Các số liệu mới đây đều chỉ ra rằng Việt Nam là một trong những 'miền đất hứa' của ngành gia công phần mềm (IT outsourcing) với mức độ tăng trưởng khả quan và đều đặn.
Theo đó, báo cáo tổng kết năm 2017 của Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết xuất khẩu phần mềm cả nước đạt khoảng 58.500 tỷ đồng, tăng 4,4% so với cùng kỳ năm 2016. Công bố năm 2017 của hãng tư vấn AT Kearney cũng chỉ ra rằng Việt Nam xếp thứ 6 trong top 55 quốc gia hấp dẫn nhất thế giới về gia công phần mềm.
Trước đó, theo một đánh giá khác của Gartner, Việt Nam thuộc 10 quốc gia mới nổi về mảng gia công phần mềm trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Còn theo xếp hạng 100 thành phố hấp dẫn nhất về IT outsourcing năm 2016 của Tholons, Hà Nội và TP HCM lần lượt giữ thứ hạng 19 và 18.
Sự tăng trưởng nóng của ngành phần mềm cũng kéo theo nhu cầu nguồn nhân lực rất lớn. Theo thống kê của VietnamWorks, ba năm trở lại đây, số việc làm ngành IT được đăng tải trên trang này tăng gấp rưỡi. Số liệu năm 2017 cho thấy có gần 15.000 vị trí tuyển dụng, tính riêng mảng phát triển ứng dụng phần mềm và phần cứng.
Các công ty gia công phần mềm Việt Nam đang đứng trước cơ hội tăng trưởng. Tuy nhiên họ cũng gặp phải thách thức trong quá trình tuyển dụng và giữ chân nhân tài, đòi hỏi mỗi công ty cần chính sách đãi ngộ, hình thức làm việc hấp dẫn.
"Cơn khát nhân lực lớn dẫn đến cuộc đua tuyển dụng – giữ chân nhân tài rất khốc liệt, đòi hỏi các công ty IT out-sourcing cần tìm ra hướng đi riêng để tăng tính cạnh tranh", ông Trần Văn Minh – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Evolable Asia Solutions cho biết.
Ông Trần Văn Minh – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Evolable Asia Solutions. Ảnh: EAS
Tập đoàn Evolable Asia có trụ sở tại Nhật Bản với quy mô trên 1.000 người, chỉ tính riêng tại ba thành phố lớn của Việt Nam là Hà Nội, Đà Nẵng và TP HCM.
Tại Việt Nam, mức tăng trưởng của Evolable Asia Solutions (EAS) - công ty con thuộc Tập đoàn Evolable đạt mức 500% mỗi năm. EAS cho biết trong năm 2019, công ty có kế hoạch tăng thêm 400 nhân sự và trong 5 năm tới là 5.000 người.
Cũng như các công ty phần mềm khác, EAS gặp phải đối mặt với nhiều thách thức như người lao động "nhảy việc", thiếu hụt nhân sự quản lý cấp cao...Tuy vậy, theo Tổng Giám đốc EAS, tỉ lệ nghỉ việc của công ty này chỉ rơi vào khoảng 5-8% mỗi năm - mức được đánh giá là thấp trên thị trường.
Để duy trì tỷ lệ nhân sự ở lại với công việc cao, bên cạnh mức lương, chế độ đãi ngộ, phụ cấp, EAS còn tặng các chuyến du lịch miễn phí cho toàn bộ nhân viên, những lớp kĩ năng ngoài giờ và các hoạt động nội bộ thường niên nhằm nâng cao đời sống tinh thần của người lao động. Trên hết, yếu tố được lãnh đạo EAS đánh giá đặc biệt nhất là trao quyền cho nhân sự.
Ngoài ra, để cạnh tranh trên thị trường nhân lực IT, các công ty cần đảm bảo sự "yên tâm" của nhân sự bằng mức độ tăng trưởng của công ty và sự thú vị của công việc lập trình. Tỷ lệ gia hạn hợp đồng của EAS với công ty đối tác lớn của Nhật Bản như Docomo, Airtrip, Yahoo,... là 100%. Vì vậy, người lao động có thể yên tâm tập trung với khối lượng công việc lớn và liên tục thay vì lo lắng "hết dự án".
Một lớp học kĩ năng ngoài giờ dành cho nhân viên của công ty Evolable Asia Solutions Việt Nam. Ảnh: EAS
Cũng theo ông Minh, hầu hết các công ty gia công phần mềm hiện nay chỉ làm một vài nhiệm vụ trong một quy trình lớn như thiết kế chi tiết, lập trình, kiểm thử đơn giản mà không tham gia đầy đủ vòng đời của phát triển phần mềm. Trong khi đó, một kỹ sư nếu được tham gia đầy đủ quá trình sản xuất phần mềm sẽ hiểu về sản phẩm và thấy công việc thú vị hơn.
Chia sẻ về kế hoạch tương lai, đại diện EAS cho biết công ty sắp tới sẽ niêm yết trên sàn chứng khoán Tokyo Stock Exchange và lấy chứng chỉ ISO để phù hợp với xu hướng phát triển của các công ty toàn cầu. Để đạt được chứng chỉ này, công ty cần đảm bảo chất lượng cũng như tính an toàn thông tin.
"Khi có được chứng chỉ này, chúng tôi sẽ gia tăng sức cạnh tranh với công ty gia công trên toàn cầu, đồng thời nhân viên sẽ được làm theo quy trình của thế giới để thay đổi cách làm còn mang đậm tính địa phương và kinh nghiệm cũ", vị Tổng Giám đốc nhấn mạnh.
Về thị trường xuất khẩu phần mềm của Việt Nam, ông Minh cho biết Nhật Bản chiếm tỷ trọng tương đối lớn. Điều này được chứng minh qua mức doanh thu xuất khẩu của doanh nghiệp trong nước sang quốc gia này tăng trung bình 15% mỗi năm. Theo đó, doanh nghiệp hai nước có sự hợp tác về giải pháp công nghệ an toàn thông tin, đào tạo nguồn nhân lực IT, gia công phần mềm, phát triển ngành công nghiệp điện tử...
"Việt Nam hiện là lựa chọn hàng đầu của các công ty Nhật Bản. Hai quốc gia có nền văn hóa khá gần gũi, cùng việc chênh lệch múi giờ chỉ hai tiếng nên những điều trên tạo thuận lợi nhất định cho sự hợp tác của hai nước ở nhiều mặt. Hiện nay, các startup công nghệ của Nhật đang phát triển mạnh trong khi đội ngũ kỹ thuật tại đây không thể đáp ứng hết nên Việt Nam có cơ hội lấy được nhiều việc hơn từ thị trường này", ông Minh nhận định.
Hà My