Từng một thời được xem là cây làm giàu của nông dân Đà Lạt, cây atisô hiện có nguy cơ bị xóa sổ, diện tích ngày càng thu hẹp dần... Theo Phòng kinh tế thành phố Đà Lạt, đến nay diện tích atisô tại thành phố Đà Lạt chỉ còn khoảng 50 hec ta, giảm đến 75% so với năm 1998 và dự báo tiếp tục giảm.
Sau nhiều năm gắn bó với cây atiso, cuối tháng 5/2012, ông Lê Văn Đạt (Thái Phiên, thành phố Đà Lạt) đã phá bỏ hơn 1.000 m2 trồng cây atiso để chuyển sang trồng hoa đồng tiền, chỉ giữ lại 500 m2 cây này do đất quá cằn không thể trồng loại cây khác. “Trồng atiso không còn hấp dẫn nữa do hiệu quả kinh tế thấp, thời gian từ khi trồng đến thu hoạch kéo dài hơn 10 tháng...”, ông Đạt nói.
Cũng như ông Đạt, hàng loạt nông dân từ nhiều năm “chung tình” với cây atiso tại phường 11 và 12, thành phố Đà Lạt, như anh Đào Văn Thắng, Vũ Xuân Đình, Phạm Văn Kiên... đã phải phá bỏ phần lớn diện tích atiso để chuyển đổi sang trồng các loại hoa màu khác cho thu nhập cao hơn.
 |
|
Atiso là loại cây đặc sản của Đà Lạt, nếu diện tích trồng cây này ngày càng giảm không chỉ là điều đáng tiếc đối với Đà Lạt, mà các nhà máy cũng có nguy cơ thiếu nguyên liệu. Ảnh: minh họa. |
Theo anh Phạm Văn Kiên, chi phí đầu tư cây atiso lên đến 15 triệu đồng mỗi sào, sau mười tháng mới thu hoạch. Với giá bán từ 12.000 - 15.000 đồng một kg, nông dân chỉ lời 15 triệu đồng một sào sau khi trừ mọi chi phí. Trong khi đó, cũng với diện tích trên, mỗi năm nhà vườn sẽ làm được ba vụ hoa cúc, nếu thị trường thuận lợi, mỗi vụ cho lãi ròng khoảng 20 triệu đồng.
Ông Hồ Ngọc Dinh, Chủ tịch Hội nông dân phường 12 - nơi trồng nhiều atiso nhất thành phố Đà Lạt, cho biết cách đây nhiều năm, mặc dù chi phí đầu tư thấp nhưng giá mỗi ký bông atiso tươi luôn được bán tại vườn 70.000-100.000 đồng một kg. “Dù lúc đó diện tích nhiều, sản lượng lớn nhưng hoa atiso không khi nào bị ế, thương lái đến tận vườn mua. Thế nhưng hiện nay, diện tích atisô rất ít, chi phí đầu tư cao nhưng giá bán lại quá thấp...” , ông Dinh nói.
Ông Nguyễn Đức Cứ, nguyên phó trưởng Phòng kinh tế thành phố Đà Lạt, là người có nhiều năm nghiên cứu về cây atiso, cho rằng đầu ra khó khăn là nguyên nhân khiến diện tích atiso tại Đà Lạt giảm mạnh trong thời gian qua. “Bông atiso chủ yếu tiêu thụ tại thị trường nội địa nhưng nhu cầu người tiêu dùng loại đặc sản này không nhiều”, ông Cứ nói. Theo ông Cứ, hằng năm Đà Lạt thu hoạch hơn 3.000 tấn atiso tươi, nhưng chỉ một lượng nhỏ trong số này được bán cho người tiêu dùng sử dụng làm thực phẩm, số còn lại nhập cho các cơ sở chế biến trà, cao và dược liệu tại Đà Lạt và TP HCM.
Một số nhà hàng tại Đà Lạt cũng cho biết canh atiso - một loại đặc sản của Đà Lạt - thường rất kén khách vì giá cả chế biến món ăn từ bông atiso thường khá đắt, nên chỉ có những đoàn khách “hạng sang” mới đặt làm những món canh có bông atiso. Theo bà Phan Thị Chi, Giám đốc nhà hàng khách sạn Golf 3 Đà Lạt, vì atiso là một món ăn đặc sản của Đà Lạt, không chỉ bổ dưỡng mà còn rất tốt cho sức khỏe nên có tới 70% thực khách vào nhà hàng gọi món canh này nhưng số lượng không nhiều.
Ông Đào Văn Toàn, chi cục phó Chi cục Bảo vệ thực vật - Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lâm Đồng, cho rằng Đà Lạt hiện có gần 10 công ty chuyên chế biến sản phẩm từ cây atiso thành trà, dược liệu, cao, chưa kể cả chục cơ sở chế biến nhỏ lẻ khác đang hoạt động. Do đó, nhu cầu atiso làm nguyên liệu cho các cơ sở này hiện rất lớn. “Atiso là loại cây đặc sản của Đà Lạt, nếu diện tích trồng cây này ngày càng giảm không chỉ là điều đáng tiếc đối với Đà Lạt, mà các nhà máy cũng có nguy cơ thiếu nguyên liệu...”, ông Toàn nói.
Theo dược sĩ Nguyễn Thọ Biên, Chủ tịch Hội Dược Lâm Đồng, atiso và các chế phẩm từ atiso được coi là kinh điển trong “thực vật liệu pháp” nhằm kích thích và tăng cường các chức năng tiêu hóa, bài tiết thải độc. Cây atiso còn non có thể luộc chín hay nấu canh ăn, những bộ phận thường được dùng làm rau là cụm hoa. Hoa atiso tươi có tác dụng bổ dưỡng, kích thích tiêu hóa, lợi gan mật, trợ tim, lợi tiểu, thường dùng nấu canh. Đây là một loại rau cao cấp, khi nấu chín rất dễ tiêu hóa, dùng trị đau gan, giảm đau dạ dày, rất cần cho những người bị bệnh tiểu đường. Lá và thân của atisô được chỉ định dùng chữa thiểu năng gan, chống tăng cholesterol.
(Theo Tuổi Trẻ)