Chiều 29/10, Thảo luận tại tổ ở Quốc hội về Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tán thành việc giữ lại quy hoạch 3,5 triệu ha đất trồng lúa, đồng thời có chính sách cho vùng sản xuất lúa quan trọng như đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng Bắc Bộ.
Theo ông, Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ bình quân đất đai thấp, vì vậy phải sử dụng tiết kiệm, hiệu quả. Việc xã hội hóa, tư nhân hóa phải đảm bảo nguyên tắc những gì nhà nước cần quản lý để cho đời sau thì phải giữ.
"Vừa qua, người giàu lên nhờ đất rất nhiều, tù tội về đất cũng rất nhiều", Chủ tịch nước nói.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh: Hoàng Phong
Việc duy trì 15 triệu ha đất trồng rừng để thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ 13 là độ bao phủ rừng 42-43%, dành 120.000 ha cho các khu công nghiệp được ông cho là "cần thiết". Đất kém hiệu quả, vùng đồi, vùng không trồng lúa 2 vụ trở lên nên quy hoạch để làm công nghiệp, dịch vụ.
Chủ tịch nước lưu ý, ngoài chống tham nhũng, tiêu cực trong đất đai, vấn đề cải cách hành chính, công khai hóa rất quan trọng, vì thủ tục đất đai còn phiền hà, phức tạp. "Cũng như cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, việc ứng dụng công nghệ này được đặt ra mạnh mẽ hơn cho quá trình quản lý đất".
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 được xây dựng bằng các phương pháp mới, hiện đại, đạt chất lượng tốt.
Quy hoạch đã xác định các nguyên tắc 3 ranh giới và 4 khu vực. Ba ranh giới gồm: ranh giới nghiêm ngặt bảo tồn đất rừng đặc dụng và đất rừng phòng hộ, đất trồng lúa, hồ ao, di tích lịch sử; ranh giới hạn chế phát triển như diện tích rừng tự nhiên, hành lang bảo vệ nguồn nước, đập ngập nước; ranh giới khuyến khích phát triển để chuyển đổi mục đích sử dụng cho phát triển kinh tế - xã hội, huy động nguồn lực theo cơ chế thị trường.
Bốn khu vực gồm: khu vực bảo tồn, bảo vệ nghiêm ngặt; khu vực ổn định, hạn chế chuyển đổi sử dụng mục đích sử dụng; khu vực cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhưng có điều kiện, có kiểm soát; khu vực được phép chuyển đổi sử dụng đất.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: Hoàng Phong
Liên quan quy hoạch sử dụng đất trồng lúa, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là vấn đề lớn, chủ trương của Nhà nước là giữ ổn định ở mức 3,5 triệu ha. Quy hoạch đề ra chỉ tiêu cao hơn, ở mức 3,568 triệu ha.
Về đất khu công nghiệp, Quy hoạch đề xuất diện tích tăng khá lớn so với quy hoạch trong giai đoạn vừa qua, khoảng 120.000 ha. Dư địa dành cho đất công nghiệp thời gian tới là cần thiết để đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài, vì đây là đất phục vụ hạ tầng cho sản xuất.
"Tuy nhiên, phải rà soát rất kỹ lưỡng, tránh tình trạng hợp thức hóa việc điều chỉnh quy hoạch. Chính phủ cần có báo cáo bổ sung về nội dung này", Chủ tịch Quốc hội nói và cho rằng thời gian tới các cơ quan cần tổng kết, sửa đổi toàn diện Luật Đất đai, tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.
Theo Phó chủ nhiệm Uỷ ban tư pháp Nguyễn Mạnh Cường (đoàn Quảng Bình), việc lấy ý kiến nhân dân về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất rất quan trọng, vì có tác động trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân. Nhưng hiện việc này "còn hình thức, kém hiệu quả, chủ yếu chỉ đăng tải trên cổng thông tin, khó theo dõi và đóng góp ý kiến". Ông Cường đề nghị đánh giá, tìm ra giải pháp, để việc lấy ý kiến nhân dân phải hiệu quả, thực chất.
Đại biểu đoàn Quảng Bình cũng đánh giá, quy hoạch sử dụng đất thời gian qua còn nhiều bất cập, không chỉ chậm mà chất lượng quy hoạch không cao, điều chỉnh nhiều lần. Đặc biệt có tình trạng "quy hoạch treo" gây lãng phí nghiêm trọng. "Lần quy hoạch này có khắc phục được bất cập, hạn chế thời gian qua không? Quy hoạch sử dụng đất 5 năm chỉ thấy cấp vùng nhưng lại thiếu bóng dáng cấp tỉnh", ông nói.
Lưu ý công tác quy hoạch phải dựa vào Luật Quy hoạch và Luật Đất đai, đại biểu Cường đề nghị làm rõ hơn chỉ tiêu đất trồng lúa. "Diện tích đất trồng lúa đáp ứng yêu cầu, bảo đảm an ninh quốc phòng, nhưng diện tích cũng chỉ là một vấn đề. Điều quan trọng là vị trí nằm ở đâu, nếu không thuận lợi cho trồng lúa sẽ bất cập. Đất lúa tăng chỗ nào, giảm ở đâu, phải hết sức tính toán", ông Cường nói và cho rằng vựa lúa ở Đồng bằng sông cửu long, Đồng bằng sông Hồng phải giữ.