"Luận tội chưa bao giờ là cách phù hợp để phản đối một phán quyết tư pháp trong hơn hai thế kỷ qua. Quy trình xét xử phúc thẩm được xây dựng vì mục đích đó", Chánh án Tòa Tối cao Mỹ John Roberts cho biết trong tuyên bố ngày 18/3.
Chánh án Roberts ra tuyên bố sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi luận tội thẩm phán liên bang James Boasberg của Washington, giữa lúc cuộc đối đầu giữa chính quyền Trump và tòa án ngày càng nóng sau những tranh cãi liên quan đến lệnh trục xuất người nhập cư trái phép.
"Thẩm phán này, giống như nhiều thẩm phán gian lận mà tôi bị ép phải trình diện trước đây, cần bị luận tội", ông Trump trước đó viết trên mạng xã hội Truth Social, đề cập đến ông Boasberg.
Chánh án Tòa Tối cao Mỹ John Roberts tại Đồi Capitol ngày 20/1. Ảnh: Reuters
Các thẩm phán liên bang có nhiệm kỳ trọn đời và chỉ có thể bị bãi nhiệm khi bị Hạ viện luận tội và bị Thượng viện kết tội vì "phạm tội ác, hành vi sai trái nghiêm trọng", tương tự quy trình luận tội Tổng thống.
Quốc hội Mỹ hiếm khi luận tội thẩm phán liên bang. Lần gần đây nhất quốc hội Mỹ bãi nhiệm một thẩm phán liên bang là vào năm 2010.
Nhiều tuần qua, Nhà Trắng liên tục đặt câu hỏi về thẩm quyền của tòa án trong việc hạn chế quyền lực của Tổng thống, chỉ trích gay gắt các thẩm phán chặn sắc lệnh từ ông Trump. Mâu thuẫn leo thang sau những tranh cãi liên quan đến lệnh trục xuất những người nhập cư Venezuela bị coi là thành viên băng đảng Tren de Aragua.
Tổng thống Trump ngày 14/3 bí mật ký lệnh viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Nước ngoài để nhanh chóng trục xuất khoảng 200 người Venezuela đến siêu nhà tù CECOT ở El Salvador.
Dù thẩm phán liên bang Boasberg đã ra lệnh miệng yêu cầu các máy bay quay lại, hai chuyến bay trục xuất vẫn được tiến hành, chuyến thứ ba cất cánh ngay sau đó. Ngày 17/3, thẩm phán Boasberg yêu cầu chính quyền Trump giải thích việc phớt lờ lệnh buộc các máy bay quay đầu. Ông Trump sau đó gọi ông Boasberg là thẩm phán "cực tả, gây rối và kích động" trên mạng xã hội và kêu gọi luận tội ông.
Giới quan sát nhận định phản ứng của chính quyền đối với lệnh của thẩm phán Boasberg là động thái khẳng định lập trường kháng cự đầu tiên của ông Trump với quyền lực của nhánh tư pháp.
Ông Trump chưa bình luận về tuyên bố của Chánh án Roberts. Ông Roberts từng nhận xét tương tự khi ông Trump chỉ trích các phán quyết của thẩm phán liên bang trong nhiệm kỳ đầu.
"Tòa án liên bang không có thẩm phán Obama, thẩm phán Trump, thẩm phán Bush hay thẩm phán Clinton", người đứng đầu Tòa Tối cao Mỹ nói khi đó.
Đức Trung (Theo AFP, Reuters, CNN)