Sáng 21/5, TAND tỉnh Hoà Bình ra phán quyết với 15 bị cáo trong vụ án nâng điểm 165 bài thi tại kỳ thi THTP 2018, sau 6 ngày xét xử. Trước khi phiên toà bắt đầu, các bị cáo được tháo còng tay, chia ba hàng đứng nghe tuyên án. Bị cáo Nguyễn Thị Thu Loan (giáo viên trường THPT Lạc Long Quân) ngất xỉu, được tạm rời toà một lúc. Trước đó, từ lúc bước ra khỏi xe thùng, cô đã liên tục ôm mặt khóc.
Bản án nhận định vì vụ lợi, lợi dụng chức vụ, 15 bị cáo đã can thiệp, nâng điểm 65 thí sinh ở kỳ thi THPT quốc gia 2018. Các thí sinh đã sử dụng kết quả thi để xét tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học.
45 em trúng tuyển đại học, cao đẳng song đã bị buộc thôi học, 10 thí sinh đang theo học vì kết quả chấm thẩm định đủ điểm xét tuyển. 6 thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học, một thí sinh không trúng tuyển. Ba người còn lại không xét tuyển đại học, cao đẳng.
TAND Hòa Bình đánh giá, việc nâng điểm, làm sai lệch kết quả nhiều bài thi gây nguy hiểm cho xã hội, vi phạm quy chế kỳ thi THPT quốc gia. Các bị cáo đều là người đủ năng lực trách nhiệm hình sự, có chức vụ quan trọng trong cơ quan nhà nước. Một số còn là thầy cô giáo nhiều năm trong nghề, am hiểu quy chế thi, lẽ ra phải chấp hành tốt, chống tiêu cực trong thi cử.
"Hành vi của các bị cáo không chỉ xâm hại đến hoạt động đúng đắn của cơ quan chức năng mà còn làm mất đi sự công bằng trong xã hội, mất lòng tin trong nhân dân", bản án nêu.
Ông Nguyễn Quang Vinh bị xác định có vai trò cầm đầu, thực hiện hành vi phạm tội có tổ chức. Tháng 5/2018, ông Vinh chỉ đạo Đỗ Mạnh Tuấn (thành viên ban chấm thi, cựu hiệu phó trường Dân tộc nội trú huyện Lạc Thủy) can thiệp nâng điểm bài thi cho một số thí sinh tham gia kỳ thi THPT quốc gia 2018 tại tỉnh Hòa Bình. Hai người thống nhất nâng điểm trực tiếp trên bài thi của thí sinh, trước khi quét file ảnh gửi về Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Ông Vinh chuẩn bị chìa khóa phòng chứa bài thi, bố trí niêm phong cửa phòng dễ bóc. Đỗ Mạnh Tuấn và Nguyễn Khắc Tuấn (cựu chuyên viên Phòng Khảo thí) trực tiếp can thiệp nâng điểm. Kết quả xác định 145 bài thi trắc nghiệm được nâng từ 0,2 đến 9,25 điểm mỗi môn. 20 bài thi Ngữ Văn được nâng từ 1,25 đến 4,5 điểm.
HĐXX nhận định, ông Vinh giữ chức vụ cao trong cơ quan nhà nước, đáng lẽ phải kiên quyết đấu tranh tiêu cực trong thi cử nhưng lại cố tình phạm pháp. Quá trình điều tra, ông chưa thành khẩn khai báo, đổ lỗi cho cấp dưới, nhưng có nhân thân tốt, nhiều bằng khen trong quá trình công tác nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ.
Mạnh Tuấn đã thực hiện chỉ đạo của Vinh, lôi kéo Nguyễn Khắc Tuấn dùng thủ đoạn trực tiếp nâng điểm tổng cộng 165 bài thi. Mạnh Tuấn thực hiện hành vi đồng phạm có tổ chức, giữ vai trò tích cực trong vụ án. HĐXX nhận thấy hành vi phạm tội của Mạnh Tuấn rất nghiêm trọng, nhưng trong quá trình điều tra đã tích cực khai báo, đặc biệt đến cơ quan điều tra tự thú và nộp lại 550 triệu đồng từ phạm tội mà có.
Theo bản án, bị cáo Khương Ngọc Chất không thừa nhận hành vi phạm tội, nói chỉ nhờ người xem điểm. Nhưng lời khai của Mạnh Tuấn cho thấy hai người có sự bàn bạc, trao đổi từ trước khi kỳ thi diễn ra. Ông Chất vì thế bị xác định là người xúi giục Mạnh Tuấn nâng điểm, hành vi rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, bị cáo có nhiều thành tích trong công tác, thân nhân tốt nên cựu trưởng phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an tỉnh Hoà Bình được hưởng tình tiết giảm nhẹ.
Nhận định cáo trạng truy tố đúng người, đúng tội, toà tuyên phạt ông Vinh 8 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Cùng tội danh này, ông Chất lĩnh 6 năm tù, bà Diệp Thị Hồng Liên (cựu phó Phòng Khảo thí, Sở Giáo dục và Đào tạo Hòa Bình) 3 năm tù; Khắc Tuấn lãnh 5 năm tù; Đào Ngọc Thuật 30 tháng tù; Nguyễn Thị Thu Loan (giáo viên) 2 năm tù; Nguyễn Thị Hồng Chung (giáo viên) 21 tháng tù; Bùi Thanh Trà (giáo viên) 18 tháng tù treo, thử thách 36 tháng và được trả tự do tại toà; Nguyễn Đức Hoàng (cựu thanh tra viên Phòng Thanh tra) 2 năm tù treo; Lê Thị Hồng (cựu hiệu trưởng trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ) 30 tháng tù treo; Quách Thanh Phúc (cựu hiệu phó trường THPT 19/5) và Nguyễn Tân Hưng (cựu cán bộ Phòng Khảo thí) mỗi người 18 tháng tù treo; Phùng Văn Thụ (cựu trưởng phòng giáo dục thường xuyên) 15 tháng tù treo.
Đỗ Mạnh Tuấn bị phạt 7 năm tù về tội Nhận hối lộ, 3 năm tù do Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Tổng cộng 10 năm tù.
Hồ Chúc (giáo viên trường THPT Thanh Hà, huyện Lạc Thủy) chịu 30 tháng tù về tội Đưa hối lộ.
Tòa thông báo 18 cán bộ chấm thi trực tiếp thực hiện hành vi nâng điểm, chấm gian lận các bài thi, có dấu hiệu đồng phạm. Tuy nhiên, họ được xác định làm theo sự chỉ đạo của cấp trên, thành khẩn khai báo trong quá trình điều tra nên không bị xử lý hình sự, chỉ xử phạt hành chính.
Rời phiên tòa bị cáo Chất tươi cười, dặn người nhà đứng ngoài cổng "bình tĩnh, tiếp tục làm các thủ tục kêu oan". Trước đó, trong lời nói sau cùng tại tòa, ông cho hay "sẽ kêu oan đến đời con, đời cháu".
Hoàng Phương - Phạm Dự