![]() |
Cục trưởng Thú y Bùi Quang Anh. |
- Có ý kiến lo ngại người dân sẽ lại vận chuyển gà, vịt từ vùng dịch ra ngoài để tiêu thụ, nếu cho phép giết mổ, buôn bán gia cầm nấu chín ở các địa phương an toàn. Ông nghĩ sao?
- Đúng là trước khi có lệnh cấm giết mổ, buôn bán gia cầm trên toàn quốc, lệnh này được áp dụng với những vùng dịch, và cơ quan thú y đã không đủ lực lượng để ngăn chặn tình trạng bán "chạy" gia cầm. Đây là nguyên nhân chính gây nên sự bùng phát dịch trên diện rộng như hiện nay. Chúng tôi cũng lường trước việc vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm sống từ vùng dịch ra vùng an toàn, dù chỉ cho phép lưu thông sản phẩm gia cầm đã nấu chín.
- Vậy Cục Thú y sẽ có phương án gì để ngăn chặn tình trạng này?
- Biện pháp cũ vẫn được áp dụng là sẽ xiết chặt kiểm soát. Tại vùng dịch, người dân vẫn không được phép giết mổ, vận chuyển, buôn bán gia cầm và sản phẩm gia cầm. Tại điểm giết mổ ở vùng an toàn, lực lượng thú y sẽ kiểm kê số gia cầm và giám sát việc giết mổ, đảm bảo cấm tuyệt đối việc thu gom gia cầm từ nơi khác. Ngoài ra, các chốt chặn dịch vẫn phải đảm bảo không cho gia cầm sống lọt qua, không cho gia cầm từ vùng dịch lọt ra ngoài. Những sản phẩm lưu thông gia cầm chỉ được lưu thông trên thị trường nếu có chứng nhận của cơ quan thú y và y tế.
- Nhưng làm sao ngành thú y, y tế có đủ lực lượng để giám sát, chứng nhận an toàn bệnh dịch cho gần 8 triệu hộ chăn nuôi muốn giết mổ để tiêu thụ gia cầm?
- Dù huy động tất cả lực lượng thì cũng rất khó làm được điều này. Nhưng trước mắt, chúng tôi phải giải quyết cho những trang trại và hộ chăn nuôi lớn, với số gia cầm hàng nghìn, hàng vạn con. Việc này nhằm giảm thiểu thiệt hại về kinh tế cho ngành chăn nuôi gia cầm, tạo điều kiện để khôi phục nhanh chóng sau dịch. Còn các hộ chăn nuôi nhỏ đã được hướng dẫn cách ly, thanh trùng để đảm bảo an toàn cho đàn gia cầm. Vả lại, số lượng nuôi của họ ít, nên như cầu tiêu thụ cũng không bức bách lắm. Chúng tôi cũng đang bàn phương án bổ sung để đảm bảo khắc phục tình trạng dân bán "chạy" gà.
- Làm thế nào để sản phẩm gia cầm nấu chín được chấp nhận trên thị trường khi người tiêu dùng có tâm lý tẩy chay do sợ lây bệnh?
- Virus H5N1 bị tiêu diệt sau 15 phút ở nhiệt độ 70 độ C, hoặc trong môi trường có độ pH lớn hơn 8,0 và nhỏ hơn 5,0. - Nên dùng nước có pha thêm 5% dấm để rửa thịt gia cầm sau khi mổ. - Tiệt trùng chất thải rắn bằng vôi bột, nước sôi trước khi chôn lấp. Sử dụng nước vôi đối với nước thải. |
- Một số chuyên gia cũng đề nghị học tập phương pháp của Thái Lan. Thủ tướng và các quan chức cao cấp đã tổ chức ăn thịt gà công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là truyền hình, để người dân yên tâm về tính an toàn của sản phẩm. Có thể Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch gia cầm cũng thực hiện tương tự, nhưng thời điểm tổ chức tuyên truyền thì tôi không nắm được.
