Bên lề một buổi gặp gỡ khách hàng cuối tháng 10/2020, ông Lý Ngọc Minh - Tổng giám đốc công ty gốm sứ Minh Long mời một vị khách dùng quả trứng luộc.

Trứng luộc lòng đào, vị khách vốn ăn không quen, nhưng lần này lại thấy thích. Có vị ngọt, béo nhưng không chút mùi tanh, kể cả khi bạn lỡ để cho món ăn bị nguội. Và ông giới thiệu, điều làm nên sự khác biệt đó, chính là nhờ dụng cụ nấu nướng mà ông vô cùng tâm đắc: nồi sứ dưỡng sinh.

Ông Minh tự tin nói rằng, không một yêu cầu nào mà dụng cụ Minh Long không làm được. Từ việc tráng lớp trứng mỏng như tờ giấy đến luộc không nước, nấu siêu nhanh trong tám phút và cả siêu chậm đến 10 tiếng, chiên nhiệt độ thấp, nấu trong lò nướng...

Sứ dưỡng sinh, là công trình đầy tâm huyết mà mất đến gần hai thập kỷ với hàng nghìn lần thử nghiệm, người đứng đầu Minh Long mới gật đầu để sản xuất hàng loạt và tung ra thị trường.

Cầm trên tay chiếc nồi sứ với sắc xanh rêu không bị trùng lắp với bất cứ sản phẩm nào khác, ông Minh dùng ánh mắt đầy tự hào và giọng nói hào sảng, kể lại hành trình khai sinh ra dòng sứ dưỡng sinh.

Nồi sứ, nồi đất giúp món ăn chín sâu, thơm ngon nhờ khả năng làm chín thức ăn bằng hồng ngoại. Nhưng mức độ hồng ngoại ở mỗi loại nồi lại không giống nhau, đến từ sự khác biệt của chất liệu, cấu tạo, nhiệt độ nung.

Ông Minh cho biết, nồi làm từ đất có thể chia thành 4 loại: gốm đất đỏ, gốm dạng sành, gốm bán sứ và sứ.

- Gốm đất đỏ: dòng gốm thô, mộc, được nung ở nhiệt độ rất thấp, khoảng 900 độ C, có độ hút nước đến 20-30% nên rất dễ vỡ, nứt.

- Gốm dạng sành: thành phần gốm, đất mịn, nguyên liệu tinh hơn, được nung ở nhiệt độ cao hơn gốm đất đỏ, khoảng 1.200 độ C. Tuy độ hút nước của gốm dạng sành kém, ít hơn gốm đất đỏ (chỉ khoảng 10-15%), dùng được lâu hơn nhưng một thời gian cũng rạn men và vỡ.

- Gốm bán sứ: đất được nung ở nhiệt độ cao hơn 2 dòng kể trên, khoảng 1.250 độ C nên có độ sốc nhiệt tốt hơn. Tuy vậy, vì vẫn là gốm nên mức hút nước khá cao: 7-8%.

Khuyết điểm lớn nhất của các dòng gốm là khi sử dụng dài ngày dễ sinh ra tình trạng nứt, vỡ, rạn men, sinh ra nấm mốc, men bị bung khiến muối thấm sâu vào thân sản phẩm. Chưa kể là gốm có đặc điểm dẫn nhiệt kém, khi nấu sẽ tiêu hao nhiều năng lượng, thời gian kéo dài.

- Sứ: dòng sứ dưỡng sinh của Minh Long được nung ở nhiệt độ cao trên 1.280 độ C, chịu được độ sốc nhiệt toàn phần đến 800 độ C (độ sốc nhiệt tối đa của các loại nồi gốm bán sứ cao cấp nhất hiện nay chỉ có 650 độ C). Vì vậy, độ hút nước của sứ dưỡng sinh chỉ ở mức 0,02-0,03%. Đây là con số "trong mơ" của các nhà chế tác, vì quy định độ hút nước của đồ sứ là dưới 0,05%. Sứ dưỡng sinh gần như không hút nước nên không thấm nước (vì đã thiêu kết để tạo ra tinh thể sứ), hệ số giãn nở cực thấp, không thấm nước nên không rạn men, bung men, do đó rất khó vỡ.

"Cho đến nay, thế giới chưa có hãng nào vượt qua được nhiệt độ nung, độ sốc nhiệt và độ hút nước của sứ dưỡng sinh Minh Long", ông Lý Ngọc Minh cho biết và tự hào về dụng cụ nấu ăn tốt cho sức khỏe, không sinh ra chất độc hại, giúp món ăn bảo toàn dưỡng chất, vị thơm ngon.

Thế nên ông Minh vẫn gọi quá trình chiếc nồi ra lò, là hành trình "biến đất thành vàng". Vàng ở đây, vượt ra khỏi ý nghĩa vật chất, bởi ta vẫn nói: sức khỏe quý hơn vàng.

Ước mơ ấp ủ thuở bé, tâm huyết tạo ra một sản phẩm có ích cho sức khỏe cộng đồng, quyết tâm làm bằng được dù phải gặp bao thách thức... như những vế cộng, cứ tích lũy mỗi ngày để rồi năm 2004, người đứng đầu Minh Long chính thức xắn tay áo, bước vào phòng thí nghiệm, tinh tuyển những vật liệu tốt nhất để giấc mộng thành hình.

