Hiện, vợ chồng chúng sắp ly hôn, con dâu cũng thường có lời lẽ xúc phạm nên tôi không muốn cô ấy ở trên thửa đất này nữa. Tôi muốn đòi lại đất nhưng lại vướng căn nhà vợ chồng con trai đã bỏ tiền xây thì phải làm sao? Thu Ngan)
Luật sư tư vấn
Căn cứ quy định tại Điều 95, khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai và Điều 502 Bộ luật Dân sự thì việc tặng cho quyền sử dụng đất phải lập thành văn bản được công chứng, chứng thực, sau đó phải đăng ký với cơ quan quản lý đất đai (thực hiện thủ tục đăng ký biến động – đăng bộ, sang tên).
Ở đây, bà chỉ mới cho vợ chồng người con xây nhà trên đất, chưa thực hiện các thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Như vậy, đất vẫn thuộc quyền sử dụng hợp pháp của bà. Do đó bà có thể chọn một trong 3 cách sau để lấy lại đất:
- Thỏa thuận với vợ chồng người con rằng bà sẽ trả lại tiền bằng với giá trị căn nhà trên đất.
- Căn cứ Điều 166, 168 Bộ luật Dân sự; khoản 2 Điều 26, khoản 1 Điều 35, khoản 2 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự, thì bà có thể khởi kiện đến tòa án cấp huyện (nơi có bất động sản) để đòi lại đất thuộc quyền sử dụng của mình. Trước khi khởi kiện, bà cần thực hiện thủ tục hòa giải tại UBND cấp xã.
- Như đã phân tích ở trên, nếu vợ chồng người con mâu thuẫn trầm trọng dẫn đến ly hôn, con dâu bà chỉ có thể yêu cầu phân chia căn nhà (là tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân) mà không thể yêu cầu chia tài sản là quyền sử dụng đất của bà.
Tại khoản 2, khoản 3 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 và Điều 7 Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP quy định: Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
Theo đó, nhà do vợ chồng người con bỏ tiền xây có thể được chia theo cách: nếu người chồng nhận nhà thì phải thanh toán cho người vợ phần chênh lệch.
Vì vậy, bà có thể đặt vấn đề với con trai khi khởi kiện ly hôn, chia tài sản chung thì yêu cầu được nhận căn nhà và trả lại tiền cho vợ.
Luật sư Trương Hồng Tú
Công ty Luật TNHH MTV Vạn Tâm An