Nếu bạn kỳ vọng một bộ phim cuốn hút, tình tiết hấp dẫn, kịch tính thì bạn đã lầm khi chọn Cây đời. Nếu bạn kỳ vọng một bộ phim nhẹ nhàng, giải trí đúng nghĩa thì bạn cũng đã lầm khi chọn Cây đời. Nhưng nếu bạn muốn một bữa tiệc âm thanh, xúc cảm, với những rung động tinh tế nhất thì Cây đời là một sự lựa chọn không tồi.
Cây đời không dành cho những người dễ tính. Nó như một món ăn ngon, nhưng cầu kỳ đến mức làm cho người ta ngại nếm thử. Cây đời không có cốt truyện. Không nhất thiết phải có cốt truyện. Chỉ là những câu hỏi, những băn khoăn không lời giải đáp, của con người, của đứa con bướng bỉnh lúc nào cũng muốn thoát khỏi vòng kìm kẹp của người cha hà khắc, của người mẹ hiền dịu như thiên thần, trước nỗi đau mất đi một đứa con.
Chẳng hiểu sao, tôi không dứt ra khỏi giai điệu của bản Phúc âm buồn (Trịnh Công Sơn) khi xem Cây đời. "... Còn bao lâu cho thân thôi lưu đày chốn đây, còn bao lâu cho thiên thu xuống trên thân này, còn bao lâu cho mây đen tan trên hồn người, còn bao lâu tôi xa em xa anh xa tôi..."
Thấy con người quả là bé nhỏ trước thế giới này. Nhưng cho dù là bé nhỏ, thì con người vẫn phải lựa chọn đâu là cách mình sống: là vị tha, hay tự nhiên, là dung thứ, chấp nhận sự tổn thương, hay tự vệ, khát khao quyền lực. Những cảm xúc được đưa đến cho người xem theo cách tinh tế nhất. Không phải là cốt truyện mạch lạc, chỉ đơn giản một ánh mắt bướng bỉnh của đứa con, sự bất lực của người mẹ.
Và cả sự sinh sôi, diệt vong của sự sống. Những hình ảnh từ tráng lệ như núi lửa, những con sóng bất tận, hay đơn giản chỉ là sự phân bào... đều đưa người xem đến những cảm giác khó có thể cắt nghĩa được. Những mảnh ký ức lúc dồn dập, lúc rời rạc của Jack - một vị kiến trúc sư tuổi trung niên, lạc lõng, mất phương hướng - tạo nên một bức tranh ký ức tuyệt đẹp.
Ở đó, có người cha hà khắc, có người mẹ hiền dịu, thánh thiện, và ba đứa con với những trò chơi tưởng chừng như không bao giờ kết thúc. Cái chết của người em không bao giờ được biết lý do. Nhưng ở đó đầy đủ cung bậc cảm xúc được thể hiện. Ở đó, chúng ta cảm nhận được nỗi đau mất mát, tình yêu thương, lòng vị tha...
Sự sống, rốt cuộc là gì? Rốt cuộc con người là gì của Chúa? Tại sao, những người hiền lành lại phải chịu bất hạnh? Tại sao những đứa bé lại bị đưa đi sớm như vậy? Không ai trả lời được. Và Con người phải học cách tin, rằng "không ai kính Chúa phải chịu một kết cục xấu". Vậy là, ngoài niềm tin ra, Con người chẳng còn bấu víu vào ai, vào bất kỳ điều gì được nữa. Và cứ như vậy, Cây đời cứ lớn mãi, lớn mãi...
Nguyễn Minh Thư