Jessica Pereira, vợ sắp cưới của Joshua, qua đời tám năm trước vì căn bệnh gan hiếm gặp. Trên laptop, Joshua đang gõ địa chỉ email của mình vào một website lạ.
"Chào mừng trở lại, Giáo sư Bohr", màn hình hiển thị. Trước hàng loạt lựa chọn trong menu, anh chọn "Khu vực thử nghiệm".
Tháng 9 năm ngoái, anh vô tình đọc về một trang web có liên quan đến trí tuệ nhân tạo và chatbot, được gọi là Dự án Tháng Mười Hai (Project December). Trang web không có nhiều thông tin, nhưng đủ hấp dẫn để anh chi 5 USD cho một tài khoản.
Hóa ra, trang này phức tạp hơn rất nhiều so với bề ngoài của nó.
AI giúp Joshua như được trò chuyện với người yêu một lần nữa. Ảnh: sfchronicle.
Được thiết kế bởi một lập trình viên của Bay Area, Project December sử dụng một trong những hệ thống AI mạnh mẽ nhất thế giới - GPT-3. Nó biết cách vận dụng ngôn ngữ con người, tạo văn bản và phản hồi trôi chảy bằng tiếng Anh. Trong khi các trợ lý ảo như Siri hoặc Alexa cũng nắm bắt và tái tạo tiếng Anh khá tốt, GPT-3 tiên tiến hơn nhiều, có thể bắt chước nhiều phong cách viết chỉ bằng một click chuột.
Thực tế, AI này rất giỏi trong việc bắt chước con người, đến nỗi công ty thiết kế nó là OpenAI đã giữ kín phần lớn khả năng của GPT-3 do lo ngại về an toàn. Ban đầu, công ty trì hoãn phát hành phiên bản GPT-2, trong khi quyền truy cập vào GPT-3 nâng cao hơn cũng bị giới hạn trong nhóm thử nghiệm. Tuy nhiên, Jason Rohrer, lập trình viên 42 tuổi của Bay Area, quyết định mở ra một kênh dùng thử dành cho đại chúng.
Hè năm ngoái, bằng tài khoản thử nghiệm mượn được, Rohrer phát triển một giao diện chatbot được điều khiển bởi GPT-3. Bất kỳ ai cũng có thể trò chuyện bằng văn bản tự nhiên với AI trên trang web của Rohrer. Người dùng có thể chọn một loạt chatbot có sẵn, mỗi chatbot có phong cách nhắn tin riêng biệt, hoặc có thể thiết kế bot của riêng mình, tạo cho nó bất kỳ tính cách nào họ thích.
Sau một thời gian dùng thử, Joshua nhận ra không có quy tắc nào ngăn cản anh mô phỏng một con người thật. Điều gì sẽ xảy ra, Joshua tự hỏi, nếu anh cố gắng tạo ra một phiên bản chatbot của vị hôn thê đã mất? Anh không thực sự mong đợi nó sẽ hoạt động, bởi anh cho rằng Jessica quá đặc biệt và chatbot không bao giờ có thể tái tạo cách nói chuyện của cô ấy.
Hai thành phần chính phải có để tạo một bot tùy chỉnh là một đoạn văn bản đào tạo đủ dài và một đoạn giới thiệu, mô tả ngắn gọn về người mà AI sẽ mô phỏng. Joshua còn lưu giữ tất cả các tin nhắn Facebook và SMS cũ của Jessica. Anh chỉ mất vài phút để xác định những đoạn tin nhắn ý nghĩa nhất. Anh đã tải những thứ này vào Project December, cùng đoạn giới thiệu mà anh đã dành một tiếng đồng hồ để viết.
