Phản ánh này được ông Trần Văn Hùng, Chủ tịch công đoàn Tân Thanh Container Corporation nêu tại cuộc họp tháo gỡ về phòng cháy chữa cháy (PCCC), ngày 21/4.
Ông Hùng cho biết công ty đầu tư xây nhà xưởng khoảng 1,2 tỷ đồng nhưng chưa thẩm định, nếu muốn đi vào hoạt động phải áp dụng quy định mới về PCCC. "Chi phí để đáp ứng quy định này lên tới 1,5 tỷ đồng. Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, chúng tôi không biết lấy tiền đâu để trang trải", ông Hùng nói.
Tương tự, đại diện Nidec Việt Nam cho biết đang có dự án cải tạo kho hàng khoảng 500 m2. Nếu áp dụng quy định PCCC mới cần tổng chi phí 5 tỷ đồng (trước dịch nhà thầu báo chi phí này chỉ 800 triệu đồng) tức chi phí tăng gấp 6 lần. "Chúng tôi không đủ tiền để đầu tư PCCC theo quy định mới", đại diện Nidec nói.
Bà Lý Kim Chi, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP HCM (HUBA), cho hay trong 18 tháng Bộ Xây dựng ban hành liên tục 3 Thông tư 01, 02 và 06. Đặc biệt, Thông tư 06/2022 đã khiến các doanh nghiệp cũ đang hoạt động hoặc sửa chữa có liên quan đến PCCC gặp trở ngại. Nhiều lần "kêu cứu", ngày 11/4, Bộ Công an đã ban hành công văn 1091 để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, theo bà Chi, động thái này cũng chỉ giải quyết một phần khó khăn cho các doanh nghiệp có dự án đang hoạt động hoặc sửa chữa. Riêng với những doanh nghiệp xây mới vẫn khốn đốn vì khó áp dụng thực tế vào điều kiện sản xuất hiện nay.
Bà Chi dẫn chứng, trong hiệp hội có doanh nghiệp xây nhà xưởng 3.000-5.000 m2 để phục vụ sản xuất, quy định mới về PCCC buộc xây bể chứa nước khoảng 400 khối. Ngoài ra, nhà xưởng phải sử dụng các vật liệu được thẩm định chống cháy, mà các vật liệu này tại thị trường Việt Nam không có, phải nhập khẩu với giá thành cao. Điều đó làm tăng chi phí cho doanh nghiệp lên gấp vài lần trong bối cảnh họ đang "gồng mình" để duy trì hoạt động kinh doanh.
Thông báo của UBND phường An Khánh (TP HCM) bên ngoài một cửa hàng karaoke trên đường Trần Não tháng 3/2023. Ảnh: Quỳnh Trần
Ngoài ra, các doanh nghiệp ở TP HCM còn cho rằng yêu cầu về PCCC hiện khá "cứng nhắc" và thiếu khảo sát thực tế tại doanh nghiệp.
Ông Lê Trọng Lập - Phó chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp Khu công nghiệp TP HCM (HBA) dẫn chứng, Bộ Xây dựng đưa ra các quy định chuẩn kính chống cháy áp dụng các công trình nhưng Việt Nam chưa có đơn vị nào sản xuất. Hay như sơn chống cháy, Việt Nam cũng chưa làm được mà phải nhập khẩu. Từ sau dịch, hoạt động nhập khẩu còn khó khăn, các cửa khẩu phía Bắc kiểm soát chặt nên công trình của nhiều doanh nghiệp không được nghiệm thu vì chưa lắp loại kính này.
Ông Lập đề nghị khi soạn thảo văn bản, các cơ quan chức năng cần xem xét năng lực sản xuất vật liệu xây dựng của Việt Nam như thế nào. Liệu các yêu cầu trong quy định có đi quá sớm so với thực tiễn.
Đồng quan điểm, ông Kiều Huỳnh Sơn - Phó chủ tịch Hội Doanh nghiệp cơ khí điện TP HCM, đề nghị các quy định về PCCC mới không nên áp dụng như nhau với các ngành hàng. Như với ngành cơ khí điện, nguy cơ cháy nổ thấp hơn nhiều so với các ngành hàng khác nên không thể đánh đồng về các tiêu chuẩn khi kiểm tra nhà xưởng. Ngay cả các doanh nghiệp FDI có nhà xưởng ở nhiều nước trên thế giới nhưng khi gặp các tiêu chuẩn mới của Việt Nam cũng "khó đáp ứng nổi".
Trước hàng loạt bất cập, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP HCM Nguyễn Ngọc Hòa kiến nghị bộ ngành có thẩm quyền xem xét các quy chuẩn PCCC khả thi, phù hợp hơn với sức chịu đựng của nền kinh tế, hoặc có phân kỳ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Ngoài ra, hướng dẫn trong văn bản 1091 của Cục Cảnh sát PCCC dù đã tháo gỡ nhiều khó khăn cho doanh nghiệp nhưng vẫn cần luật hóa thành thông tư. Bởi các doanh nghiệp lo ngại, văn bản này vẫn là hướng dẫn nội bộ ngành PCCC sẽ dẫn đến nguy cơ mỗi đơn vị sẽ thực thi khác nhau.
Tiếp nhận ý kiến phản ánh, ông Huỳnh Ngọc Quan - Phó phòng Cảnh sát PCCC cứu nạn cứu hộ TP HCM, cho biết sẽ ghi nhận ý kiến của doanh nghiệp và sớm giải quyết những khó khăn theo thẩm quyền. Với những vấn đề vượt thẩm quyền, cơ quan ông sẽ kiến nghị Chính phủ tháo gỡ.
Trước đó, đầu tháng tư, Thủ tướng Phạm Minh Chính ra công điện yêu cầu các bộ ngành, địa phương tìm cách gỡ khó về phòng cháy chữa cháy cho doanh nghiệp. Công an TP HCM hôm 11/4 đã cho phép nghiệm thu từng phần; công trình đã duyệt theo quy chuẩn cũ chưa phải áp dụng tiêu chuẩn mới.
Theo Công an TP HCM, qua khảo sát nhiều cơ sở sản xuất không đảm bảo được điều kiện PCCC, nếu áp quy định mới sẽ khó cho doanh nghiệp. Do đó, Bộ Công an đã đề nghị cơ sở sản xuất ở thời điểm nào áp dụng quy định PCCC thời điểm đó. Với nhà xưởng cũ hoặc đang sửa chữa sẽ áp dụng quy định trước đó chứ chưa áp quy định mới. Tình trạng đình chỉ hoạt động theo đó được kỳ vọng sẽ không diễn ra ồ ạt.
Thi Hà