Quỹ đầu tư chỉ số tạo sóng trên thị trường
Quỹ đầu tư nước ngoài mất 31 triệu USD
Theo kế hoạch, ngày 3/7, Ủy ban chứng khoán sẽ tổ chức Hội thảo lấy ý kiến xây dựng Thông tư hướng dẫn về thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân đối với lĩnh vực chứng khoán. Góp ý cho dự thảo Thông tư, các công ty quản lý quỹ nhìn nhận, nếu các quy định trong dự thảo không được điều chỉnh hợp lý hơn, thì ngành quỹ vẫn bị “bóp nghẹt”.
Ngành quản lý quỹ đầu tư Việt Nam đang đứng trước hai thách thức lớn. Thứ nhất, thời hạn đóng quỹ của khá nhiều quỹ đầu tư đang cận kề. Thế nhưng, do thiếu các chính sách hỗ trợ, nhất là cơ chế thuế, nên việc huy động thêm quỹ mới gần như không thể. Theo các công ty, nếu không có chính sách hỗ trợ thỏa đáng kịp thời, thì nguy cơ số lượng các quỹ đầu tư “teo” đi là hiện hữu.
Đây là điều hoàn toàn trái ngược với mong muốn của Bộ Tài chính, Ủy ban chứng khoán. Cơ quan quản lý đang trông chờ lực lượng quỹ đầu tư đóng vai trò then chốt theo hướng nâng cao số lượng, chất lượng nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp.
Theo Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI), nghĩa vụ nộp thuế của nhà đầu tư đem vốn đi ủy thác phải tối thiểu không cao hơn so với cách thức họ tự đầu tư. Do vậy, thuế của quỹ đầu tư phải đảm bảo bình đẳng với nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư nước ngoài. Trong khi dự thảo Thông tư không đảm bảo sự ưu đãi hay bình đẳng này, nên sẽ rất khó thu hút nhà đầu tư góp vốn mua chứng chỉ quỹ.
Theo dự thảo Thông tư, quỹ đầu tư chứng khoán, bất động sản chia lợi tức cho các nhà đầu tư, thì phần lợi tức được chia (trừ phần lợi tức được chia đã chịu thuế thu nhập doanh nghiệp ở khâu trước và lãi trái phiếu thu được từ trái phiếu thuộc diện miễn thuế theo quy định), không phân biệt nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân trong nước hay nước ngoài. Tất cả phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp theo thuế suất 25%...
Ông Nguyễn Đức Tài, Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Bông Sen nhìn nhận, mức thuế thu nhập doanh nghiệp 25% đánh vào các công ty như dự thảo Thông tư là quá cao và không hợp lý trong bối cảnh hiện nay. Trong thời gian đầu, nếu không được miễn, thì nên giảm mức thuế này xuống còn một nửa. “Khi giảm bớt được gánh nặng thuế, các công ty mới có thể thu hút được nhà đầu tư, nỗ lực nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đảm trách vai trò của nhà đầu tư chuyên nghiệp”, ông Tài chia sẻ.
Lãnh đạo một công ty quản lý quỹ đề nghị, dự thảo Thông tư cần quy định chi tiết các loại chi phí cơ bản trong hoạt động đầu tư chứng khoán như tiền lương, tiền thưởng, chi phí trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán…
Dự thảo cũng cần bổ sung các quy định về phương pháp xác định giá chứng khoán tại thị trường tập trung và phi tập trung, đồng thời định nghĩa rõ ràng thế nào là thị trường tập trung và phi tập trung. Với quỹ đầu tư chứng khoán được thành lập theo Luật Chứng khoán Việt Nam, dự thảo Thông tư cần đưa ra các khái niệm cụ thể về quỹ đóng, quỹ mở, quỹ bất động sản. Trên cơ sở đó định ra phương pháp thu thuế đối với các loại hình đầu tư này hợp lý hơn. Với phương pháp tính thuế thu nhập doanh nghiệp như trong dự thảo Thông tư, công ty quản lý quỹ trong nước sẽ rất khó huy động được vốn để lập quỹ vì thuế đánh lên nhà đầu tư góp vốn là quá cao. Ngành quản lý quỹ đã yếu sẽ càng yếu hơn.
Cũng theo lãnh đạo một số công ty, điều rất bất hợp lý cần điều chỉnh là dự thảo Thông tư quy định, trường hợp quỹ đầu tư chứng khoán, bất động sản chia lợi tức thì công ty khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp 25% và 5% thuế thu nhập cá nhân trước khi chi trả cho nhà đầu tư.
Mức thuế này quá cao nếu so sánh với việc đầu tư vào doanh nghiệp sản xuất và chỉ chịu 5% thuế cổ tức. Theo thông lệ thế giới, ngành công nghiệp quản lý quỹ trong nước đóng vai trò then chốt trong hoạt động đầu tư chứng khoán, nên thường có chính sách ưu đãi thuế để cho ngành này phát triển, còn ở Việt Nam thì ngược lại.
Một bất hợp lý khác, theo các công ty là dự thảo Thông tư quy định: thu nhập từ chuyển nhượng vốn (chuyển nhượng cổ phần của công ty chưa đại chúng) được xác định bằng 20% trên thu nhập tính thuế đối với cá nhân hoặc 0,1% trên tổng số tiền mà cá nhân không cư trú nhận được từ việc chuyển nhượng phần vốn tại Việt Nam. Thực tế, phương pháp tính thuế 20% trên thu nhập, mà bản chất là lấy giá mua trừ giá bán trừ chi phí đã thất bại, bởi không tính được chi phí đầu tư, nên đã bộc lộ nhiều bất hợp lý.
Dự thảo thông tư quy định: đối với cổ tức trả bằng cổ phiếu thưởng thì cá nhân chưa phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp khi nhận cổ phiếu… Theo nhiều ý kiến, cũng sẽ là điều bất hợp lý nếu thực thi trong tương lai. Đánh thuế hay không thì cần phải căn cứ vào bản chất của nghiệp vụ đó có phát sinh thu nhập hay không. Trong khi trả cổ tức bằng cổ phiếu không phát sinh thu nhập, không làm thay đổi giá trị doanh nghiệp (vốn chủ sở hữu không thay đổi).
(Theo ĐTCK)