Cả nhà của tôi rất hay ăn bưởi, gần như không bỏ đi thứ gì ngoài xơ dai của vỏ múi bưởi không ăn được. Ruột cùi bưởi mềm đều được xử lý hết. Dù có vị đắng thì có thể xào tỏi ăn luôn. Vỏ xanh ngoài cùng có thể để khử mùi tủ lạnh, sau đó dùng nấu nước xông hoặc gội đầu. Nếu là bưởi sạch thì có thể dùng luôn vỏ xay nhuyễn nấu nhừ trộn mật ong, để tẩy tế bào chết hoặc đắp mặt nạ cho tóc, da mặt... hay làm mứt.
Những cùi bưởi trắng xanh hoặc hồng xinh giòn dai thì cắt hạt lựu nấu chè bưởi thiệt ngon. Trái bưởi nào có nhiều hạt, ngâm nước lọc để hạt tiết ra tinh chất, có thể uống giúp thanh lọc cơ thể...
Để nấu được chén chè bưởi ngon, tôi mất khoảng hai ngày để sơ chế cùi bưởi. Cách làm của tôi mất thời gian như vậy là để khi nấu xong, chén chè bưởi thơm ngon, cùi bưởi giòn sần sật đúng nguyên bản của nó chứ không phải giòn dai thêm được từ lớp áo bột năng nhiều bột.
Cùi bưởi nào cũng dùng được miễn là có cùi dày, tươi hay heo héo đều được hết. Bưởi héo thì việc gọt vỏ mất công hơn xíu thôi, và riêng bưởi da xanh vì ruột hồng nên cùi hồng. Dùng cùi bưởi này thì cơm cùi dày hơn các loại khác, và khi nấu xong màu cùi bưởi cũng bắt mắt hơn.
Cùi bưởi có thể cắt theo nhiều dạng khác nhau tuỳ sở thích, nhưng tôi lại thấy cắt hạt lựu sẽ khiến cho chén chè bưởi ngon mắt và tao nhã hơn khi ăn. Chè nấu bằng đường thốt nốt nữa. Vị sẽ thanh và màu chè bưởi cũng ngọt ngào như mùa thu hương cốm.
- Vỏ của trái bưởi 1,3-1,5 kg
- 150 gram đậu xanh không vỏ.
- 100 gram bột năng.
- 150 gram đường thốt nốt.
- 40 gr đường vàng nhuyễn.
- 1,2 lít nước lọc.
- Nước cốt dừa.
- Đậu phộng rang giã dập.
- Tinh dầu bưởi loại làm bánh, nấu chè (tùy ý).
Sơ chế cùi bưởi:
Cùi bưởi gọt bỏ lớp vỏ xanh ngoài cùng, bỏ tiếp lớp xơ sát múi bưởi rồi cắt hạt lựu, ngâm nước muối mặn một đêm, sáng ra xả sạch cho hết vị hăng vị mặn.
Đun nước sôi luộc cùi bưởi trong 3 phút, xả sạch lần nữa vắt ráo nhẹ cùi bưởi, ướp với 40 gram đường phơi cùi bưởi một nắng, sau đó rải một lớp mỏng bột năng (30 gram) trộn đều cùi bưởi để làm lớp áo bột ngoài.
Nấu luôn hoặc cấp đông khi nào thích thì lấy ra nấu.
Phần đậu xanh:
Đậu xanh đã bỏ vỏ 150 gram ngâm cho mềm (ngâm khoảng 4 tiếng, nếu đậu cũ có thể ngâm qua đêm), đãi sạch rồi hấp chín để riêng, đậu xanh hấp chín tới đủ độ mềm nhưng phải giữ nguyên hạt, không nhão nát.
Phần bột năng: cho 70 gram bột năng vào chén nhỏ khuấy tan bột với 70 ml nước.
Nấu chè:
Đun sôi 1 lít nước, cho 150 gram đường thốt nốt vào nấu cho tan đường, nếm thấy độ ngọt vừa miệng thì cho phần cùi bưởi vào. Nấu lửa to cho đến khi nhìn thấy cùi bưởi trong nổi lên mặt nước thì cho đậu xanh đã hấp chín vào.
Dùng phần bột năng đã hoà tan bột với nước từ từ đổ vào, một tay đổ phần bột năng hoà tan nước, một tay khuấy đều nồi chè từ mặt trên xuống đáy nồi, đổ tới đâu khuấy đều tới đó cho đến lúc hết và nồi chè sôi sủi tăm nhẹ thì tắt bếp, cho thêm vài giọt tinh dầu bưởi (loại làm bánh) nếu thích.
Chè khi nấu xong thấy độ kết dính bột năng và bưởi đậu xanh vẫn còn loãng, để nguội bột sẽ đặc lại là vừa.
Phần nước cốt dừa:
Nếu không dùng nước cốt dừa tươi đóng lon bán sẵn thì có dùng 200 gram cơm dừa già vắt nước cốt khoảng 500 ml, nấu liu riu lửa để không sôi quá to tạo bọt, pha 1 muỗng cà phê bột năng với xíu nước, nửa muỗng cà phê muối cho vào nước cốt khuấy đều khoảng 2 phút thì tắt bếp để nguội.
Vậy là xong rồi, chè bưởi ăn kèm nước cốt dừa và đậu phộng rang giã dập. Món ăn vừa ngọt thanh của đường thốt nốt, béo của nước cốt dừa, bùi ngậy của đậu xanh đậu phộng rang, và giòn sần sật của cùi bưởi.
Chè dùng lạnh ăn thấy mát miệng và ngon hơn rất nhiều.
