Ngày 1/7, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) cùng Trung tâm Thúc đẩy giáo dục nâng cao năng lực phụ nữ công bố nghiên cứu thông tin về đất đai tại Việt Nam, thực hiện từ tháng 7/2021 đến 6/2022.
Theo Luật Đất đai năm 2013 và Luật Tiếp cận thông tin năm 2016, quy hoạch đất đai và kế hoạch sử dụng đất của địa phương phải được đăng tải công khai bằng nhiều hình thức, kể cả trực tuyến, để công chúng biết.
Tuy nhiên, quá trình phân tích dữ liệu Chỉ số Quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) và Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) liên quan đến quản trị đất đai, nhóm nghiên cứu nhận thấy "sự thiếu minh bạch trong lập và thực hiện quy hoạch, kế hoạch thu hồi đất"; khung đền bù đất do Nhà nước xác định thấp. "Đây có thể là những nguyên nhân chính dẫn đến xung đột đất đai, đặc biệt ở các khu vực đô thị", UNDP cho hay.
Bà Ngô Thị Thu Hà trình bày báo cáo. Ảnh: G.C
Tìm kiếm thông tin trên cổng thông tin điện tử của UBND 63 tỉnh, thành phố và 704 quận, huyện, thị xã trên toàn quốc, nhóm nghiên cứu nhận thấy các cơ quan nhà nước đăng tải thiếu đồng bộ. Tài liệu đính kèm thông báo công khai kế hoạch sử dụng đất cấp huyện thường được đăng rải rác ở một số chuyên mục làm cho người dân tìm kiếm đầy đủ thông tin khó khăn.
Chỉ 27 tỉnh, thành đăng tải bảng giá đất cấp tỉnh trên cổng thông tin điện tử; trong 704 đơn vị cấp huyện, chỉ 337 công bố kế hoạch sử dụng đất trên trang thông tin. 17% đăng tải đầy đủ kế hoạch sử dụng đất với cả bốn loại tài liệu gồm: thông báo kế hoạch sử dụng đất, quyết định phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, báo cáo thuyết minh và bản đồ kế hoạch sử dụng đất.
Bà Ngô Thị Thu Hà, Giám đốc Trung tâm Thúc đẩy giáo dục nâng cao năng lực phụ nữ, cho biết nhóm nghiên cứu đã gửi 560 yêu cầu cung cấp thông tin sử dụng đất cấp huyện dưới bốn vai trò gồm người dân, người kinh doanh bất động sản, luật sư và nhà nghiên cứu. Kết quả, chỉ 98 cơ quan cung cấp thông tin, 402 cơ quan không phản hồi (chiến gần 72%), 46 cơ quan phản hồi nhưng không cung cấp thông tin.
Kết quả phản hồi yêu cầu thông tin đất đai. Ảnh: Nhóm nghiên cứu cung cấp
Từ kết quả nghiên cứu, bà Hà đề nghị bổ sung quy trình cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân vào bộ thủ tục hành chính hiện hành. Cơ quan có thẩm quyền cần bổ sung quy định các hình thức và kênh công bố bảng giá đất cấp tỉnh trong văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Quốc hội vừa quyết định xem xét Luật Đất đai sửa đổi vào kỳ họp tháng 10/2022.