 |
|
Edward Teller khi còn trẻ. |
Là công dân Mỹ ra đời tại Hungary, Teller là một thành viên chủ chốt trong nhóm các nhà khoa học hàng đầu chạy trốn khỏi nước Đức thời Hitler và làm việc trong dự án Manhattan - chương trình bí mật phát triển bom nguyên tử của Mỹ.
Sau chiến tranh, Teller rất quan tâm đến việc xây dựng một hệ thống phòng thủ quốc gia mạnh, nên đã thuyết phục Tổng thống Mỹ Harry Truman về việc cần thiết phải phát triển xa nữa hơn loại bom hydro. Tháng 11/1952, quả bom nhiệt hạch đầu tiên đã nổ tung trên đảo san hô Elugelab ở Thái Bình Dương, với sức công phá mạnh gấp 2.500 lần những quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima và Nagasaki vào năm 1945 - hai quả bom đã khép lại Đại chiến thế giới lần 2.
Bom H hoạt động mô phỏng các quá trình giải phóng năng lượng hạt nhân trên mặt trời, có khác biệt ít nhiều so với nguyên lý của bom nguyên tử (bom A). Ở bom nguyên tử, năng lượng bùng phát khi các đồng vị nặng uranium hoặc plutonium phân rã thành các đồng vị nhẹ hơn. Trong khi đó, ở bom nhiệt hạch, năng lượng xuất hiện từ sự bùng nổ của các hạt nhân hydro khi chúng chuyển thành helium. Bởi vì nhiên liệu của bom H nhẹ hơn nhiên liệu của bom A rất nhiều, và phản ứng nhiệt hạch có hiệu suất cao hơn hẳn phản ứng nguyên tử, nên bom H có sức công phá mạnh hơn nhiều lần bom A.
Vào thời điểm ra đi, Teller là một nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Hoover ở Stanford, đặc biệt trong các chính sách về năng lượng và quốc phòng.
B.H. (theo Reuters)