Quân đội Ukraine trong tuần qua tiến hành chiến dịch phản công sau nhiều tháng chuẩn bị. Lực lượng Ukraine đang tiến quân tại một số điểm, chủ yếu dọc mặt trận miền nam và một số ở miền đông. Tại một số nơi, quân đội của Kiev đang đạt được những bước tiến thực chất, liên tiếp giải phóng nhiều làng dọc tiền tuyến.
Tuần trước, Ukraine tấn công vào rìa phía tây vùng Zaporizhzhia, giáp sông Dnieper, cũng như khu vực phía nam Orikhiv, cũng như vùng tiếp giáp giữa Zaporizhzhia và Donetsk. Sau vài ngày tiến công, cờ Ukraine đã được kéo lên ở nhiều ngôi làng miền nam như Velyka Novosilka, Neskuchne, Storozheve, Blahodatne và Makarivka.
Nỗ lực này đã giúp Ukraine đẩy chiến tuyến lùi sâu về phía Nga thêm hơn 6 km trong một tuần, tốc độ tốt hơn nhiều những gì lực lượng Nga làm được trong cuộc tấn công mùa đông, theo Dan Sabbagh, nhà phân tích của Guardian. Tại làng Makarivka, quân đội Nga dường như đang tìm cách phản kích để giành lại mục tiêu này.
Cờ Ukraine trên nóc một tòa nhà đổ nát ở làng Neskuchne, vùng Donetsk ngày 13/6. Ảnh: Reuters
Cách đó gần 13 km về phía tây, Ukraine cho biết họ đã kiểm soát làng Novodarivka, từ đó có thể giúp đe dọa lực lượng Nga ở các vị trí xung quanh.
Ở mặt trận miền đông, Ukraine tiếp tục tiến quân về phía tây nam và tây bắc Bakhmut, thành phố mà Nga kiểm soát sau một năm giao tranh ác liệt. Quân chính quy Nga đang bảo vệ thành phố này sau khi nhận bàn giao từ lực lượng quân sự tư nhân Wagner.
Tuy nhiên, các trận đánh này mới chỉ ở quy mô khá nhỏ, trong đó Ukraine chưa tung ra lực lượng mạnh nhất là toàn bộ 12 lữ đoàn được phương Tây huấn luyện và trang bị. "Đây rất có thể là những đòn tấn công thăm dò để tìm kiếm điểm yếu trên tiền tuyến Nga", Dan Sabbagh nhận định.
Dù giành được một số bước tiến, Ukraine đã vấp phải nhiều trở ngại từ các đòn tiến công như vậy. Tại Orikhiv ở phía nam, quân đội Ukraine để mất một xe tăng Leopard 2 và 4 xe chiến Bradley sau cuộc đột kích thất bại ngày 9/6.
Ben Hodges, cựu tướng quân đội Mỹ, lưu ý Ukraine tới nay chưa đưa số lượng lớn xe tăng chiến đấu chủ lực của phương Tây tới tiền tuyến. Ông nhận định Ukraine mới tung ra 2-3 lữ đoàn thiện chiến như lữ đoàn 47 ở Orikhiv và lữ đoàn 37 ở Novodonetske ở vùng Donetsk.
Các đơn vị khác từng xuất hiện trong hồ sơ rò rỉ của Lầu Năm Góc như lữ đoàn 116, 117 và 118, chưa xuất hiện trên chiến trường. Điều này chứng minh chiến dịch phản công vẫn trong giai đoạn sơ bộ và có thể kéo dài tới mùa hè.
"Chỉ khi nào thấy các đội hình thiết giáp lớn tham chiến, chúng ta mới có thể tuyên bố rằng giai đoạn chính của chiến dịch đã thực sự bắt đầu", ông Hodges nhận định.
Vụ vỡ đập Kakhovka gây ngập lụt nghiêm trọng tuần trước có thể giúp Nga lấy lại thế cân bằng hơn, khi khiến Ukraine khó có thể triển khai mũi tiến công trên vùng đồng bằng sông Dnieper, dù một số vị trí phòng thủ của Nga đã bị nước lũ nhấn chìm.
Những nỗ lực phản công ban đầu của Ukraine chưa tác động được nhiều tới các tuyến phòng thủ kiên cố mà Nga đã xây dựng trong vài tháng qua. Hình ảnh vệ tinh cho thấy phòng tuyến này vẫn cách làng Velyka Novosilka, nơi quân Ukraine đạt bước tiến xa nhất, khoảng 12-16 km.
Để vượt qua được khoảng cách này và áp sát phòng tuyến Nga, quân đội Ukraine sẽ phải tung lực lượng vượt qua địa hình trống trải, giữa những bãi mìn dày đặc và hỏa lực pháo binh, trực thăng vũ trang dày đặc của Nga. Việc không có hỏa lực yểm trợ trên không để khắc chế pháo binh và trực thăng Nga đang là hạn chế lớn nhất của Ukraine trong chiến dịch phản công.
Ukraine đang đối mặt tình trạng thiếu nghiêm trọng máy bay chiến đấu để cung cấp hỏa lực trên không, trong khi chờ đợi phương Tây chuyển giao tiêm kích F-16. Nhiều nguồn tin cho biết Nga đã sử dụng sức mạnh không quân để giữ ưu thế trong khu vực Orikhiv và có thể dễ dàng chặn đứng các mũi đột phá của Ukraine.
Igor Girkin, blogger quân sự ủng hộ Điện Kremlin, tin rằng Nga sẽ áp dụng chiến lược "phòng thủ linh hoạt", cho phép lực lượng Ukraine tiến quân ra khỏi phạm vi bảo vệ của lưới phòng không, sau đó tiến hành phản kích để chặn đứng đà tiến và đảo ngược cục diện chiến trường.
Tuy nhiên, Girkin cũng cảnh báo Ukraine đang có 5 hoặc 6 lữ đoàn dự bị có thể tung vào trận chiến nếu họ phát hiện điểm yếu có thể khoét sâu trên phòng tuyến Nga.
Giới quan sát cũng cho rằng các chiến dịch có quy mô và tầm quan trọng như cuộc phản công hiện tại của Ukraine không thể được định đoạt chỉ trong một tuần.
"Điều chắc chắn là Ukraine đã bắt đầu một cách chủ động và tự tin, tấn công từ nhiều hướng và đạt được một số lợi ích, có lẽ ở những nơi quân Nga yếu nhất. Hiện tại, đó là điều đáng khích lệ", Sabbagh cho hay.
Các mũi phản công tiềm năng của Ukraine. Đồ họa:Times
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 13/6 nói cuộc phản công của Ukraine đang có bước tiến trên chiến trường, hy vọng động thái này có thể thúc đẩy đàm phán hòa bình.
"Ukraine càng giải phóng được nhiều lãnh thổ thì họ càng có nhiều quyền lực hơn trên bàn đàm phán", ông nói, dù từng thừa nhận cuộc phản công của Ukraine sẽ rất "khó khăn".
Thanh Tâm (Theo Guardian)