Câu chuyện xe chính chủ là bước đầu tiên trong quá trình kiểm soát giao thông thông minh, những người tham gia giao thông sắp tới không những chịu áp lực của lực lượng CSGT, TTGT mà chịu giám sát của hệ thống thông minh kiểm soát giao thông. Các lỗi đi sai làn đường, vượt đèn đỏ, dừng không đúng, quá tốc độ… cho đến cân cảm biến tải trọng sẽ dần áp dụng kiểm soát đồng loạt.
Ý thức tham gia giao thông của người Việt nói chung là khá kém, nguyên nhân thì có rất nhiều. Nếu chỉ kiểm soát bằng lực lương con người sẽ khó đưa ý thức này vào nề nếp.
Do vậy xử lý bằng công nghệ sớm hoàn thành và buộc người tham gia giao thông có ý thức, nếu không, làm không đủ trả tiền phạt. Tại nạn giao thông tại VN rất đáng báo động. Ngoài ra hệ thống điện tử thông minh sẽ giúp giao thông tốt hơn, giảm tai nạn và khai thác tốt hơn hạ tầng hữu hạn.
1. Với xe chính chủ, mục đích lớn nhất của kiểm soát xe chính chủ là mở đường cho hệ thống kiểm soát giao thông thông minh, khi camera cảm biến và phần mềm phân tích lỗi nhận dạng, đọc biển số và ghi lại hình ảnh xử lý. Xử lý vi phạm này sẽ dễ dàng hơn nếu là xe chính chủ.
Người bán xe mà không sang tên cũng sẽ phiền phức trong một thời gian nữa, bởi giấy gửi phạt có thể đến trong khi xe đã bán rồi. Hoặc tiền sẽ bị trừ trong tài khoản mà không rõ nguyên nhân. Hay các phiền phức hơn khi bị cưỡng chế, nợ công đồn vi phạm lớn và lãi kèm theo.
2. Hệ thống xử lý thông minh bao gồm: camera cảm biến có độ phân giải cao, hình ảnh đường truyền về trung tâm và phần mềm phân tích và bóc tách tự động, lưu trữ và in tự động thành những lỗi độc lập. Sau đó giấy phạt sẽ được gửi và người vi phạm sẽ chuyển tiền vào tài khoản. Cao cấp hơn có thể trừ từ tài khoản tự động. Sau này có mã số định danh.
3. Với giám sát tốc độ có camera riêng và phần mềm xử lý riêng, tuy nhiên hệ thống này sẽ ít ghi nhận phạt do tài xế biết điểm đặt máy. Mục đích chính là hướng tài xế vào việc đi đúng tốc độ. CSGT vẫn phải rình rập giám sát tốc độ ở các cung đường khác nhau. Và không không thể đặt máy tự động quá nhiều do kinh phí.
4. Với hệ thống cân cảm biến thì đơn giản hơn, sẽ được đặt tại các cửa ngõ, phần mềm sẽ truy cập vào dữ liệu quốc gia về đăng kiểm và phân tích nhận dạng xe quá tải dễ dàng. Những xe này bị xử lý ngay sau đó, và dữ liệu truyền về trung tâm lưu trữ nhằm kiểm soát minh bạch.
TP HCM lắp đặt 4 trạm kiểu này đầu tiên, các cao tốc sẽ sớm lắp đặt, sắp tới lắp đặt cả nước. Thông thường tải trọng vượt 5% sẽ bị kiểm soát. Chúng ta cũng thấy tình trạng quá tải hiện nay đã giảm 70-80% rồi. Nếu tự động toàn quốc không còn ai dám vi phạm nữa vì tiền phạt có thể gấp 10 lần tiền chuyên chở.
Các tỉnh thành như TP HCM, Đồng Nai, Cần Thơ, Nha Trang đang ráo riết áp dụng. Trong tương lai không xa, hệ thống kết nối xử lý hoàn thiện sẽ áp dụng trên cả nước.
Lợi điểm của biện pháp công nghệ này là rất lớn, thay đổi hẳn ý thức của người tham gia giao thông. Máy móc xử lý thì không có tình người và không chung chi, do vậy để tránh phiền phức người ta sẽ chấp hành luật lệ giao thông tốt hơn.
Nhờ máy móc sẽ hình thành thói quen, cứ như hiện nay khó có văn hóa giao thông tốt. Khi một ngã tư lắp đến 12 camera tư động và xử phạt thì không ai dám mang phiền phức về phía mình vì vài giây nữa.
Nói và dùng con người để quản lý và truyền văn hóa giao thông là vô cùng khó khăn. Công nghệ dễ dàng làm điều đó thay con người. Cái giá này là rất đáng với giao thông Việt Nam hiện nay. Lợi điểm của nó là hệ thống cả quốc gia, nhóm lợi ích khó can thiệp vào vì vậy sẽ minh bạch hơn.
Võ Văn Trường