 |
|
Mặt trên của một con dấu làm bằng đất sét nung ở Syria. |
Tại Hamoukar, đông bắc Syria, các nhà khảo cổ đã khai quật được một khu đô thị cổ niên đại 8.000 năm. Tiến sĩ Amr al-Azm, Viện nghiên cứu Lịch sử cổ đại Syria và MacGuire Gibson, Đại học Chicago (Mỹ), tìm thấy dấu vết của các tòa nhà, mà theo họ đã từng là các tòa thị chính đầu tiên ở Trung Đông. Nhóm khảo cổ thu thập được một số con dấu kích cỡ khác nhau, cho thấy đã từng có nhiều chức vụ cao thấp trong hệ thống quan lại hành chính ở Hamoukar.
Phân tích cho thấy, càng ở chức quan cao, con dấu càng to và được khắc tinh xảo hơn. Một trong những con dấu đẹp nhất dành cho quan cực phẩm làm bằng ngà voi có khắc hình sư tử. Khoảng 3.000 năm sau, sư tử được chọn là biểu tượng cho nhà vua Syria. Ông Al-Arm phỏng đoán, mô hình hành chính ở Hamoukar thời đó đã phải có những chức vụ quyền uy tuyệt đối như vua hoặc thủ lĩnh tối cao.
Ngoài ra, các nhà khoa học còn tìm thấy nhiều hộp bằng gỗ quý khắc trạm tỉ mỉ, các bễ lò bằng đá đục, khay, chậu, bát đĩa bằng đất sét nung. Tất cả đều thuộc loại tinh xảo, khác hẳn các vật dụng thô sơ được khai quật ở những khu vực khác cùng thời. Nó cho thấy, xã hội Hamoukar đã được điều hành rất quy củ chứ không phải chế độ bộ lạc nữa.
Dựa vào những dấu triện, các nhà khoa học khẳng định rằng, người Hamoukar đã có quan hệ rộng với nhiều tộc người khác ở miền nam và đông bắc Syria. Ngoài trung tâm đô thị này, các nhà khoa học phỏng đoán, đã từng có những khu vực văn hóa phát triển khác ở Irak, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ.
Minh Hy (theo dpa)