Các cơ quan chức năng ở Đà Nẵng đang đánh giá thiệt hại con tàu ĐNa 90152 TS bị tàu cá vỏ sắt của Trung Quốc đâm chìm lúc 16h ngày 26/5, tại khu vực quần đảo Hoàng Sa, cách khoảng 17 hải lý so với giàn khoan Hải Dương 981 mà Trung Quốc hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Được lai dắt và trục vớt chiều 2/6, tàu cá ĐNa 90152 TS tan hoang, lưới vương vãi, cuốn vào nhiều thanh gỗ, cánh cửa bị bật tung, mất hết cửa kính, dây điện đứt nằm vất vưởng khắp nơi, toàn bộ máy móc của tàu bị hỏng. Ở đuôi mạn trái là vết đâm làm sập vỏ gỗ kiềng kiềng dày 7cm, rộng khoảng 40x50cm.
Tận mắt thấy con tàu của mình bị tàu cá Trung Quốc làm cho hư hỏng, thiệt hại ước tính khoảng 5 tỷ đồng, chủ tàu Huỳnh Thị Như Hoa (quận Thanh Khê, Đà Nẵng) nói: "Tàu không thể ra khơi, đồng nghĩa với việc gia đình tôi cùng hàng chục thuyền viên sẽ không có phương tiện mưu sinh, vợ con họ sẽ lấy gì để sống".
Bà Hoa khẳng định hành động của tàu cá Trung Quốc là vô nhân đạo, phá hoại tài sản, cố ý giết ngư dân Việt Nam. Nếu được Nhà nước hỗ trợ, bà kiên quyết kiện Trung Quốc ra tòa, yêu cầu họ bồi thường thiệt hại, cũng như đòi lại công bằng để ngư dân Việt Nam vững vàng bám biển. Gia đình chủ tàu dự định giữ lại chiếc tàu này kỷ niệm và làm chứng cứ phục vụ cho việc kiện Trung Quốc.
Bà Hoa nói sẽ kiện Trung Quốc
Ông Trần Văn Lĩnh, Chủ tịch Hội nghề cá Đà Nẵng cho rằng việc trục vớt không nhằm sửa chữa, phục hồi con tàu, mà để lấy bằng chứng tố cáo tội ác của Trung Quốc khi sử dụng tàu sắt giả danh tàu cá tấn công tàu cá Việt Nam.
"Chúng tôi không quan tâm nhiều đến lợi ích kinh tế, mà chỉ muốn nó trở thành bằng chứng để mọi người trên thế giới thấy rõ luận điểm xuyên tạc của Trung Quốc", ông Lĩnh nói.
Theo ông, chiếc tàu cũng là chứng cứ để cơ quan chức năng, lực lượng chấp pháp Việt Nam lấy cơ sở để kiện Trung Quốc ra tòa. "Chủ tàu là bà Hoa quyết tâm sẽ kiện. Hội Nghề cá chúng tôi sẽ hỗ trợ tối đa về mặt pháp lý để việc này được tiến hành", ông Lĩnh nói. Việc khởi kiện sẽ được tiến hành ngay sau khi cơ quan chức năng hoàn tất đánh giá thiệt hại của tàu.
Ông Lĩnh cho biết chủ tàu có thể cân nhắc kiện dân sự nhưng cũng có thể biến thành vụ án hình sự, vì hành vi của Trung Quốc cố ý giết người. "Chắc chắn về mặt dân sự chúng tôi sẽ kiện để yêu cầu Trung Quốc đền bù thiệt hại. Chúng ta đã có bằng chứng, vật chứng đầy đủ nên việc kiện không khó. Khó là có thể sẽ phải tiến hành một vụ kiện mà bị đơn vắng mặt", ông nói.
Luật sư Vũ Tiến Vinh, Giám đốc Công ty Luật Bảo An (Hà Nội), cho biết theo quy định của Bộ luật Hình sự, tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá của Việt Nam là hành vi cố ý gây thương tích và hủy hoại tài sản. Chủ tàu cá Việt Nam có quyền đề nghị cơ quan điều tra có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự để buộc bên gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm hình sự theo pháp luật Việt Nam.
Về dân sự, do vụ án có yếu tố nước ngoài và căn cứ quy định về quyền lựa chọn tòa án của nguyên đơn quy định tại Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự, nên chủ tàu cá Việt Nam có quyền khởi kiện vụ án dân sự về bồi thường thiệt hại tại tòa án cấp tỉnh nơi mình cư trú hoặc nơi xảy ra thiệt hại.
Để khởi kiện, nguyên đơn cần cung cấp cho tòa án thông tin của bị đơn (chủ tàu, quốc tịch, số đăng ký…), các tài liệu chứng minh thiệt hại và các bằng chứng có liên quan.
"Trên thực tế, việc khởi kiện này có thể gặp một số khó khăn trong quá trình tố tụng cũng như thi hành án. Tuy nhiên, bản án của tòa án Việt Nam sẽ là tiếng nói của công lý, tiếng nói của lẽ phải. Việc xét xử công khai cũng sẽ là một cơ hội để mọi người dân Việt Nam cũng như những người yêu chuộng hòa bình trên thế giới biết được hành vi ngang ngược của tàu Trung Quốc trên vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam, từ đó có những hành động cụ thể ủng hộ cho quá trình đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của chúng ta", luật sư Vinh nói.
Ngày 26/5, tàu cá ĐNa 90152 TS vươn khơi đánh bắt cá ở vùng biển Hoàng Sa của Việt Nam thì bất ngờ bị nhiều tàu cá vỏ sát của Trung Quốc vây hãm, cản trở. Lúc 16h chiều, khi vừa hoàn tất việc thả lưới cách giàn khoan HD-981 mà Trung Quốc hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam 17 hải lý, bất ngờ bị một tàu cá Trung Quốc chạy tốc độ cao, hướng thẳng mũi và tông hai cú chí mạng, khiến tàu cá Đà Nẵng bị lập úp xuống biển. 7 ngư dân trên tàu cá đang đứng trên boong lập tức nhảy xuống biển. Còn 3 ngư dân kẹt phía trong tàu, trong đó có thuyền trưởng Đặng Văn Nhân, cố sức vùng vẫy thoát được ra ngoài. Sau khi đơn phương tấn công tàu cá Việt Nam, những tàu cá Trung Quốc không cứu người, mà ngược lại còn tiến sát cản trở một tàu cá Việt Nam đến vớt các nạn nhân lên tàu. |
Nguyễn Đông