Chiếc nồi kỳ diệu đến thế nào, được quyết định bởi những vật liệu cấu thành nên nó. Nguyên liệu để chế tạo sứ dưỡng sinh Minh Long là một hỗn hợp khoáng đặc biệt, bao gồm hơn 10 loại đất, đá, khoáng sản khác nhau, tạo ra một phức hợp bên trong có cấu trúc vật chất đa dạng.

Vì sao phức tạp đến vậy? Bởi "kịch bản" mà ông Lý Ngọc Minh xây nên quá cầu kỳ, nồi làm từ đất mà phải cứng chắc, sốc nhiệt cao, không được bung men, rạn men, nấu được nhiều loại bếp, phát huy tối đa hiệu quả hồng ngoại... Mỗi tính năng được liệt kê ra chính là một bài toán cần phải tìm lời giải.

Để tìm được những nguyên liệu quý hiếm đó, ông Lý Ngọc Minh đã đi khắp nơi trên thế giới, đích thân tuyển chọn từng loại nguyên liệu tốt nhất. Sự xa xôi của địa lý, khắc nghiệt của địa hình lẫn thời tiết chưa bao giờ làm khó được vị doanh nhân. Ông kết bạn với những chuyên gia trong ngành, mỗi ngày đều tìm tòi, trò chuyện, chỉ cần thấy bảo ở đâu có nguyên liệu lạ, ngay lập tức sẽ đến đó xem. Ông Minh yêu đất đến lạ kỳ, cảm nhận thứ vật chất ấy bằng tất cả giác quan: cầm nắm, ngửi hương hay thậm chí nếm thử. Về ngoại quan chưa thỏa mãn, ông sẽ đóng gói mang về phòng thí nghiệm mổ xẻ, bóc tách để lấy được cái tinh túy nhất, đưa vào trong sản phẩm của mình.

Thế nhưng mỗi loại nguyên liệu lại sở hữu những tính năng khác biệt, làm sao để chúng "hòa thuận đứng cạnh, bắt tay nhau", phụ thuộc vào nghệ thuật của người nghệ nhân. Có được nguyên liệu đã khó, quá trình nghiên cứu để tìm ra công thức chuẩn phối kết các loại đất, đá, khoáng lại càng khó hơn. Nó chứa đựng bao tâm huyết, sự kỳ công và cả thử thách lòng nhẫn nại, trong đó có đội ngũ kỹ thuật và nghệ nhân Minh Long. Trải qua hàng nghìn thử nghiệm khác nhau, cuối cùng quá trình phối kết nguyên liệu mới đi đến thành công, tạo ra một loại vật chất có tính năng tự nhiên kỳ lạ và an toàn như mong muốn.

Trong nồi sứ dưỡng sinh, có những nguyên liệu có độ dẻo, kết dính cực cao, một vài loại lại có tính năng chống giãn nở tốt. Tính co rút của men và sự khác biệt của đất cũng là nhân tố trung gian, để kết nối, rồi lại bổ sung nhau tạo thành phần có cấu trúc đan xen giúp liên kết bền chặt. Giá trị lớn nhất của nồi sứ dưỡng sinh là ở tia hồng ngoại, thế nên ông Lý Ngọc Minh ngồi bên bàn thí nghiệm nhiều tháng liền, chỉ với mục tiêu làm sao tăng hiệu quả hồng ngoại lên gấp đôi, thậm chí là nhiều hơn nữa.

Độ phức tạp và kỳ diệu của phức hợp vật chất ấy, được mô tả như một ma trận biến hóa linh hoạt, cũng là công trình khoa học đầy chất xám của đội ngũ chuyên gia từ Minh Long mà đứng đầu là vị tổng công trình sư Lý Ngọc Minh.

Điều kỳ diệu của nồi sứ dưỡng sinh không chỉ dừng lại ở nguồn nguyên liệu chắt lọc, mà còn đến từ quá trình chế tác.

Hệ thống máy móc kỹ thuật cao, hiện đại nhất từ các nhà sản xuất trên thế giới như Mỹ, Đức, Anh, Pháp, Nhật Bản, Trung Quốc... đều được ông Lý Ngọc Minh đưa vào dây chuyền sản xuất. Thậm chí, người đứng đầu hãng gốm sứ này từng dí dỏm bảo: "Minh Long bán ra nhiều chén nhưng có bao nhiêu doanh thu đem về là lại đi mua máy móc hết, thế nên làm mấy chục năm mà đâu có lãi".

Thực tế đúng như vậy, một chiếc lò nung của Minh Long đã có giá 2-3 triệu USD. Toàn bộ dây chuyền đều được tự động hóa, chiếc nồi tạo hình với máy móc kỹ thuật cao nên mỗi sản phẩm thành hình đều chuẩn xác, có kích cỡ đồng đều, sắc sảo và đạt được tiêu chuẩn kỹ thuật cao.

