Ngày 28/8, công ty cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông (phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân) bị cháy kho. Sáng hôm sau, bà Nguyễn Thị Giác, 64 tuổi, chủ một biệt thự ở khu đô thị 54 Hạ Đình, sát vách công ty Rạng Đông, đã thấy hàng xóm lũ lượt kéo nhau đi. Biết không ổn, bà bảo hai con cho 4 cháu đến quận Bắc Từ Liêm ở nhà người thân, cách đó 13 km.
Khu đô thị 54 Hạ Đình có 2 tòa chung cư (với khoảng 270 hộ), 18 hộ nhà liền kề và 8 biệt thự. Vợ chồng bà Giác đã ở đây hơn 13 năm, giờ là một trong 2 gia đình còn trụ lại trong khu biệt thự. Các hộ liền kề cũng đi sơ tán gần hết.
Những sáng bình thường, ông Nghiêm Phúc Thịnh (72 tuổi), chồng bà Giác, sẽ chở cháu đi học. Sau đó, ông về cùng hội bạn già của mình đàm đạo về chăm sóc chim, cá cảnh. Hơn 10 ngày nay, ông chỉ ngồi thừ một mình ở cửa ngắm đường phố.
Theo bà Cao Thị Thôn, tổ trưởng tổ dân phố của khu đô thị 54 Hạ Đình, gần 90% cư dân trong số hơn 300 hộ gia đình của khu đô thị đã di tản chỉ khoảng 1-2 ngày sau khi vụ cháy xảy ra.
Mấy chú chim cảnh ông Thịnh đã định thả từ trước vụ cháy, nhưng giờ chúng là bạn thân thiết nhất của ông. Hội nuôi chim cảnh trong khu đô thị khoảng 10 người, giờ đã sơ tán hết.
Không có bạn đánh bóng bàn, mỗi chiều, ông Thịnh đi bộ một mình. Trước kia, cứ giờ tan tầm, đường nhà ông đông nghịt người. Nhưng giờ, ông đi giữa đường cả tiếng không gặp ai. Hai bên đường chỉ có xe của người bên ngoài khu đô thị gửi nhờ.
Nhớ các cháu, một ngày mấy lần, ông lục điện thoại xem ảnh. Ông nói, "chúng nó ngày nào cũng nhớ, khóc đòi về với ông bà. Nhưng thông tin mù mờ, chẳng biết xung quanh có an toàn hay không. Chúng tôi phân vân có nên cho cháu về hay không".
Con cái khuyên ông bà Thịnh đến chỗ khác ở, nhưng chỉ ở một đêm, hai ông bà lại quay về nhà vì không ngủ được. Tuổi cao, họ không thấy thoải mái khi ở nơi lạ.
Ngày 3 bữa, ông bà đều ăn mỳ tôm. "Thực phẩm quanh đây thì sợ lắm. Ông bà lại già, ngại đi xa mua đồ ăn. Thế nên ăn mỳ tôm cho qua bữa", bà Giác nói.
Hơn 20 nhà liền kề, biệt thự gần đó khóa cổng kín mít nhiều ngày qua. "Khu nhà hơn 1.000 dân mà bây giờ không khác gì đô thị bỏ hoang", ông Thịnh nói.
Sáng 10/9, bà Giác (trái) là khách duy nhất của bà Phan Thị Lệ (phải), chủ tiệm tạp hóa đối diện. Tiệm bán ế mấy ngày nay, nên ngày nào bà Giác cũng sang mua ủng hộ 5-7 hộp sữa chua để khỏi hết hạn.
"Sau này tôi phải bảo con đặt tên cháu là 'Thủy Ngân' hay 'Rạng Đông' để kỷ niệm mấy ngày bán ế muốn khóc này", bà Lệ nói.
8 giờ tối ngày 10/9, khu nhà mặt đất chỉ còn hộ ông Thịnh sáng đèn. Ông đi sang dãy chung cư cách đó vài bước chân, bấm thang máy lên tầng 10, không chen chúc như mọi khi. Lên tới nơi, ông sực nhớ, bạn mình cũng đã di tản từ 3 ngày trước vì khó thở, đau mắt, nghi do vụ cháy. Ông thở dài, quay về nhà, tắt đèn đi ngủ. Con trai ông gọi điện cho bố nói chưa có kế hoạch trở về.
Vụ cháy ở Nhà máy Rạng Đông xảy ra tối 28/8, làm giải phóng khoảng 15,1 kg đến 27,2 kg thủy ngân ra không khí, theo ước tính của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Gần 1.000 người sống quanh đó đã đi khám, trong đó, hơn 300 người phải vào viện lấy máu xét nghiệm thủy ngân.
Trọng Nghĩa