Mùa thu vàng đã đi vào trong thi ca nghệ thuật như một biểu tượng cho vẻ đẹp nước Nga. Chắc chắn nhiều người đã quen thuộc với những áng thơ trữ tình về mùa thu của Pushkin, Sergei Yesenin, Mikhail Lermotov hay các tuyệt tác của danh họa Levitan. Nguyễn Thành Trung, 28 tuổi, làm ở một công ty du lịch, luôn ao ước được tới nước Nga vào mùa thu vàng và đã may mắn có dịp chứng kiến bức tranh thiên nhiên tuyệt mĩ này trên nhiều nẻo đường của xứ sở bạch dương rộng lớn.
Những hình ảnh được Trung ghi lại từ năm 2017 đến 2019 và hy vọng sẽ sớm được quay trở lại để có cơ hội tận hưởng thêm nhiều khoảnh khắc của mùa thu nước Nga. Trung khẳng định, thực sự ai từng được trải nghiệm mùa thu nước Nga, dù chỉ một lần, sẽ không thể nào quên.
Moskva thường là điểm dừng chân đầu tiên của mọi người khi tới với nước Nga. Thủ đô có lịch sử gần 900 năm này ẩn chứa một bề dày văn hóa đầy lôi cuốn và có nhiều điểm đến quen thuộc như Quảng trường Đỏ, điện Kremlin, trường Đại học tổng hợp Moskva... nhưng để lại cảm xúc nhất với Trung chính là những công viên tràn ngập sắc vàng vào mùa thu.
Moskva có vài chục công viên với diện tích rất lớn, đi bộ trong đó cả ngày cũng không hết. Trung thường ghé thăm nhất là Kolomenskoye ở phía nam thành phố. Với diện tích gần 400 ha, đây từng là khu nghỉ dưỡng từ thế kỷ 15, hiện nay vẫn còn di tích lâu đài bằng gỗ của Sa hoàng Alexei Mikhailovich. "Vào mùa thu thích nhất là được đi vào đây hái táo và thưởng thức thịt nướng Shashlik tại mấy quán nhỏ trong công viên giữa thời tiết se lạnh", Trung cho biết.
Ngoài ra, một trong những trải nghiệm đáng để thử khác vào mùa thu ở Moskva là đi thuyền trên sông. Hành trình này giúp Trung thấy được khá đầy đủ từng góc cạnh của thành phố với những tòa nhà cổ kính xen lẫn nhiều khoảng không gian thiên nhiên.
Trung cũng từng ghé thăm mùa thu một vài đất nước, nhưng mùa thu ở Nga mang đến một cảm giác rất khác lạ. Có lẽ do khung cảnh nơi đây đượm màu lãng mạn với sắc vàng chủ đạo, thỉnh thoảng chút mưa phùn nhẹ khiến lòng người thêm xao xuyến. Tới nước Nga vào thu cũng đặc biệt hơn các thời điểm khác trong năm bởi cảnh vật như rực rỡ hơn rất nhiều, thay vì chỉ tông xanh khi hè về hay những thân cây trơ trụi mùa đông.
"Tháng 10 ở Moskva, nhiều khi đơn giản chỉ là dạo bộ trên những con đường trải đầy lá vàng hay thậm chí ngồi trên ô cửa sổ ngắm nhìn cây cối thay sắc từng ngày cũng đủ để bạn để cảm nhận sự rung động trong tim", Trung tâm sự.
Những ai yêu mến nước Nga chắc hẳn đều biết tới ca khúc "Uralskaya ryabina" hay còn được nhắc đến với tên tiếng Việt là "Cây thùy dương". Thực ra bài hát này nói về thanh lương trà, một loài cây ra những chùm quả đỏ rực mỗi mùa thu trên khắp mọi nẻo đường nước Nga. Đặc biệt Trung chưa thấy ở đâu có nhiều thanh lương trà như Sergiyev Posad.
Nằm cách Moskva hơn 70 km, thành phố này nổi tiếng với công trình Holy Trinity - St.Sergius Lavra, một trong những tu viện Chính thống giáo lớn nhất và được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới. Đây là quần thể kiến trúc đồ sộ với hơn 50 tòa nhà được xây dựng bắt đầu từ năm 1337 bởi tu sĩ Sergius, cố vấn tinh thần của đại hoàng tử công quốc Moskva là Dmitri Donskoi.
