Thanh tra Bộ Giao thông Vận tải vừa ra văn bản kết luận về dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Yên Viên - Lào Cai.
Theo đó, từ khâu thiết kế, đấu thầu đến xây dựng của dự án này đã mắc nhiều sai sót. Đơn cử, Tổng công ty đường sắt Việt Nam (VNR) đã tham mưu cho Bộ Giao thông phê duyệt điều chỉnh kế hoạch đấu thầu gói thầu vận chuyển ray, ghi. Tuy nhiên, sai sót ở khâu này đã khiến dự án hoàn thành vẫn còn dư thừa khối lượng lớn vật tư, gây lãng phí như: Thừa 5.800 tấn ray, 4.800 bộ lập lách...
"Giá trị ray, ghi còn lại chưa sử dụng có nguyên giá là xấp xỉ 60 tỷ đồng và phải tổ chức trông coi, bảo quản với chi phí đến thời điểm thanh tra (8/2017) là hơn 7 tỷ đồng", kết luận nêu.
Ga Yên Viên từng xảy ra hai vụ trật bánh tàu liên tiếp vào giữa năm 2017. Ảnh: Huy Mạnh.
Theo Thanh tra Bộ, tại gói thầu CP1, hồ sơ thiết kế kỹ thuật và thiết kế bản vẽ thi công đã đưa cao độ đỉnh ray đường sắt tại vị trí đường ngang km 47+274 nâng cao 17cm so với hiện trạng ban đầu là không hợp lý, gây khó khăn và mất an toàn cho các phương tiện đi qua đường ngang, ảnh hưởng đến an toàn chạy tàu.
Việc này dẫn tới phải sửa chữa mặt đường ngang để phù hợp với cao độ đỉnh ray đã được duyệt, làm tăng giá trị gói thầu thêm gần 1,1 tỷ đồng.
Ngoài ra, gói thầu CP3 phát sinh hơn 2 tỷ đồng, gói thầu CP5 phát sinh 141 triệu đồng đều do công tác thiết kế có vấn đề.
Kết luận thanh tra cũng nêu, công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán tại tất cả các gói thầu đều tính chưa đúng quy định, gói thầu nào cũng vênh hàng chục tỷ đồng. Trong đó, gói CP1 chênh gần 24 tỷ đồng, giá trị tính toán chưa đúng quy định hơn 9 tỷ đồng; gói thầu CP2 tăng xấp xỉ 100 tỷ đồng, giá trị dự toán tính chưa đúng quy định gần 29 tỷ đồng...
"Mục tiêu của dự án hơn 3.400 tỷ đồng này đưa ra là rút ngắn thời gian chạy tàu, đặc biệt là tàu khách khoảng 70 phút. Tuy nhiên, những sai sót trong khâu khảo sát, thiết kế khiến dự án khó đạt mục tiêu", kết luận nêu rõ.
Trách nhiệm trên được Thanh tra chỉ ra, thuộc về Tổng công ty đường sắt Việt Nam, Ban quản lý dự án và các nhà thầu, tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm tra.
Từ những sai sót trên, Thanh tra Bộ yêu cầu Ban quản lý dự án đường sắt phải rà soát lại việc lập, duyệt dự toán chưa đúng quy định là hơn 75 tỷ đồng; kiểm tra việc lập dự toán với giá trị dự toán duyệt chưa đủ cơ sở là hơn 101 tỷ đồng...
Ngoài việc xử lý tài chính, Thanh tra Bộ cũng đề nghị các đơn vị liên quan kiểm điểm đối với tập thể, cá nhân để xảy ra những tồn tại, sai sót.
Dự án cải tạo, nâng cấp đường sắt Yên Viên - Lào Cai được thực hiện từ tháng 2/2005 đến tháng 9/2014 do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) làm chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư là Ban quản lý các dự án đường sắt. Sau này sáp nhập trở thành Ban Quản lý dự án đường sắt trực thuộc Bộ Giao thông.
Tổng mức đầu tư của dự án sau điều chỉnh là 3.479 tỷ đồng, trong đó vốn từ ngân sách Trung ương gần 345 tỷ đồng, vốn vay xấp xỉ 150 triệu USD. Dự án được đưa vào khai thác từ năm 2015.