Các nhóm bảo vệ quyền người nhập cư, do Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) dẫn đầu, hôm 12/6 đệ đơn kiện lên tòa án liên bang ở thủ đô Washington, lập luận rằng các hạn chế do chính quyền Tổng thống Joe Biden ban bố tuần trước đã vi phạm luật tị nạn của Mỹ. Họ cũng cáo buộc ông Biden không tuân theo thủ tục pháp lý phù hợp.
Lee Gelernt, phó giám đốc Dự án Quyền người nhập cư của ACLU, cho rằng chính quyền Biden không có quyền đơn phương gạt bỏ các luật do quốc hội ban hành.
Sắc lệnh dừng cấp quyền tị nạn cho người di cư vào Mỹ bất hợp pháp có hiệu lực từ ngày 5/6, khi con số này vượt 2.500 người mỗi ngày. Sắc lệnh cũng khiến những người di cư bất hợp pháp dễ dàng bị trục xuất trở lại Mexico. Các biện pháp hạn chế sẽ được duy trì cho đến khi con số giảm xuống dưới 1.500 người vượt biên trái phép mỗi ngày trong vòng ba tuần.
Sắc lệnh mới không áp dụng với trẻ em không có người lớn đi cùng, những người phải đối mặt với các mối đe dọa nghiêm trọng về y tế hoặc an toàn và nạn nhân buôn người.
Hiện chưa rõ Mỹ làm thế nào để có thể nhanh chóng trục xuất người di cư từ các quốc gia ở xa hoặc có mối quan hệ lạnh nhạt với Washington, và liệu Mexico có tiếp nhận những người di cư không phải công dân nước này bị trục xuất trở lại hay không.
Số người di cư bị bắt khi vượt biên trái phép đã giảm 20% vào cuối tuần trước. Phát ngôn viên Nhà Trắng Angelo Fernandez Hernandez bảo vệ sắc lệnh của Tổng thống, nói rằng điều đó cần thiết vì số lượng người vượt biên bất hợp pháp vẫn còn quá cao và do phe Cộng hòa đã chặn dự luật hàng tỷ USD về vấn đề biên giới hồi đầu năm nay.
Dưới thời Tổng thống Biden, số người vượt biên bất hợp pháp qua đường biên giới dài hơn 3.000 km ngăn cách Mỹ với Mexico đã tăng kỷ lục, với mức đỉnh điểm hàng tháng là 300.000 người, tức 10.000 người mỗi ngày, hồi tháng 12/2023.
Hầu hết người di cư đến từ Trung Mỹ và Venezuela để chạy trốn nghèo đói, bạo lực và các thảm họa ngày càng trầm trọng do biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, ngày càng thêm nhiều người từ các nước khác trên thế giới đến Mỹ Latin trước khi thực hiện hành trình nguy hiểm về phía biên giới Mỹ.
Số lượng người di cư giảm đáng kể những tháng gần đây, xuống còn khoảng 179.000 người hồi tháng 4, nhưng các cuộc khảo sát cho thấy đây vẫn là một trong những gánh nặng bầu cử lớn nhất của ông Biden. Cựu tổng thống Donald Trump đã tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp biên giới mạnh tay để chặn dòng người di cư bất hợp pháp nếu ông tái đắc cử.
Huyền Lê (Theo Reuters)