Ngay sau khi tạo hình, nồi sẽ trải qua quá trình nung đốt để vật liệu kết khối, kết tinh thành sứ, tạo ra cấu trúc bền vững. Nhiệt độ nung là một trong những tiêu chí quan trọng nhất, quyết định tính chất của chiếc nồi.

Để sản phẩm chịu được độ sốc nhiệt toàn phần đến 800 độ C, Minh Long đã nghiên cứu thành công và áp dụng kỹ thuật nung một lần ở. Sử dụng lò nung của Ried Hammer (Đức) - hãng sản xuất lò nung đứng đầu thế giới - giúp việc điều chỉnh nhiệt độ trong lò chính xác đến gần như tuyệt đối, dao động không quá 5 độ C ở bất cứ điểm đo nào của sản phẩm đang nung.

Nhờ việc lập trình trong khâu nung đốt được thực hiện khắt khe, nhiệt độ đạt chuẩn, mỗi chiếc nồi sứ ra lò đều đạt được vẻ hoàn hảo nhất từ màu sắc đến kiểu dáng, công năng.

Khó khăn chưa dừng ở đó, sau khi sản phẩm đã thành hình sẽ đến quá trình nhúng men. Men bọc lấy đất, không chỉ giúp tô thêm vẻ đẹp cho nồi mà còn mang chức năng khuếch đại những đặc tính độc đáo của sứ dưỡng sinh. Men cũng là một phức hợp khoáng chất nhưng nó có mức giãn nở khác biệt đất vì vậy cần phải dày công nghiên cứu làm sao khi đem nung cùng một nhiệt độ, cả hai phải giãn nở đồng bộ, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng rạn nứt, dễ vỡ. Lớp men tốt còn phải bóng láng, khi sử dụng phải chống dính, tróc tốt với món chiên, nhìn đẹp mắt và có màu sắc thân thiện với môi trường.

Men sứ dưỡng sinh Minh Long còn có khả năng phát ra bức xạ hồng ngoại rất mạnh. Nhờ vậy, nồi có thể nấu chín thức ăn nhanh, chín sâu bên trong và luộc, hấp không cần nước. Với rau củ, chỉ cần bỏ vào nồi, trong 8 phút đã chín đều, xanh mướt, chất dinh dưỡng lưu giữ đến 70-80%. Món chiên cũng chỉ cần nhiệt độ thấp, dưới 135 độ C, mà vẫn chín vàng đều. Bạn cũng có thể dùng chảo đặt trong lò nướng để làm bánh, nướng cá, thịt... thêm chút tỉ mỉ khi canh chỉnh nhiệt độ, món ăn sẽ thơm ngon mà đảm bảo không cháy, khét, đảm bảo được ăn ngon và lành.

Trong ấn tượng của mọi người, ông Lý Ngọc Minh là một người đầy năng lượng, dù đã ở tuổi hơn 60. Ông vẫn suy nghĩ nhanh, làm việc từ sáng sớm đến tối khuya, có thể đứng trò chuyện vài tiếng liền không biết mệt, theo chân ông đi công tác nếu không khỏe sẽ bị bỏ lại rất xa.

Thế nhưng, ít ai biết, ông từng khổ sở vì mất ngủ và bị trào ngược dạ dày vì áp lực công việc. Tìm đến lối sống khoa học, ăn uống dưỡng sinh, chú trọng vận động, thấy sức khỏe được cải thiện, vị doanh nhân yêu gốm sứ liền có thêm tình yêu với lối sống dưỡng sinh, mà quan trọng nhất chính là ăn uống. Bởi với ông, thức ăn là thuốc.

Nồi sứ dưỡng sinh là một dụng cụ nấu nướng mà ông mơ ước từ lâu. Khi đã thành hình, ông đem ước mơ ấy chia sẻ đến với cộng đồng, nhằm hướng người dùng đến lối sống lành mạnh hơn, nâng cao sức khỏe.

Ông nhẩm tính rằng, khi nấu ăn với nồi sứ, mỗi món đều giữ lại nhiều dưỡng chất hơn, có nghĩa bạn sẽ có cơ hội được nâng cao hệ miễn dịch, sống khỏe mạnh hơn nhiều. Một người bớt vài trăm nghìn tiền thuốc, cả đất nước sẽ tiết kiệm được rất nhiều chi phí cho thuốc men, khám chữa bệnh. Một thế hệ khỏe mạnh, trí tuệ, sẽ giúp đất nước phát triển hơn.

Nhà sáng lập Minh Long nói: "Nếu đang khỏe, ta sẽ có hàng nghìn mơ ước khác nhau. Nhưng lúc bệnh rồi, con người chỉ có một mơ ước duy nhất là sức khỏe mà thôi". Chính với tâm niệm này, mỗi ngày khi ngồi vào bàn làm việc, ông Minh đều mong mỏi rằng, làm sao có thể nối dài hơn hành trình "tặng thêm sức khỏe" thông qua những sản phẩm dưỡng sinh cho các gia đình Việt Nam và cả thế giới.

Hoài Nhơn
Ảnh: Minh Long, Phương Phương
Thiết kế: Tấn Nguyễn