Hua Yawei, thành viên Ủy ban Quốc gia của Hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân Trung Quốc (CPPCC), hôm 5/3 kêu gọi xã hội khoan dung hơn với mẹ đơn thân và con cái họ, lưu ý trẻ em phải được đối xử bình đẳng trong đăng ký hộ khẩu, đi học và khám chữa bệnh.
Một phụ nữ bế em bé đi qua ngã tư đông đúc ở Bắc Kinh ngày 2/6/2021. Ảnh: AFP
Ông đề xuất sửa luật để Trung Quốc cho phép phụ nữ chưa kết hôn trên 30 tuổi được sinh một con và được hưởng đầy đủ quyền lợi nghỉ thai sản, bảo hiểm, như phụ nữ có chồng. Theo luật hiện hành, phụ nữ độc thân ở Trung Quốc đại lục về mặt lý thuyết không đủ điều kiện sinh con vì không thể làm giấy chứng sinh do chính phủ cấp dựa trên giấy đăng ký kết hôn.
Thực tế, họ vẫn có thể sinh con tại các cơ sở y tế trên toàn quốc, nhưng không được hưởng quyền lợi tương tự người đã kết hôn như nghỉ thai sản có lương và chi trả chi phí y tế trong thai kỳ.
Để đăng ký hộ khẩu cho con đi học, các bà mẹ độc thân cũng phải trả "chi phí nuôi dạy trẻ xã hội", mức phí tùy thuộc vào tình hình phát triển kinh tế của khu vực. Bệnh viện bị cấm cung cấp dịch vụ hỗ trợ sinh sản cho người không thể xuất trình đăng ký kết hôn.
Hua cho hay tỷ lệ sinh năm 2020 của Trung Quốc giảm 14,9% so với năm trước, còn dân số chỉ tăng 480.000 người năm ngoái. Nhiều nhà nhân khẩu học dự đoán Trung Quốc sẽ sớm bước vào chu kỳ tăng trưởng dân số âm.
Hua cho hay tỷ lệ sinh giảm không đơn thuần do người dân ngại sinh con vì chi phí nuôi dạy tốn kém, mà còn do phụ nữ độc thân về mặt lý thuyết không được phép sinh con và tỷ lệ vô sinh cao ở Trung Quốc.
Tại các đô thị, có nhiều phụ nữ và đàn ông "ế" do gặp khó khăn trong tìm kiếm bạn đời sau khi tới một độ tuổi nhất định, thường là 25 với nữ và 30 với nam.
Tỷ lệ vô sinh ở Trung Quốc đại lục đã tăng từ 3,5% năm 1997 lên 16,4% năm 2019 và ước tính tăng lên 18,2% năm 2023, theo Hua. Ngoài đề xuất sửa đổi luật cho phép phụ nữ độc thân trên 30 tuổi sinh một con và hưởng quyền lợi như phụ nữ có chồng, ông cũng kêu gọi cơ quan chức năng cho phép các tổ chức y tế giúp phụ nữ đông lạnh trứng và hỗ trợ sinh sản, đồng thời đề xuất các dịch vụ này nên được bao gồm trong chương trình bảo hiểm y tế công.
Tháng trước, Bắc Kinh là thành phố đầu tiên ở đại lục mở rộng mạng lưới bảo hiểm chi trả cho dịch vụ hỗ trợ phụ nữ sinh sản.
Rachel Xu, một phụ nữ độc thân 41 tuổi ở Thượng Hải, hoan nghênh đề xuất của Hua. Cô cho hay sẽ cân nhắc năng lực tự nuôi con nếu đề xuất này được luật hóa.
"Tôi yêu trẻ con nhưng chưa từng nghĩ sẽ sinh con vì tôi độc thân và luật pháp cấm điều đó", Xu nói. "Tôi hy vọng xã hội của chúng ta sẽ cởi mở và khoan dung hơn với mẹ đơn thân".
Hồng Hạnh (Theo SCMP)