Wang Liang, người sống nhiều năm gần công viên Ngư Chủy ở thành phố Vô Tích, tỉnh Giang Tô, miền đông Trung Quốc, từng phải tránh đến đây vào mùa hè.
Ngư Chủy nghĩa là "miệng cá", từng là chợ buôn bán thủy sản tươi sống được đánh bắt từ hồ Thái ở phía nam đồng bằng sông Trường Giang, thường gây ra mùi hôi thối khó chịu vào mùa hè. "Ngày mưa, khu chợ ngập nước, không còn chỗ đặt chân. Tiếng ồn, mùi hôi và nước thải khiến nơi này không thể chịu nổi", ông Wang, 60 tuổi, nói.
Năm 2021, một dự án phục hồi sinh thái bắt đầu được triển khai tại đây với mục tiêu xây dựng công viên ngập nước hiện đại có hồ nước sạch và nhiều loại thực vật, thu hút các loài chim thủy sinh.
Để tạo ra một hệ sinh thái bền vững, chính quyền Giang Tô cho xây dựng hồ nhân tạo lấy nước ngọt từ hồ Thái, thả cá, tôm, sò điệp và tảo xuống hồ để tự lọc nước.
Công viên sinh thái ngập nước Tam Loan ven kênh đào Đại Vận Hà ở thành phố Dương Châu, tỉnh Giang Tô, năm 2023. Ảnh: Xinhua
"Phục hồi sinh thái thủy sinh không đơn thuần là cải thiện chất lượng nước. Thiết kế cảnh quan cần tính đến hồ nước nhân tạo để tạo trải nghiệm hài hòa hơn giữa con người với thiên nhiên", Wu Yong, phó giám đốc công ty Công nghệ môi trường sinh thái Giang Đại ở Giang Tô, nói.
Trong công viên rộng 18,4 ha có một cầu đi bộ dài 460 mét vươn ra giữa hồ, đình ngắm cảnh ven hồ và những con đường mòn uốn lượn qua các thảm thực vật, thu hút người dân thường xuyên tới đây vui chơi, giải trí, ngắm cảnh.
Nhiều địa phương khác trong tỉnh Giang Tô cũng đã tiến hành những dự án quy mô lớn để cải tạo môi trường, biến các khu vực ô nhiễm nặng nề thành công viên. Từ năm 2013, Sở Môi trường Sinh thái Giang Tô đã dành ngân sách khoảng 15 tỷ nhân dân tệ cho các thành phố để bảo vệ môi trường và phục hồi sinh thái.
Đoạn sông Trường Giang dài 16 km chảy qua quận Phố Khẩu, thành phố Nam Kinh, từng là trung tâm của ngành công nghiệp đóng tàu tỉnh Giang Tô, với nhiều nhà máy san sát hai bên bờ sông. Người dân địa phương liên tục phàn nàn về tiếng ồn từ máy móc, ô nhiễm nước và không khí do sơn tàu và gỉ sắt.
Chính quyền quận Phố Khẩu sau đó đã đầu tư 300 triệu nhân dân tệ (42 triệu USD) cho dự án phục hồi sinh thái ven sông. Hơn 300 thiết bị máy móc bị bỏ hoang đã được tháo dỡ. Khoảng 1,7 triệu m2 đất đã được phủ xanh dọc theo 11 km bờ sông để làm công viên.
"Công viên Đông Long Sơn và Tư Mã Hà dọc sông Trường Giang đã hoàn thành, khu đóng tàu ô nhiễm trước kia bây giờ trở thành điểm du lịch hút khách", ông Yang Qingsong, cán bộ chính quyền Phố Khẩu, nói.
Sắc xanh phủ kín ven bờ sông Trường Giang đoạn chảy qua thành phố Nam Kinh, tỉnh Giang Tô, hồi tháng 6/2023. Ảnh: China Daily
Ngũ Sơn, nghĩa là "Năm ngọn núi", là khu vực dài 6 km dọc sông Trường Giang chảy qua thành phố Nam Thông trước khi đổ ra biển Hoàng Hải. Đây từng là cảng hàng rời với những đống lưu huỳnh và quặng sắt chất đống ngoài trời.
Chính quyền Nam Thông năm 2016 quyết định tiến hành dự án phục hồi hệ sinh thái sông Trường Giang thay vì phát triển kinh tế. Họ cho dừng hoạt động hai khu công nghiệp hóa chất dọc sông, đóng cửa 203 nhà máy hóa chất gây ô nhiễm ven sông, phá dỡ 65.000 mét vuông nhà xây trái phép ở khu vực Ngũ Sơn.
Gần 81% diện tích khu vực này được phủ xanh, giúp Nam Thông có thêm công viên rừng quốc gia Lang Sơn. Nhiều dự án phục hồi sinh thái tương tự đã được thực hiện ở tất cả 13 thành phố lớn của tỉnh Giang Tô.
Dữ liệu từ Sở Môi trường Sinh thái Giang Tô cho thấy, chính quyền tỉnh đã đóng cửa tổng cộng 3.876 nhà máy hóa chất, phục hồi 81 km đất dọc sông Trường Giang, trồng mới 76.000 ha cây xanh, giúp nồng độ bụi mịn PM2.5 ở Giang Tô đã giảm 33,3% trong 5 năm.
Người dân ngắm cảnh hoa anh đào nở tại hồ Thái, thành phố Vô Tích, tỉnh Giang Tô, hồi tháng 3/2023. Ảnh: Xinhua
Năm 2021, nồng độ PM2.5 là 32 μg/Nm, đánh dấu năm thứ 9 giảm liên tục, trong khi số ngày có chất lượng không khí tốt đã tăng 5,2% trong 5 năm liên tục. Năm 2022, tại 136 làng được theo dõi chất lượng không khí ghi nhận 81,3% tổng số ngày có chất lượng không khí tốt.
Khoảng 91% nước mặt được kiểm tra trong chương trình giám sát quốc gia ở Giang Tô năm 2022 đạt cấp III trở lên, phù hợp để làm nước ăn uống hoặc nuôi trồng thủy sản. Không có khu vực nước mặt nào được xếp loại cấp V, loại nước chỉ phù hợp để tưới tiêu.
"Mức độ hài lòng về môi trường của người dân ở Giang Tô đã tăng liên tục trong 5 năm, đạt 93,6% vào năm 2021", Yin Rongyao, phó giám đốc Sở Môi trường Sinh thái Giang Tô, cho hay.
Hồng Hạnh (Theo China Daily)