Châu Tinh Trì sinh năm 1962, đón sinh nhật vào ngày hôm qua 22/6. Gia đình anh có gốc Trung Quốc đại lục, di cư sang Hong Kong. Thuở nhỏ, Tinh Trì sống trong khu ổ chuột. Lên bảy tuổi, bố mẹ ly dị, anh sống cùng mẹ - bà Lăng Bảo Nhi - và chị em gái. Học hết cấp hai, chàng thiếu niên bỏ học đi làm.
Ký ức tuổi thơ nghèo được nam diễn viên nhắc đến trong một chương trình truyền hình. Mẹ của anh luôn dành miếng ngon cho các con. Khi các con ăn xong, bà mới lén ăn những đồ còn sót lại. Một lần, Châu Tinh Trì giả vờ làm rơi đùi gà xuống đất, sau đó chê bẩn không ăn. Châu Tinh Trì nói, chỉ có cách đó anh mới nhường được chiếc đùi gà cho mẹ.
Châu Tinh Trì bên mẹ thời bé.
Một lần, Châu Tinh Trì lấy trộm của mẹ 50 đồng mua đồ chơi. "Lúc đó 50 đồng bằng cả tháng chi tiêu của cả nhà. Mẹ tôi chạy loạn lên tìm, đánh tôi tra khảo nhưng tôi kiên quyết không nhận. Cuối cùng, mẹ tưởng đúng là mất thật. Tôi nhớ lúc đó bà ngồi một chỗ, trách móc bản thân. Song tôi vẫn giấu tiền, nếu đưa ra thì bị đánh. Đến bây giờ nghĩ lại tôi vẫn thấy nhói đau, tại sao mình dám làm chuyện như vậy. Sau đó tôi đi mua món đồ chơi mình thích nhưng không dám mang nó về nhà mà gửi ở nhà bạn".
Tuy vậy, Châu Tinh Trì không cho rằng tuổi thơ mình bất hạnh mà ngược lại, anh cảm thấy thú vị. Khi kể chuyện bố mẹ cãi nhau vì cơm áo gạo tiền, anh nói: "Bố mẹ tôi đều có khiếu nghệ thuật. Mỗi cử chỉ của họ đều có tính hài hước, đến đánh nhau cũng hay ho. Có lẽ do mẹ không phải mẫu phụ nữ mềm yếu nhu nhược nên mỗi lần cãi nhau, đánh nhau với bố đều đi đến kết cục khiến người khác sửng sốt".
Những trò chơi với đám trẻ trong khu ổ chuột cũng để lại dấu ấn sâu đậm với tài tử. "Hồi đó chúng tôi có trò đánh gián. Một cậu bạn hàng xóm không cần dùng dép lê mà trực tiếp lấy tay đập, tôi thấy cậu ta quả là anh hùng và tôn làm thần tượng. Ngày ngày đánh gián với cậu ta rất vui".
Lớn hơn một chút, Châu Tinh Trì mê xem phim, đặc biệt là phim Lý Tiểu Long. Chính vì mê phim, chàng trai nhen nhóm giấc mộng làm diễn viên.
Thành công nối tiếp thành công
Đầu thập niên 1980, Châu Tinh Trì rủ rê cậu bạn thân Lương Triều Vỹ tham gia lớp đào tạo diễn xuất của TVB. Để lôi kéo được bạn, chàng trai vẽ ra viễn cảnh hào nhoáng, sung túc. Tuy nhiên khi đi thi, Lương Triều Vỹ đậu còn Châu Tinh Trì rớt. Sau đó, anh phải thi mấy lần nữa mới được nhận, từ đó bắt đầu đóng vai quần chúng trong phim TVB.
Từ giữa thập niên 1980, khi Lương Triều Vỹ đã là tiểu sinh được săn đón, đóng hàng loạt vai chính, Châu Tinh Trì vẫn là anh diễn viên quèn, đóng những vai như xác chết, quân lính... Sau một loạt vai tiểu tốt, trộm cướp, lưu manh, tới năm 1988, Châu Tinh Trì tạo được sự chú ý nhờ nhân vật chàng trai giang hồ trong phim Phán xét cuối cùng (Final Justice). Tác phẩm mang về cho anh danh hiệu "Nam diễn viên phụ xuất sắc" tại giải Kim Mã. Từ đó, các nhà làm phim bắt đầu nhìn nhận lại chàng diễn viên, cho anh cơ hội đóng vai quan trọng.
Năm 1990, Châu Tinh Trì đóng vai chính trong phim Thánh Bài của đạo diễn Lưu Trấn Vỹ. Thánh Bài là phim hài nhại theo bộ phim về cờ bạc - Thần bài - mà Châu Nhuận Phát đóng chính. Khi ra rạp, phim thu về thành công vang dội, đạt doanh thu kỷ lục phòng vé Hong Kong. Châu Tinh Trì lần đầu được đề cử danh hiệu "Nam diễn viên chính xuất sắc" tại giải Kim Tượng.
