Những năm gần đây, Viện Hàn lâm mở rộng số lượng đề cử cho hạng mục "Phim hay nhất" từ 5 lên đến tối đa là 10.
Sở dĩ Viện Hàn lâm mở rộng hạng mục là muốn tăng thêm lượng người theo dõi vào đêm trao giải. Khi pha trộn thêm các bộ phim bom tấn vào danh sách đề cử, sự quan tâm của người hâm mộ với Oscar sẽ tăng hơn, đồng nghĩa doanh thu quảng cáo sẽ được cải thiện.
Năm nay, hạng mục Phim hay nhất có 9 đề cử, nhưng theo tiêu chí truyền thống, chỉ 5 phim thực sự có khả năng đoạt tượng vàng, gồm: American Hustle, Dallas Buyers Club, Gravity, 12 Years of Slave và The Wolf of Wall Street. Kết quả ngọt ngào dành cho 12 Years of Slave trở nên không khó đoán khi American Hustle, Dallas Buyers Club và The Wolf of Wall Street đều có những điểm yếu riêng. Cuộc đua thực sự chỉ diễn ra giữa 12 Years of Slave và Gravity.
Lần lượt 9 phim được đề cử Phim hay nhất tại Oscar 2014: American Hustle, Nebraska, Captain Phillips, Philomena, Dallas Buyers Club, 12 Years of Slave, Gravity, The Wolf of Wall Street, Her (từ trên xuống, trái sang).
Trong khi 12 Years of Slave được lòng giới phê bình khi chiến thắng ở cả Quả Cầu Vàng và BAFTA thì Gravity là bộ phim mở ra cuộc cách mạng mới về công nghệ, giống như trường hợp Avatar. Ba bộ phim còn lại, American Hustle, Dallas Buyers Club và Wolf of Wall Street khó có thể "đấu lại" 12 Years of Slave ở thông điệp nhân văn, càng không thể chiến thắng Gravity về công nghệ.
Gravity cũng xứng đáng giành giải "Phim hay nhất". Bộ phim này thống lĩnh Oscar năm nay với các hạng mục "Đạo diễn xuất sắc", "Quay phim đẹp nhất", "Dựng phim hay nhất", "Nhạc phim hay nhất", "Hòa âm hay nhất", "Dựng âm thanh hay nhất", "Hiệu ứng hình ảnh đẹp nhất". Với những chiến thắng như thế, việc giành giải thưởng quan trọng nhất là không có gì khó hiểu. Nhưng nếu Gravity đoạt giải, nó sẽ đi ngược lại lịch sử Oscar.
Từ trước tới nay, phim khoa học viễn tưởng khó có cơ hội chiến thắng "Phim hay nhất" tại Oscar, kể cả những tác phẩm lẫy lừng như A Space Odyssey, E.T. The Extra-Terrestrial hay Avatar. Các thành viên Viện Hàn lâm thường chấm giải cho những bộ phim dựa trên câu chuyện có thực, dựng bối cảnh trong quá khứ hoặc quá khứ gần, thu hút dàn diễn viên đông đảo, phim trường được dàn dựng thủ công. Gravity không đáp ứng được những tiêu chí đó khi có bối cảnh thiết lập trong tương lai, với dàn diễn viên nhìn thấy được chỉ có hai người, quay ở nhiều studio khác nhau.
Bộ phim về đề tài nô lệ của đạo diễn Steve McQueen đáp ứng các tiêu chí của Viện Hàn lâm cho giải thưởng "Phim hay nhất".
Sở dĩ 12 Years of Slave giành chiến thắng vì nó đáp ứng tiêu chí quen thuộc của Viện Hàn lâm. Phim có giá trị sâu sắc khi công kích mạnh mẽ, không khoan nhượng chế độ nô lệ đen tối của nước Mỹ, đả kích nạn phân biệt chủng tộc. Hơn nữa, 12 Years of Slave có nhiều cảnh quay lay động lòng người. Giữa những cảnh thiên nhiên tươi đẹp, bầu trời trong trẻo và cánh đồng ngập nắng ở miền Nam nước Mỹ là cuộc sống bế tắc, không lối thoát và luôn bị chà đạp của những người nô lệ.
12 Years of Slave giành chiến thắng cả ở Oscar, Quả Cầu Vàng và BAFTA.
Dàn diễn viên xuất sắc cũng là một điểm cộng cho 12 Years of Slave. Từ nam diễn viên chính Chiwetel Ejiofor, vai phản diện do Michael Fassbender đảm nhận, đến Lupita Nyong'o trong vai người hầu gái Patsey, tất cả đều hóa thân vào nhân vật hoàn hảo. Họ đều được đề cử tại Oscar năm nay.
Và nhân tố cuối cùng làm nên thành công cho 12 Years of Slave chính là đạo diễn Steve McQueen. Một bộ phim tồn tại hay bị lãng quên phụ thuộc vào quá trình thực hiện. Steve McQueen dễ dàng cân bằng câu chuyện trong phim, không làm phân tán tư tưởng của khán giả bởi những đoạn sáo rỗng.
| Toàn cảnh Oscar 2014 |
Thùy Liên