Chuyên gia giáo dục, diễn giả, nhà báo, nhà viết sách Hoàng Anh Tú chia sẻ về những cách giúp trẻ thích học và sống trách nhiệm.
Đứa trẻ nào cũng thích chơi hơn học. Còn cha mẹ nào cũng muốn con "thích học". Bản thân mong muốn này thực sự là một áp lực đặt lên vai trẻ. Nhiều trường hợp trẻ mới vào lớp một đã bị khủng hoảng ngay từ giai đoạn trước khi nhập học, vì cha mẹ quá kỳ vọng vào con khiến đứa trẻ chưa đi học đã có cảm giác sắp phải leo qua một ngọn núi.
Chuyên gia giáo dục, diễn giả thường xuyên trong chuyên mục dạy con của Café Sáng với VTV3, nhà báo, nhà viết sách – Hoàng Anh Tú.
Nhiều cha mẹ có lối tư duy khác, có vẻ không ép nhưng thật ra vẫn "hơi ép", rằng ban đầu cứ bắt trẻ vào nếp đã, tạo thành thói quen trẻ sẽ tự giác học, lúc đó tự thấy "thích học". Tuy nhiên cách làm này tạo ra những đứa trẻ sợ cha mẹ, chịu học nhưng là học theo kiểu đối phó. Những đứa trẻ cá tính mạnh hơn sẽ phản ứng tự vệ, ngấm ngầm chống trả lại cha mẹ. Chỉ số ít trẻ "dập thành khuôn" nhưng cha mẹ sẽ phải hứng chịu một đứa trẻ không có lập trường, chính kiến.
Đừng ép trẻ học, hãy để trẻ thích học.
Vấn đề chúng ta cần nhìn nhận ở đây là làm thế nào để trẻ thích học, coi việc học như việc của bản thân, chứ không phải học vì sợ mẹ buồn bố đánh. Nhiều người còn dạy con theo cách "bố mẹ đi làm kiếm tiền vất vả để con đi học" - đây là suy nghĩ sai lầm. Có 3 nguyên tắc cần lưu ý khi cha mẹ muốn trẻ thích học: Làm cho con hiểu rõ mục đích của học tập là gì; con có trách nhiệm với việc học của mình chứ không phải cha mẹ; cha mẹ luôn kiên nhẫn và tạo động lực cho con chứ không tạo áp lực cho con.
Ngoài ra, để môi trường ở nhà và ở lớp không tạo ra quá nhiều khác biệt cho trẻ trong quá trình học tập, bố mẹ tham khảo những điều sau:
Nói với con: "chúng ta là một nhóm"
Đừng để những lo lắng trong bạn khiến con bạn căng thẳng theo, đừng đẩy con sang phía đối diện bạn, đừng đặt ra bất cứ một "trả giá" nào. Khi bố mẹ và con cái cùng một team, chúng ta sẽ có sức mạnh đồng thuận, sự đồng lòng, sẵn sàng của con.
Truyền cảm hứng, đừng kiểm soát
Bạn sẽ là người truyền cảm hứng cho con chứ không phải ai khác. Truyền cảm hứng khác với việc kiểm soát. "Nào chúng ta cùng học" sẽ khác với "Con học bài chưa? Sao giờ này còn chưa làm bài". Kiểm soát sẽ thành lực kéo - Truyền cảm hứng sẽ là lực đẩy.
Truyền cảm hứng khác với việc kiểm soát.
Trao cho con trách nhiệm
Hãy dạy con về trách nhiệm, trách nhiệm với những gì con đã làm - không làm hay cả những gì con chưa muốn làm. Hãy gắn nó với những hình phạt một cách nghiêm khắc: phạt con vì sự thiếu trách nhiệm chứ không phải vì không nghe lời cha mẹ. Bởi cuộc đời của trẻ ở phía trước sẽ thất bại hoàn toàn nếu trẻ vô trách nhiệm ngay từ bé.
Bạn nên dần dần thay việc "nào chúng ta cùng học" thành không hỏi han gì con việc bài tập về nhà nữa, mà coi đó là việc của con với cô giáo. Mặt khác, bạn sẽ phối hợp với cô để con không thể không làm bài tập mà thoát được
Đối thoại và Để tâm
Hãy trò chuyện với trẻ. Lắng nghe lời con cái để đọc vị chúng. Lắng nghe bằng sự tôn trọng con ở mức cao nhất. Bạn cần luôn giữ câu hỏi trong đầu "Con mình cần tạo động lực cho những gì?", " Con mình thực sự đang mong muốn điều gì?" rồi tìm câu trả lời trong chính những chia sẻ của con. Sau đó, đừng đẩy con vào hướng bạn cho là đúng đắn, hãy khơi gợi và giúp trẻ tự phát hiện ra con đường đó, khích lệ trẻ lựa chọn con đường đó.
Thế Đan (ghi)