Sáng 12/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến việc thực hiện nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019-2021. Đề cập thẩm quyền, tiêu chí đơn vị hành chính sau sáp nhập, ông Huệ cho rằng cần được quy định rõ ràng hơn để tránh "vỏ phường nhưng ruột vẫn là xã".
Dẫn trường hợp thành lập TP Thủ Đức trên cơ sở ba quận của TP HCM, Chủ tịch Quốc hội cho rằng hiện nay vẫn chưa rõ tiêu chí của thành phố trực thuộc thành phố thế nào, hay vẫn giữ nguyên như mô hình đơn vị cấp huyện. "TP HCM đang đề nghị cơ chế đặc thù cho Thủ Đức vì cái áo chật quá. Hà Nội cũng đang đề nghị thành lập thành phố trong thành phố. Những vấn đề này căn cứ vào pháp luật và tiêu chí, tiêu chuẩn thế nào", ông Huệ nêu vấn đề.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: Phạm Thắng
Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo, đại biểu thảo luận, làm rõ TP Thủ Đức là loại mô hình gì trong tổ chức đơn vị hành chính. Làm sáng tỏ việc này giúp nghiên cứu, ban hành được cơ chế, chính sách phù hợp cho Thủ Đức, cũng như mô hình thành phố trong thành phố mà một số địa phương đang triển khai.
Thứ trưởng Nội vụ Nguyễn Duy Thăng cho rằng TP Thủ Đức thực hiện theo mô hình "thành phố trong thành phố", được quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Qua thực tiễn, Bộ Nội vụ nhận thấy việc quản trị, phân cấp, phân quyền trong mô hình đô thị dưới cấp tỉnh còn bất cập. Bộ đang được giao xây dựng đề án báo cáo Bộ Chính trị, Chính phủ, Quốc hội về mô hình đô thị dưới cấp tỉnh. TP HCM đang nghiên cứu sửa Nghị quyết 54 về cơ chế đặc thù, trong đó có vấn đề TP Thủ Đức.
Sau ba năm cả nước giảm 8 huyện, 561 đơn vị cấp xã
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, qua ba năm sắp xếp tại 45 tỉnh, thành phố, cả nước đã giảm được 8 đơn vị hành chính cấp huyện và 561 đơn vị cấp xã. Tổng số cán bộ, công chức cấp huyện được bố trí là 1.705; dôi dư 706 người. Tổng số cán bộ, công chức cấp xã sau sắp xếp là 10.712; dôi dư 9.705 người.
Bên cạnh kết quả đạt được, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã còn khó khăn, như việc giải quyết chế độ với người lao động dôi dư còn lúng túng. Nhiều trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức ở đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp chưa được bố trí, sử dụng hiệu quả. Việc tổ chức thanh lý, bán đấu giá các trụ sở, tài sản công dôi dư còn chậm và gặp nhiều khó khăn...
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: Phạm Thắng
Báo cáo thêm, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nói với việc giảm gần 450 cơ quan tổ chức hành chính cấp huyện, 3.437 cơ quan, tổ chức ở cấp xã đã giúp giảm chi ngân sách Nhà nước hơn 2.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, việc sắp xếp đơn vị hành chính là vấn đề mới, nhiều khó khăn vì trong 30 năm (1986-2015), hầu hết địa phương chỉ chia tách, từ 38 tỉnh rồi lên tới 63 tỉnh; cấp huyện từ 530 lên tới 713; cấp xã từ 9.657 tăng lên 11.162 đơn vị.
Bộ trưởng Trà cho rằng việc phải quay ngược xu thế, giảm số đơn vị, cán bộ, công chức là vấn đề lớn về tư tưởng và thay đổi tư tưởng rất khó. Bộ sẽ tập trung vào giải quyết chế độ chính sách với cán bộ dôi dư.