- Có ý kiến cho rằng nếu tuyên truyền như vậy, người dân vùng dịch sẽ tiếc gà mà giết mổ để ăn thay vì tiêu hủy. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
- Trên nguyên tắc, việc giết mổ gia cầm tại vùng dịch vẫn bị cấm. Nhưng nguy cơ người dân lén giết mổ gia cầm rất lớn, vì có hai nguyên nhân: thứ nhất, lực lượng thú y mỏng, không thể kiểm soát triệt để đến từng hộ chăn nuôi; thứ hai, tâm lý sợ lây bệnh từ thịt gà khi được tháo gỡ sẽ trở thành tâm lý tiếc gà nếu phải tiêu hủy. Cơ quan thú y sẽ hướng dẫn nhân dân thực hiện quy trình giết mổ an toàn, đặc biệt là biện pháp phòng hộ và quy trình xử lý chất thải và nước thải. Còn thịt gia cầm khi đã được nấu chín thì đương nhiên không còn mầm bệnh nên không ảnh hưởng tới sức khỏe của con người.
- Theo một số chuyên gia, rất khó để người dân thực hiện đúng quy trình giết mổ an toàn. Còn quan điểm của ông ra sao?
- Việc sử dụng các đồ bảo hộ như găng tay, kính mắt không khó. Đặc biệt, quy trình tiệt trùng, thanh trùng chất thải cũng khá đơn giản. Nguy cơ lớn nhất là người dân chưa ý thức được tầm quan trọng của việc xử lý chất thải, mà chỉ quan tâm đến việc nấu cho chín, cho kỹ để không lây bệnh khi ăn. Khi đó, nước thải đổ ra các sông, hồ, mang theo phân, virus từ vùng dịch đến các địa phương khác, đặc biệt là trường hợp gà, vịt đang ủ bệnh thì bị giết mổ. Cách an toàn nhất, triệt để nhất là cấm giết mổ, nhưng tôi thừa nhận, chưa có biện pháp đảm bảo cấm được hoàn toàn, do thiếu lực lượng kiểm soát.
- Với những vấn đề đặt ra ở trên, nhiều người có thể cho rằng việc nới lỏng biện pháp chống dịch được đưa ra quá sớm. Ý kiến của ông về vấn đề này?
- Quá sớm, nếu ngay bây giờ chúng ta cho phép giết mổ, buôn bán sản phẩm gia cầm chín trên toàn quốc. Nhưng chúng tôi chỉ đặt vấn để với những vùng an toàn. Tại những địa phương này, việc tiêu thụ gia cầm không làm bệnh lây lan. Hơn nữa, việc lưu thông sản phẩm gia cầm đã nấu chín - có nghĩa là không mang mầm bệnh - không lý do gì lại phải chờ đến hết dịch. Trong khi đó, lệnh cấm vẫn có nguyên giá trị tại ổ dịch và vùng bị uy hiếp. Chúng tôi quan tâm nhiều tới việc duy trì hiệu quả của lệnh cấm trong vùng dịch. Dù sao thì chỉ khi nào có biện pháp bổ sung khả thi để đảm bảo chặn đứng dịch bệnh, phương án cho giết mổ, buôn bán sản phẩm gia cầm chín mới bắt đầu được thực hiện.
Hôm qua, trong khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bàn biện pháp giảm bớt thiệt hại cho người chăn nuôi gia cầm, Bộ Y tế đã có chỉ thị yêu cầu các địa phương tăng cường công tác phòng chống dịch viêm phổi cấp do virus. Theo một quan chức của Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, bệnh cúm A ở người là do lây nhiễm từ gia cầm (dù con đường lây lan chưa được xác định), và việc "lỏng tay" với dịch cúm gia cầm có thể khiến diễn biến dịch bệnh ở người phức tạp hơn. Tính đến 16h ngày 11/2, toàn quốc phát hiện 192 ca nghi mắc viêm phổi cấp do virus, trong đó 18 bệnh nhân được xác định nhiễm H5N1, với 14 người tử vong. |
Thiên Đức - Việt Anh thực hiện