 |
|
Chim hét. |
Một nhóm nhà khoa học quốc tế đã thiết kế một thí nghiệm cho phép họ lần đầu tiên quan sát thấy phản ứng của chim di cư trong tự nhiên.
Martin Wikelski, giáo sư sinh học tiến hoá và sinh thái tại Đại học Princeton ở New Jersey (Mỹ), và cộng sự đã bắt một số con chim hét khi chúng đang di cư về phương bắc. Đêm xuống, họ thả chúng ra sau khi gắn những thiết bị truyền radio nhỏ xíu. Tuy nhiên, lúc hoàng hôn, trước khi cất cánh, bầy chim được tiếp xúc với một từ trường nhân tạo chỉ về hướng đông (thay vì hướng bắc như thông thường). Tiếp đó, các nhà nghiên cứu theo dõi hành trình của chúng trong 6 ngày trên một chiếc xe 1982 Oldsmobile với một chiếc ăngten gắn trên đỉnh.
Đêm đầu tiên, lũ chim bay lạc về phía đông. Nhưng những đêm sau đó chúng đã sửa sai và tiếp tục quay đầu về phía bắc hướng tới đích. Điều này dẫn các nhà nghiên cứu đến kết luận rằng, chim hét đã sử dụng phương mặt trời lặn để "hiệu chỉnh" la bàn nội tại của mình và trở lại đúng hành trình.
Phát hiện đã bác bỏ giả thuyết cho rằng chim chỉ cần bay theo la bàn từ trường trái đất là đủ. Có hai yếu tố ủng hộ nhận định này: Thứ nhất, vị trí của cực từ Bắc di chuyển đáng kể mỗi năm, vì thế chỉ riêng các dấu hiệu từ trường thôi là không đủ tin cậy, đặc biệt trên những vĩ độ cao. Thêm nữa, la bàn của chim không thể phân biệt được cực bắc và nam, vì thế đáng lý chúng phải nhầm lẫn khi băng qua xích đạo, song thực tế chuyện này không xảy ra. Rõ ràng, mặt trời - luôn lặn về phía tây - đã giúp chúng điều chỉnh lại hướng của la bàn từ trường này.
Trong điều kiện tự nhiên, "chim sử dụng mặt trời lặn làm hướng tây chuẩn, và quyết định bay chếch 90 độ theo chiều kim đồng hồ so với hướng này - thông thường hướng được xác định sẽ trùng với cực từ bắc", Wikelski nói.
B.H. (theo BBC)