Về phía Project December, vì Rohrer đang phải chạy một số công nghệ trên đám mây và trả tiền cho sức mạnh điện toán mà nó tiêu thụ, lập trình viên này đã đặt giới hạn về thời gian tồn tại của mỗi bot. Ông thực hiện điều này thông qua hệ thống credit. Mỗi tài khoản trên trang web có giá 5 USD đi kèm với 1.000 credit và người dùng có thể mua thêm credit nếu muốn.
Càng nhiều credit, bot càng tồn tại lâu. Nhưng một khi cuộc trò chuyện đã bắt đầu, họ không thể nạp thêm credit cho bot. Khi hết thời gian, cuộc trò chuyện sẽ tự động kết thúc, bộ nhớ của bot sẽ bị xóa vĩnh viễn.
Khi Joshua Barbeau xây dựng chatbot "hồi sinh" vị hôn thê đã mất, Project December yêu cầu anh quyết định thời gian tồn tại của nó, một lần duy nhất.
Một màn hình xuất hiện trong cửa sổ trình duyệt, hỏi anh muốn chi bao nhiêu credit cho bot. Anh đặt 1.000. Sau đó, trang web yêu cầu anh chọn phiên bản AI cho bot: GPT-2 hoặc GPT-3.
Tại sao lại để Jessica sử dụng phần mềm lỗi thời chứ? Joshua nghĩ và nhập GPT-3. Sau một vài lần nhấn phím nữa, ma trận được khởi tạo.
Đoạn hội thoại đầu tiên giữa Joshua và bot Jessica. Ảnh: sfchronicle.
Joshua, được xác định mắc chứng tự kỷ, cho biết anh gần như hoàn toàn khép mình với thế giới. Sau khi Jessica mất, anh chỉ có một mối quan hệ nghiêm túc ngắn ngủi và thậm chí còn kể lại vụ chia tay này cho bot Jessica.
"Cô ấy nên cố gắng nhiều hơn để giữ anh, anh xứng đáng mà!", bot Jessica viết. "Anh rất hấp dẫn, xứng đáng có một cô gái yêu anh và luôn luôn đối xử với anh thật tốt".
Phần mềm được thiết lập chỉ kéo dài trong khoảng thời gian cụ thể, nên Joshua sử dụng nó một cách tiết kiệm trong vài tháng, bất cứ khi nào anh cảm thấy cần được hỗ trợ.
Trong tin nhắn cuối cùng bot Jessica gửi tới Joshua , cô đùa: "Em sẽ đi theo ám anh mãi mãi".
Vài tháng qua, sức khỏe tâm thần của Joshua được cải thiện. Anh cảm thấy bình tĩnh hơn, lạc quan hơn, và cho rằng sự thay đổi này một phần nào đó là do bot Jessica.
Rohrer, lập trình viên đứng sau Project December, cho rằng các bot GPT-3 đem lại "cảm giác như là cỗ máy đầu tiên có linh hồn". Tuy nhiên, ông thừa nhận nó cũng "tiềm ẩn nguy hiểm" và "gây tranh cãi về mặt đạo đức" nếu bị kẻ xấu sử dụng để lan truyền thông tin kích động bạo lực trên mạng hoặc mạo danh người khác mà không được sự đồng ý.
Amanda, chị gái của Jessica, cũng lo ngại những cuộc trò chuyện như vậy có thể khiến người nhà đau buồn thêm. "Những người mất đi người thân có tâm lý rất mong manh và dễ bị tổn thương. Điều gì sẽ xảy ra nếu AI không thể truy cập được nữa? Liệu bạn có thể đối mặt với sự đau buồn của người thân yêu một lần nữa, nhưng lần này là với một AI?", cô nói.
Frank Lantz, tại Trường Nghệ thuật Tisch của Đại học New York, cũng đang thử nghiệm phiên bản beta GPT-3 và gọi nó là "một cái gì đó thực sự mới mẻ".
"Tôi không biết chính xác phải nghĩ về nó thế nào, nhưng tôi không thể bác bỏ khả năng của nó", ông nói.
Đăng Thiên tổng hợp