Trải qua rất nhiều thăng trầm lịch sử như cuộc xâm lược của quân Ba Lan vào thế kỷ 16 hay vụ hỏa hoạn lớn năm 1746, tu viện vẫn được bảo tồn và luôn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển tôn giáo ở Nga.
Đến Sergiyev Posad, ngoài việc ghé thăm tu viện Holy Trinity để cảm nhận sự linh thiêng cũng như những tinh hoa của đạo Chính Thống, thì gây ấn tượng với Trung còn là một nơi có nhịp sống chậm rãi rất dễ chịu. Đi dạo bộ bên hồ Belyy, ngắm nhìn sắc vàng của lá phong hay sắc đỏ của quả thanh lương trà, hít thở bầu không khí trong lành, cảm giác như đã tận hưởng trọn vẹn cả mùa thu.
Suzdal có lẽ là thị trấn cổ đẹp nhất ở Nga, nơi từng đóng vai trò thủ phủ của công quốc Rovstov-Suzdal từ những năm 1300. May mắn sau này trung tâm hành chính được dời về thành phố Vladimir gần đó nên Suzdal giữ được gần như nguyên bản các kiến trúc lâu đời và ít bị đô thị hóa. Vì thế khi đặt chân tới đây, cảm nhận của hầu hết tất cả mọi người là sự bình yên của vùng quê nước Nga. Và nhìn ngắm khung cảnh ấy Trung liên tưởng ngay đến bức tranh nổi tiếng Mùa thu vàng của Levitan, một sự hòa quyện dịu dàng giữa cỏ cây, sông nước, mây trời.
Những ngôi nhà gỗ nhỏ xinh đặc trưng của Suzdal càng làm khung cảnh thêm thơ mộng. Nằm ở trung tâm thị trấn là Kremlin được bao quanh bởi dòng sông Kamenka uốn lượn, với tập hợp nhà thờ và tu viện tuy không quá hoành tráng nhưng vẫn đầy uy nghiêm, cổ kính.
Hành trình hơn 200 km từ Moskva tới Suzdal khá dài nhưng thật bõ công với con đường ngợp cây lá vàng hai bên đường. Trên đường, bạn có thể ghé thăm cả Vladimir, cũng là một thành phố trong Vành đai vàng Moskva giống như Suzdal hay Sergiyev Posad. Ở đó có phần hiện đại hơn tuy nhiên vẫn có rất nhiều công trình từ thời công quốc thế kỷ 12 như Cổng vàng hay Nhà thờ Chính tòa thánh Demetrius. Nếu Suzdal cho cảm giác được trở về miền quê thân thuộc thì Vladimir lại khiến Trung liên tưởng đang lạc tới một thành phố trung cổ vậy.
Hiếm nơi đâu có thể bắt gặp được con đường bạch dương đẹp như ở Yasnaya Polyana, điền trang của gia đình Lev Tolstoy, người đã để lại cho nhận loại những áng văn chương bất hủ như Chiến tranh và hòa bình, Anna Karenina... Sinh ra trong một dòng dõi quý tộc bậc nhất nhưng các tác phẩm của ông phản ánh rất chân thực đời sống xã hội nước Nga những năm cuối thế kỷ 19. Rất nhiều tác giả nổi tiếng cùng thời như Dostoevsky, Turgenev hay Chekhov đều bày tỏ sự tôn trọng và coi Lev Tolstoy là nhà viết tiểu thuyết vĩ đại nhất.
Cuộc đời danh giá và sung túc nhưng đại văn hào đã chọn nơi yên nghỉ thật giản dị bên trong khu rừng của điền trang. Chỉ là một nấm mồ đất bên cây cối, hoa lá, chim muông. Đến đây Trung càng thấy tầm vóc của một con người sẽ thể hiện qua di sản mà họ để lại, không cần phải nằm trong ngôi mộ nguy nga thì Lev Tolstoy vẫn mãi được đời sau ngưỡng vọng.
Ngoài việc tới tưởng niệm đại văn hào, khuôn viên Yasnaya Polyana còn rất nhiều điều để khám phá như căn nhà của Lev Tolstoy và nhiều quý tộc khác hay thả hồn ngắm cảnh sắc vùng thôn dã. Đặc biệt vào mùa thu, nơi đây càng thanh vắng, trữ tình.
Khu điền trang này nằm ở Tula, cách Moskva 180 km về phía nam. Thành phố này còn được biết đến là quê hương của ấm samovar, loại bình kim loại để chứa nước truyền thống của người Nga. Đến đây bạn sẽ bắt gặp những cửa hàng với các loại samovar đủ mọi màu sắc cực kỳ sinh động, chắc chắn là món quà đầy ý nghĩa cho du khách khi ghé thăm Tula.
