Theo hướng dẫn mới về thanh toán khí đốt, Ủy ban châu Âu (EC) đề nghị các công ty năng lượng trong khối tuyên bố rõ rằng họ đã hoàn thành nghĩa vụ sau khi thanh toán khí đốt Nga bằng đồng euro hoặc USD theo các hợp đồng hiện có, Bloomberg dẫn các nguồn thạo tin cho biết.
Giới chức EU nói rằng hướng dẫn này không ngăn cản các công ty mở tài khoản mới tại ngân hàng Gazprombank thuộc tập đoàn Gazprom của Nga, điều sẽ cho phép họ tiếp tục mua khí đốt Nga mà không vi phạm các lệnh trừng phạt EU áp đặt với Moskva.
Các công ty châu Âu trong nhiều tuần qua đã cố gắng tìm hiểu cách có thể đáp ứng yêu cầu thanh toán khí đốt bằng ruble từ Nga và duy trì dòng chảy khí đốt tới EU mà không vi phạm các lệnh trừng phạt với Gazprombank.
Cuối tháng 3, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố các nước "thiếu thân thiện" với Nga sẽ phải thanh toán hợp đồng nhập khẩu khí đốt bằng đồng ruble. Tổng thống Putin cũng đề xuất khách hàng phương Tây chuyển euro và USD vào tài khoản mở tại ngân hàng Gazprombank, khoản tiền sau đó sẽ được ngân hàng này chuyển đổi thành ruble.
Công nhân xây dựng người Nga trong lễ khởi công xây dựng đường ống Nord Stream ở Vịnh Portovaya, cách St. Petersburg, Nga khoảng 170 km về phía tây bắc, ngày 9/4/2010. Ảnh: AP.
EU ban đầu cho rằng cơ chế này trao cho Nga quyền kiểm soát toàn bộ quy trình thanh toán, vi phạm điều khoản hợp đồng cũng các lệnh trừng phạt của khối.
Tuy nhiên, trong cuộc họp kín ngày 13/3, EC đã nói với các quốc gia thành viên rằng hướng dẫn cập nhật sẽ làm rõ rằng các công ty có thể mở tài khoản bằng đồng euro hoặc USD tại Gazprombank theo yêu cầu của Điện Kremlin.
Tuy nhiên, EC không cho biết việc sở hữu tài khoản bằng đồng ruble có tuân thủ quy định của khối hay không. Giới chức EU trước đây cho rằng hành động mở tài khoản như vậy sẽ vi phạm lệnh trừng phạt, mặc dù điều đó chưa bao giờ được thể hiện bằng văn bản.
Nguồn tin cho biết bản hướng dẫn cập nhật của EC không giải quyết được điểm vướng mắc này.
Điểm quan trọng khác trong hướng dẫn là một khi các công ty châu Âu chuyển tiền bằng đồng euro hoặc USD và tuyên bố hoàn thành nghĩa vụ thanh toán, phía Nga sẽ không được yêu cầu họ thực hiện thêm bất cứ hành động nào liên quan đến khoản thanh toán đó.
Nguồn tin cho biết đại diện các nước EU cũng có nhiều điểm bất đồng trong cuộc họp kín ngày 13/5. Đức, Hungary, Italy và Pháp tán thành kế hoạch của EC, trong khi Ba Lan cho rằng hướng dẫn này không rõ ràng về mặt pháp lý. Các thành viên khác tỏ ra bối rối vì thiếu hướng dẫn cụ thể về cách mở tài khoản bằng đồng ruble.
Tại cuộc họp, Đức cho biết đã tham khảo ý kiến các công ty nhập khẩu khí đốt về đề xuất này và nhận được phản hồi tích cực. Nước này cũng tìm cách điều chỉnh các khuyến nghị bằng cách làm rõ rằng lệnh trừng phạt của EU không cấm mở nhiều tài khoản tại Gazprombank.
EC và Nga chưa bình luận về thông tin này.
Đức Trung (Theo Bloomberg)