Từ nhiều tháng qua, thói quen hàng ngày của Nguyễn Ngọc Quý là gọi video call về cho mẹ ở Bảo Lộc, Lâm Đồng vào đầu giờ sáng. Qua camera điện thoại, bà Sen (mẹ Quý) sẽ soi vào từng cây kiểng lá để con trai kiểm tra rồi hai người trao đổi những thông tin về việc chăm sóc cây hay chỉ đơn giản là cùng vui khi thấy một cây lên lá non.
"Dạo này, tôi và mẹ đang cùng chơi cây 'mặt nạ Pharaoh' nên suốt ngày gửi hình qua lại để cập nhật vì lá sẽ biến đổi dần dần", chàng trai là cựu kỹ sư công nghệ sinh học, đang làm cho một nhãn hàng đồ thể thao của Pháp ở Đà Nẵng nói.
Trong cộng đồng người chơi kiểng lá ở Việt Nam, Nguyễn Ngọc Quý được thừa nhận là một trong số những thành viên có kiến thức sâu rộng nhất nhờ biết tiếng Anh, có chuyên môn về sinh học và chăm nghiên cứu tài liệu khoa học.
Bốn năm trước, qua các trang Instagram cây cảnh trong nhà, chàng trai này bắt đầu biết đến kiểng lá. Tìm hiểu nhiều nhưng Quý chỉ trở thành "con nghiện" sau lần mua cây Monstera Deliciosa (Quái vật rừng xanh). Đến nay bộ sưu tập của anh có trên 200 cây với nhiều loại quý hiếm, điển hình là cây hồng môn nữ hoàng (Anthurium Queen) lớn nhất Việt Nam với lá dài 1,2 mét. Thông thường giá thị trường của cây lá dài 20 cm là 7 triệu đồng.
Cây này được Quý đặt mua từ Ecuador ba năm trước, khi hầu như chưa có ai biết đến nó. Từ kích thước lá chỉ dài 20 cm, Quý đã áp dụng chế độ chăm sóc đặc biệt, cây cho những chiếc lá nhung dài, nổi lên những đường gân trắng sáng. "Một số người đã trả giá 200 triệu đồng nhưng tôi hay đùa đến khi cần tiền cưới vợ mới bán", anh cho hay.
Trong vườn ươm của Quý còn có cây Monstera deliciosa albo được cho là rất hiếm. Anh may mắn sở hữu cây này hai năm trước, trong một lần nhập khẩu từ Ecuador về 4.000 hạt giống và chỉ có một hạt nảy lên có đột biến tự nhiên là các mảng trắng đẹp và sinh trưởng ổn định. Theo chuyên trang kiểng lá Plantophiles, trong số hàng trăm nghìn hạt giống được gieo mới có một cây Monstera deliciosa albo đột biến như của Quý.
Trong bộ sưu tập còn có "con cưng" khác là Philodendron Pink Princess Marble (Công chúa hồng cẩm thạch) mà anh chọn được trong số 2.000 cây con nhập về từ Thái Lan. Đặc điểm làm cây này có giá trị cao là do cách phân bố vân đột biến kiểu trộn lẫn các mảng màu chứ không theo từng mảng màu lớn như thông thường.
Từ khi "nghiện" kiểng lá, Ngọc Quý đầu tư 60% thu nhập hàng tháng vào thú chơi này. Tháng trước, anh bạo tay mua cây Anthurium luxurians chỉ có hai lá, với giá 1.000 USD.
Tháng 11/2020, Quý mua cây "mặt nạ Pharaoh" từ Mỹ. Cây này được lai tạo bởi Brian Williams - một chuyên gia kiểng lá có tiếng trên thế giới. Lúc nhận cây ai cũng sốc vì cái cây chỉ có 2 lá, hình dáng chẳng khác gì cây khoai môn mọc dại mà giá tới 500 USD. "Ai cũng bảo tôi bị điên. Mẹ tôi còn mắng cho một trận", anh kể. Tuy nhiên sau 3 tháng, lá bắt đầu có vân tím, đến năm tháng rưỡi, lá bắt đầu uốn cong. Giờ bà Sen còn mê cây này hơn cả con trai và đang mong ngóng đến ngày lá uốn cong thành hình chiếc mặt nạ.
"Sự háo hức, mong chờ mỗi sáng thức dậy phát hiện ra một sự biến đổi của cây là niềm hạnh phúc lớn nhất của những người chơi kiểng lá", Ngọc Quý chia sẻ.
Quý từng từ chối một vị khách hỏi mua cây "Công chúa hồng" với giá 40 triệu đồng, gấp 8 lần giá trị thực của nó bởi cây này đã đi theo anh từ những ngày đầu tiên, chơi vài cây trong phòng trọ. "Người chơi chân chính sẽ cần cảm xúc cây mang lại, không phải vì giá trị", cậu bộc bạch.
Không phải tự nhiên mà Quý dành nhiều tiền cho thú chơi này như vậy. Xuất thân là một kỹ sư công nghệ sinh học, với vốn tiếng Anh tốt, anh tìm hiểu rất kỹ về trào lưu chơi kiểng lá trên thế giới, từ giá cả, cách chăm sóc, chữa bệnh, lai tạo. Quý tham gia cộng đồng các loài ráy quốc tế và có nghiên cứu chuyên nghiệp. Từ những kiến thức tích lũy được, chàng trai lập nhóm trên mạng xã hội để chia sẻ cách chăm cây cho mọi người.
Anh thanh niên quê Lâm Đồng tiết lộ, việc chăm sóc kiểng lá không phức tạp, chỉ cần nắm rõ các quy luật về ánh sáng cho từng loài và nguyên lý: Chỉ tưới khi 2 cm đất trồng bề mặt khô hoàn toàn. Một số chi như Alocasia, Anthurium sẽ đòi hỏi chế độ chăm sóc phức tạp hơn vì cần theo dõi nghiêm ngặt và kiên nhẫn đến cả lượng nước tưới, ánh sáng và cả độ ẩm mới có được cây đẹp.
Hàng ngày Quý nhận được hàng trăm đoạn chat liên quan đến việc phải cứu cây như thế nào, trồng cây theo hướng nào. Những công việc này mất thời gian nhưng cũng chính từ đó đem lại cho anh niềm vui khi cứu được cây cho người khác.
Sáng cuối tuần, Ngọc Quý dậy sớm, dành ba tiếng ngồi nghe giáo sư thực vật học Thomas Bernard Croat chia sẻ về hành trình sưu tầm 108.000 loài cây từ 40 quốc gia và ghi chú lại những điều thú vị, chia sẻ cho bạn chơi. Anh đặt mục tiêu sở hữu thêm 30 cây nữa để hoàn thành danh sách các cây mong muốn, đồng thời có một khu vườn nơi tất cả các cây to khủng đang sở hữu được sắp xếp bài bản như các hệ sinh thái.
"Kỳ vọng lớn nhất của tôi là dẫn dắt những người chơi chân chính trong cộng đồng kiểng lá sưu tầm và chơi vì đam mê chứ không phải vì lợi nhuận phi thực tế", Quý nói.
Phan Dương