Ngày 4/5, ông Nguyễn Hòa Bình làm việc với các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận và Cục Bồi thường Nhà nước, chỉ đạo giải quyết bồi thường oan sai cho ông Huỳnh Văn Nén.
Theo ông Bình, việc tòa án tỉnh Bình Thuận đòi gia đình ông Nén cung cấp chứng từ, hóa đơn... là gây khó và đề nghị nên giải quyết theo hướng có lợi cho đương sự hơn là thuận lợi cho cơ quan Nhà nước. "Có những khoản không cần phải đòi hỏi hóa đơn, nếu xét thấy hợp lý nên thỏa thuận", ông Bình nói.
Chánh án Bình cũng đề nghị TAND tỉnh Bình Thuận lập tổ chuyên trách xử lý việc này, có kế hoạch cụ thể cho từng khoản đàm phán.
"Các cơ quan tố tụng đã xin lỗi công khai thì việc bồi thường thiệt hại cần được làm một cách khẩn trương", ông Bình chỉ đạo và cho hay, nếu cần thiết TAND Tối cao sẽ đề nghị Bộ Tài chính cử chuyên gia giỏi vào Bình Thuận hỗ trợ giải quyết hồ sơ, đẩy nhanh công tác thẩm định các khoản yêu cầu bồi thường oan sai cho ông Nén.
Chánh án TAND Tối cao cũng yêu cầu các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận nhanh chóng hoàn tất hồ sơ, sớm đưa bị can Nguyễn Thọ - người bị xác định là hung thủ giết bà Lê Thị Bông đêm 24/3/1998 tại xã Tân Minh, huyện Hàm Tân - gây oan cho ông Nén.
Trao đổi với VnExpress, thẩm phán Trần Thị Thiên Hương - Phó chánh Tòa Hành chính, đại diện TAND tỉnh Bình Thuận nhận đơn yêu cầu bồi thường của ông Nén - cho biết, việc thu thập thêm chứng cứ, tài liệu nếu ông Nén làm được thì rất tốt cho việc giải quyết bồi thường oan sai. Nhưng nếu ông và gia đình không thể cung cấp tòa sẽ xác minh, những khoản nào hợp tình thì tòa sẵn sàng chấp nhận.
"Chúng tôi làm việc với tinh thần có lợi nhất cho ông Nén. Nếu có những khoản pháp luật quy định mà ông Nén và gia đình không yêu cầu chúng tôi cũng xem xét. Nhưng nếu ông Nén có quá nhiều yêu cầu không hợp tình, hợp lý thì bản thân chúng tôi cũng gặp khó khăn bởi không xem xét thì lương tâm cũng áy náy", bà Hương chia sẻ.
Theo bà Hương, việc giải quyết yêu cầu bồi thường cho ông Nén gặp khó khăn vì có những khoản nằm trong luật định đã có phần cứng (tổn thất thu nhập) nhưng có những khoản như tổn thất về tinh thần do cùng lúc vướng hai bản án oan thì việc giải quyết không đơn giản.
Về việc tạm ứng trước một phần thiệt hại cho ông Nén, bà Hương cho rằng nguyên tắc tài chính cũng như pháp luật không quy định về vấn đề này. Do vậy, cần phải có sự hỗ trợ từ chuyên gia tài chính.
Trước đó, ngày 11/4, ông Nén cùng gia đình đã đến TAND tỉnh Bình Thuận nộp đơn yêu cầu bồi thường số tiền 18 tỷ đồng do bị kết án oan trong hai bản án. Ông đã phải ngồi tù oan hơn 17 năm với cáo buộc giết bà Dương Thị Mỹ (năm 1993 còn gọi là kỳ án vườn điều) và vụ sát hại bà Bông.
Khi toà yêu cầu bổ sung tài liệu chứng cứ, ông Nén gửi đơn đến TAND tỉnh Bình Thuận nói rằng toà "đánh đố", gia đình ông không thể cung cấp bởi không nghĩ có ngày được giải oan để giữ lại những hoá đơn chi phí.
Ngày 26/4, TAND tỉnh Bình Thuận đã có buổi làm việc với ông Nén và một số người liên quan. Ông Nguyễn Thận, người đại diện của ông Nén cho biết, gia đình ông Nén đã chứng mình được các chi phí hợp lý mà pháp luật qui định. "Buổi làm việc hôm đó chúng tôi đều có thiện chí, trao đổi cởi mở, thẳng thắn những nội dung yêu cầu bồi thường", ông Thận nói.
Người đại diện của ông Nén cho biết, tòa chỉ chấp nhận bồi thường 15 năm 5 tháng 5 ngày tù bị bắt giam và 36 ngày được tại ngoại để điều tra. Đối với bản án 2 năm tù giam về tội Cố ý hủy hoại tài sản, TAND tỉnh Bình Thuận không chấp nhận. Hiện, ông Nén đã gửi đơn lên VKSND Tối cao đề nghị Giám đốc thẩm về tội danh này nhưng chưa nhận được văn bản trả lời.
Trong buổi làm việc, tòa không yêu cầu ông Nén phải đảm bảo có đầy đủ tất cả các chứng cứ, hóa đơn, liệt kê cụ thể. Nhưng yêu cầu phải cung cấp được những giấy tờ, tài liệu tối thiểu mà gia đình ông hiện có để việc thương lượng sắp tới diễn ra được thuận lợi.
Là người duy nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam mang 2 án oan về tội Giết người, ông Nén được TAND tỉnh Bình Thuận công khai xin lỗi tại địa phương vào cuối năm ngoái.
Tháng 4/1998, ông bị cho là hung thủ giết bà Bông cướp chiếc nhẫn, bị TAND tỉnh Bình Thuận tuyên phạt tù chung thân về tội Giết người, 3 năm tội Cướp tài sản và 2 năm về tội Cố ý hủy hoại tài sản.
Trong thời gian bị điều tra vụ án này, ông Nén và 9 người bên vợ bị cáo buộc giết bà Mỹ xảy ra 5 năm trước. Do không chứng minh được hành vi phạm tội, 12 năm sau cơ quan điều tra phải minh oan cho họ, bồi thường gần một tỷ đồng. Riêng ông Nén đang thi hành bản án chung thân nên không được giải quyết.
Ngay khi được minh oan, ông đề nghị xử lý hình sự 14 cán bộ trong ngành công an, VKS, TAND tỉnh Bình Thuận gây oan sai cho ông và 9 thành viên trong gia đình vợ. Trong đó chỉ rõ điều tra viên, thủ trưởng cơ quan điều tra ký kết luận điều tra, kiểm sát viên, lãnh đạo VKS ký cáo trạng, thẩm phán xét xử cấp sơ thẩm.
Cơ quan điều tra của VKSND Tối cao đã đến thị trấn Tân Minh, Hàm Tân, Bình Thuận làm việc với những người liên quan để xác minh sự việc.
Tư Huynh - Hải Duyên