Hệ thống sợi nấm dạng rễ dưới lòng đất. Video: Tech Insider.
Sinh vật lớn nhất hành tinh là một khối nấm Armillaria ostoyae nằm trong rừng quốc gia Malheur ở bang Oregon, Mỹ, theo Mother Nature Network. Được mệnh danh là "cây nấm bự chảng", khối A. ostoyae này bao phủ ít nhất 195 hecta và có tuổi thọ ước tính 1.900 - 8.650 năm.
Tuy nhiên, khối nấm A. ostoyae gần như nằm toàn bộ dưới lòng đất. Các nhà nghiên cứu có thể xác định vị trí cây nấm do nó không chỉ mọc ra những cây nấm mà còn phát triển những sợi nấm dạng rễ dày như dây thừng bò dưới lòng đất nhằm tìm những thân cây để ký sinh.
Một nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Nature Ecology & Evolution hôm 30/10 sắp trình tự và phân tích 4 loài nấm Armillaria. Nghiên cứu bao gồm trồng các loài nấm Armillaria trong phòng thí nghiệm, sử dụng gạo, mùn cưa, cà chua. Nấm Armillaria mọc sợi nấm dạng rễ mà không cần bất kỳ kích thích nào từ các nhà nghiên cứu. Nhưng để những cây nấm mọc lên, nhóm nghiên cứu phải từ từ di chuyển mẫu vật đến khu vực mát mẻ và tối hơn trong phòng thí nghiệm để mô phỏng môi trường mùa thu, khi những cây nấm sinh sôi.
Các nhà nghiên cứu phát hiện những sợi nấm dạng rễ và cây nấm có chung một loại mạng lưới gene hoạt động. Điều này có nghĩa khả năng phát triển sợi nấm dạng rễ của Armillaria có thể trực tiếp đến từ việc sử dụng các gene vốn dùng để tạo ra cây nấm. Theo nhà nghiên cứu László Nagy ở Viện Hàn lâm Khoa học Hungary, sợi nấm dạng rễ có thể là những gốc nấm không thể đâm chồi mà thay vào đó mọc dưới lòng đất và lan tỏa nhanh không kém cây nấm.
Các sợi nấm dạng rễ của Armillaria có thể gây hại cho khu rừng do mang chức năng truyền bệnh, gọi là hiện tượng "thối trắng". Những sợi rễ nấm có nhiều gene góp phần làm chết tế bào cây. Tính trung bình, sợi rễ nấm Armillaria có 669 protein phát tín hiệu truyền bệnh so với 552 protein ở các loài gây hoại sinh khác. Lợi thế này cho phép Armillaria đánh bại những vi khuẩn cạnh tranh khác để xâm nhập vào hệ thống rễ cây khỏe mạnh.
Trong rừng quốc gia Malheur, nấm A. ostoyae và những sợi rễ nấm của nó giết chết rất nhiều cây. Theo Cơ quan Lâm nghiệp Mỹ, dấu hiệu nhiễm nấm Armillaria rất dễ thấy. Cây còn sống có tán lá thưa thớt, ngả màu vàng xanh và nhựa ứa ra từ gốc. Cây chết bị mất cành cây và vỏ cây. Nhiều cây vẫn đứng thẳng sau khi chết, đôi khi sau nhiều năm mới đổ. Các sợi rễ nấm vẫn tiếp tục hút chất dinh dưỡng bất kể cây còn sống hay đã chết.
Phương Hoa