Chiêu Hùng - kép cải lương tài hoa, lận đận

Trưa 2/2, Nghệ sĩ Ưu tú Chiêu Hùng đột ngột qua đời ở tuổi 55, sau hai ngày nhập viện vì nhồi máu cơ tim. Giới cải lương bàng hoàng bởi vài ngày trước đó, anh còn ca diễn, giao lưu cùng nhiều đồng nghiệp. Nghệ sĩ Thoại Mỹ - người kêu gọi quyên góp viện phí cho Chiêu Hùng - kể hôm mùng ba Tết (27/1) khi gặp chị, anh vẫn cười nói rôm rả. Trên trang cá nhân, Ngọc Huyền gửi lời vĩnh biệt Chiêu Hùng, gọi anh là "kép đẹp của sân khấu cải lương".

Hơn 40 năm vào nghề, Chiêu Hùng tham gia hơn 10 đoàn hát lớn, đóng hơn 100 vở tuồng, hàng trăm video cải lương. Từ bé, Chiêu Hùng đã ấp ủ niềm đam mê ca cổ do sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật ở miền Tây. Ông ngoại anh là bầu một gánh hát bội, mẹ là cố nghệ sĩ Ngọc Thêm, chị là nghệ sĩ Phương Ánh - chủ nhiệm một câu lạc bộ tuồng cổ ở Cần Thơ. Giấc mơ làm kép dần nảy nở trong anh sau những lần theo phụ gánh hát Phước Tấn của cậu ruột - bầu Hường. Năm 11 tuổi, Chiêu Hùng lần đầu bước lên sân khấu tuồng cổ với vai Trịnh Ân trong vở Trảm Trịnh Ân. Vai kép chánh đầu tiên của anh là Nguyễn Toàn Trung trong vở Gió bụi biên thùy. Từ đây, anh được biết đến là một kép đẹp, có giọng ca ngọt ngào bậc nhất hàng nghệ sĩ trẻ miền Tây thuở ấy.

Sự nghiệp của Chiêu Hùng thăng hoa khi anh rời đoàn tỉnh, gia nhập các "đại bang" Sài Gòn một thời như Hương Mùa Thu, Huỳnh Long... Nhờ khuôn mặt thư sinh, lối hát giàu cảm xúc, anh nhanh chóng được các ông bầu phân hát cặp cùng nhiều cô đào nổi tiếng đương thời. Trên sân khấu Kim Hương của bầu Minh Long, anh hát chung với NSƯT Tú Sương vở Cuồng vọng và tình yêu, Phá mộng Đồ Vương... Sau đó, Chiêu Hùng còn diễn chung với nghệ sĩ Ngân Huệ trong vở Giũ áo bụi đời, Của trời cho..., hay nghệ sĩ Vân Hà với trích đoạn Xử bá đao Từ Hải Thọ... Cuối thập niên 1990, khi về đoàn Minh Tơ, anh được dịp thể hiện khả năng hát tuồng cổ - từng do mẹ và cậu dạy thời trẻ - qua các vở Chấp cánh chim bằng, Mùa xuân sen trắng nở...

 

 

Trích đoạn tân cổ 'Chiều hạ vàng' - Chiêu Hùng hát cùng Vân Hà

Nhiều đồng nghiệp đánh giá cao Chiêu Hùng ở tài ca lẫn diễn. Với Thoại Mỹ, cố nghệ sĩ rất thông minh, nhạy bén. Anh học tuồng nhanh, tập vũ đạo giỏi. Khi hát chung, anh rất biết cách nâng đỡ đồng nghiệp. Thập niên 1990, khi trào lưu làm video cải lương nở rộ, Chiêu Hùng và Thoại Mỹ từng hợp tác trong nhiều bài tân cổ. "Anh là một trong những bạn diễn nam thân thiết nhất với tôi. Nghiêm túc trong tập luyện, ngoài đời, anh rất gần gũi. Mỗi lần gặp anh, không ai nhịn được cười bởi cách pha trò dí dỏm", chị kể.

Nghệ sĩ cải lương Điền Trung gọi Chiêu Hùng bằng "cậu" vì thường xuyên được đàn anh chỉ dạy trong nghề. Nhiều lần, Chiêu Hùng dặn anh rằng, đã là kép phải luôn giữ lối hát chỉn chu trước khán giả. "Nhiều lần tập và hát chung, rất hiếm khi tôi được cậu khen. Mỗi lần gặp, cậu la tôi như tát nước vào mặt: 'Mày ca kiểu gì vậy, ca đàng hoàng lại, đơn giản thôi, sử dụng kỹ thuật tùy chỗ tùy nơi'. Sự tận tình dạy bảo đó tôi vẫn nhớ như in đến nay", anh kể.

Thoại Mỹ, Ngọc Huyền tiếc vì Chiêu Hùng tài năng nhưng lận đận. Đầu thập niên 2000, anh thử sức làm ông bầu gánh hát, lập ra đoàn Hương Bưởi. Đoàn có doanh số khả quan trong năm đầu. Về sau, gánh hát liên tiếp gặp khó khăn về nhân sự, kịch bản khan hiếm. Lỗ nhiều hơn lời, Chiêu Hùng phải bán xe trả công cho diễn viên. Sau cùng, anh đành giải thể gánh hát với số nợ vài chục triệu đồng.

Năm 2003, con gái Chiêu Hùng - Huỳnh Mai - bị hở van tim. Do hoàn cảnh túng thiếu khi ấy, anh được nhiều đồng nghiệp, khán giả quyên góp viện phí giúp con gái chữa trị. Ca phẫu thuật thất bại, con gái anh qua đời ở tuổi 11. Năm 2005, khi chuẩn bị tham gia Hội diễn sân khấu cải lương toàn quốc, anh bị gãy chân, phải bỏ cuộc.

Nhiều lần than thở vì cuộc đời thiếu may mắn, Chiêu Hùng vẫn giữ niềm đam mê với nghiệp diễn. NSND Giang Mạnh Hà, phó chủ tịch Hội Sân khấu Việt Nam, kể khi về công tác tại Đồng Nai, anh tích cực cùng đoàn tham gia các kỳ liên hoan sân khấu. Những năm cuối đời, anh vẫn miệt mài diễn các vở Vượt qua tâm bão, Ánh đèn khuya... Chiêu Hùng còn say mê bóng đá. Sau tai nạn gãy chân, anh vẫn tiếp tục là chân sút của đội bóng nghệ sĩ TP HCM.

Hay tin Chiêu Hùng qua đời, nhiều khán giả tiếc thương anh tài năng mà bạc phận. Trên VnExpress, độc giả Đông Anh chia sẻ: "Cháu mê cải lương từ nhỏ, thấy chú có ngoại hình sáng, giọng ca ấm áp nhưng toàn đóng vai thứ chính. Lớn lên, cháu mới hiểu đời nghệ sĩ không phải ai cũng sống trong hào quang như trên sân khấu hay trước máy quay, mà có nhiều nỗi truân chuyên, lận đận chỉ riêng mình biết...".

Lễ viếng nghệ sĩ Chiêu Hùng bắt đầu từ tối 2/2 tại nhà riêng ở quận 8, TP HCM. Lễ động quan diễn ra sáng 5/2, sau đó linh cữu được hỏa táng tại nghĩa trang Đa Phước. 

Mai Nhật