng khoán
Cuộc hợp nhất giữa Chứng khoán MB (MBS) và Chứng khoán VIT (VITSE) được xem là sự kiện ghi dấu ấn quan trọng trong quá trình thực hiện tái cấu trúc các công ty chứng khoán trong năm 2013. Lộ trình này bao gồm việc rút giấy phép hoạt động và thực hiện hợp nhất, sáp nhập và cho phép mua lại để có công ty chứng khoán 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam.
Đây cũng là lần đầu tiên hai công ty chứng khoán thực hiện hợp nhất thành công và mở ra tiền lệ trong quá trình tái cấu trúc. Cũng trong năm 2013, hoạt động tái cấu trúc các tổ chức trung gian được đẩy mạnh bằng việc hàng loạt công ty chứng khoán, quản lý quỹ phải dừng hoạt động, rút giấy phép hoặc đưa vào diện kiểm soát đặc biệt như Chứng khoán Goldenbridge, SME, Tràng An, Hà Nội, Trường Sơn hay Công ty quản lý quỹ Sabeco.
5. Lần đầu tiên chấm điểm minh bạch quản trị của doanh nghiệp
Bắt đầu từ năm 2013, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội thực hiện chấm điểm minh bạch các doanh nghiệp định kỳ hàng năm. Với hệ thống tiêu chí cụ thể phù hợp thông lệ quốc tế, việc chấm điểm này giúp tạo động lực cho các doanh nghiệp niêm yết cải thiện chất lượng quản trị.
Chủ điểm được Sở lựa chọn là “công bố thông tin và minh bạch”. Đây là một trong năm chủ điểm đánh giá quản trị các tổ chức quốc tế như OECD, IFC, World Bank khuyến nghị.
Tường Vi