Cũng trong năm 1990, đạo diễn Vương Tinh mời Châu Tinh Trì đóng phim cùng thể loại với Thánh Bài là Thánh Hiệp. Tác phẩm gặt hái thành công không kém. Nhờ hai phim này, Châu Tinh Trì nổi danh khắp Hong Kong trong nửa năm.
Năm 1991, Châu Tinh Trì thay đổi hình tượng gã trai lông bông trên màn ảnh, vào vai thám tử ngầm trong Trường học uy long. Phim tiếp tục phá kỷ lục doanh thu phòng vé xứ cảng thơm. Thành công nối tiếp thành công, Châu Tinh Trì xếp ngang hàng Thành Long, Châu Nhuận Phát ở khả năng lôi kéo khán giả tới rạp.
Châu Tinh Trì trên màn ảnh.
Năm 1992, Châu Tinh Trì đóng chính ở bảy bộ phim, trong đó có tới năm phim chiếm giữ các vị trí đầu trong bảng xếp hạng phim ăn khách nhất năm. Đây được gọi là “năm của Châu Tinh Trì”.
Năm 1993, Đường Bá Hổ - Điểm Thu Hương của Châu Tinh Trì đứng đầu danh sách phim ăn khách nhất năm ở Hong Kong. Phim của anh cũng có sự chuyển biến khi được lồng ghép nhiều hơn những trăn trở về lý tưởng, nhân sinh, tình người. Một năm sau, Châu Tinh Trì đảm nhiệm thêm vai trò đạo diễn, bắt đầu thời kỳ làm phim mới của mình.
Những năm sau đó, thành tựu của anh được nối dài với Đại thoại tây du, Thực thần, Vua hài, Đội bóng Thiếu Lâm… Năm 2011, Đội bóng Thiếu Lâm được tạp chí Time bình chọn là một trong 25 phim hay nhất thế giới mọi thời về đề tài thể thao.
Năm 2005, Tinh Trì phá vỡ kỷ lục của mình với phim Tuyệt đỉnh Kungfu. Tác phẩm giành danh hiệu "Phim hay nhất", "Đạo diễn xuất sắc" tại giải Kim Mã, được đề cử Quả Cầu Vàng ở hạng mục "Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất". Tác phẩm cũng lọt vào danh sách 10 phim hay nhất năm do nhà phê bình Richard Corliss của tạp chí Time bình chọn. Năm 2013, phim Tây du ký: Mối tình ngoại truyện do Châu Tinh Trì đạo diễn phá vỡ nhiều kỷ lục phòng vé ở Trung Quốc đại lục.
30 năm làm phim, Châu Tinh Trì tạo dựng vị trí quan trọng trong làng phim Hoa ngữ. Anh được mệnh danh là "Vua hài" hay thủy tổ của dòng phim hài "nhảm", không đầu không cuối.
Đạo diễn Lý An từng nói: “Nếu Châu Tinh Trì làm phim hài 'nhảm', tôi tình nguyện làm diễn viên của anh ấy”.
"Quái nhân" Hong Kong
Được công nhận là thiên tài trong lĩnh vực phim hài song trong đời thường, Châu Tinh Trì ít nói, ít bạn và kín đáo về đời sống riêng tư. Bản thân anh thừa nhận mình không được lòng nhiều cộng sự.
Châu Tinh Trì thời trẻ và ở tuổi ngũ tuần.
Nam diễn viên từng bị không ít người chỉ trích công khai. Năm 2014, bà Trần Lam - vợ một nhà sản xuất quyền lực Hong Kong - tố cáo tài tử ăn ở tệ bạc, gây tổn hại cho người khác. Vu Văn Phượng - người tình 13 năm của Châu Tinh Trì - tố nam diễn viên quỵt nợ cô. Huỳnh Thánh Y - người đẹp Tuyệt đỉnh Kungfu - kiên quyết đòi bỏ công ty quản lý của Tinh Trì vì cho rằng công ty ăn chặn cát-xê của cô. Chu Nhân - diễn viên Đại thoại tây du - từng tuyên bố không bao giờ tiếp tục hợp tác với Tinh Trì, hai người ân đoạn nghĩa tuyệt. Đạo diễn Vương Tinh - người hợp tác với Châu Tinh Trì trong thập niên 1990 - cho rằng, nam diễn viên tính cách lạ lùng.
Dù vậy, không thể phủ nhận cống hiến của tài tử họ Châu với nền điện ảnh Hoa ngữ. Mới đây, khi được một tạp chí mời nhận xét về Châu Tinh Trì, Lưu Gia Linh nói: “Anh ấy là quái nhân, đeo khẩu trang dự lễ ra mắt phim, suốt ngày đạp xe loăng quăng khắp nơi, tóc bạc trắng mà chẳng buồn để ý… Anh ấy thực sự là người rất đặc biệt, một nhà làm phim có tài. Anh ấy có rất nhiều ý tưởng điên rồ nhưng làm phim cần cảm xúc, có thể phải gạt bỏ suy nghĩ thường tình. Anh ấy bất bình thường nhưng trong phim của anh ấy, điều đó trở thành bình thường”.
Hải Lan