Thực sự không mỹ từ hay hình ảnh nào có thể diễn tả được hết vẻ đẹp mùa thu ở cố đô của Nga. Saint Petersburg cổ kính càng trở lên huyền ảo trong những tầng lá vàng, lá đỏ. Trung cho biết mình thích leo lên nóc của nhà thờ Thánh Issac vào lúc hoàng hôn để ngắm toàn cảnh thành phố bao trùm sắc thu bên dòng sông Neva, nơi đã chứng kiến vô vàn sự kiện lịch sử quan trọng như hành trình dời đô của Pyotr Đại Đế năm 1703 hay những cuộc cách mạng rung chuyển thế giới năm 1917.
Saint Petersburg ẩn chứa quá nhiều những di sản mà có dành hàng năm ở đây cũng chưa chắc khám phá hết được. Nhưng điều làm bất kỳ khách du lịch nào cũng xao xuyến hơn cả với mùa thu tại thành phố này chính là những khu vườn ngự uyển. Không rộng lớn bằng mấy công viên ở Moskva thì những khu vườn vẫn đem lại sự nhẹ nhàng, thư thái như đang thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật vậy. Có thể kể ra đây Vườn Mùa hè, Vườn Alexander hay Vườn Mikhailovsky.
Xa hơn về phía ngoại ô, bạn càng được đắm chìm với mùa thu, đặc biệt là tại cung điện Ekaterina ở thành phố Pushkin, cách Saint Petersburg khoảng 25 km. Du khách tới tham quan chắc chắn sẽ bị ngợp giữa những hàng cây phong, sồi, bạch dương chuyển màu giữa tiết trời lành lạnh. Không hổ danh khi nơi đây được mọi người đặt tên là Cung điện Mùa thu.
Được xây dựng từ năm 1723 như một món quà của hoàng hậu Ekaterina tặng cho chồng mình là Pyotr đại đế. Sau này cung điện Ekaterina ngày càng được mở rộng và trở thành nơi nghỉ ngơi của nhiều đời Sa Hoàng. Trung đã rất ấn tượng bởi không gian xung quanh với hồ nước ẩn mình trong những tán cây rực rỡ. Có thể nói nơi đây như là một kiệt tác mùa thu của cả thiên nhiên và con người.
Ngoài cung điện mùa thu thì Cung điện Mùa hè cũng nổi tiếng không kém. Nằm ở thành phố Peterhof phía tây Saint Petersburg chừng 40 km, công trình nhìn thẳng ra vịnh Phần Lan này được biết đến với hàng trăm đài phun nước đầy tính nghệ thuật. Mặc dù mang tên là Cung điện Mùa hè nhưng nơi đây vẫn gây ấn tượng vào mùa thu bởi những khu vườn vàng rực.
Từ cung điện đi bộ quãng ngắn sẽ ra tới bờ biển, nhìn từng đợt sóng xô vào bờ tung bọt lên những thân cây sần sùi lá vàng rơi đầy gốc, hay thỉnh thoảng lại bắt gặp đàn chim liệng cánh đem lại thật nhiều dư vị mới lạ.
Ngoài ra Peterhof cũng làm Trung hứng thú khi mấy tòa chung cư gọn gàng xen giữa những hồ nước nhỏ xinh. Dạo quanh thành phố, ngồi ăn ở một quán địa phương sau khi tham quan cung điện cũng là lựa chọn hấp dẫn. Đến đây, bạn chắc chắn sẽ bắt gặp nhiều khoảnh khắc mùa thu bình dị mà vẫn rất thơ mộng.
"Điều làm tôi nhớ nhất về mùa thu nước Nga còn là khung cảnh dọc đường đi. Những cánh rừng bạt ngàn lá vàng kéo dài tưởng chừng bất tận, xen vào đó đôi khi bắt gặp vài ngôi làng nhỏ khiến lòng người đầy lưu luyến", Trung tâm sự.
Thời điểm thích hợp để thưởng thức trọn vẹn mùa thu vàng vào khoảng cuối tháng 9 và đầu tháng 10 hằng năm. Việc di chuyển giữa các thành phố của Nga khá tiện lợi với hệ thống đường sắt và xe công cộng. Hiện các điểm thăm quan ở Nga đang dần mở cửa trở lại sau ảnh hưởng của dịch Covid.
Độc giả Nhật Minh
Ảnh: Thành Trung
