Lãnh đạo Catalonia hôm 10/10 phát biểu trước quốc hội khu vực ở Barcelona, Tây Ban Nha. Ảnh: AFP.
"Catalonia hôm nay khôi phục chủ quyền đầy đủ", theo văn bản do lãnh đạo Catalonia Carles Puigdemont ký tối 10/10 cùng các chính trị gia khu vực. Hiện chưa rõ tài liệu này có bất kỳ giá trị pháp lý nào hay không.
"Chúng tôi kêu gọi tất cả các quốc gia và tổ chức quốc tế công nhận cộng hoà Catalan là một nước độc lập, có chủ quyền. Chúng tôi kêu gọi chính quyền Catalan có tất cả các biện pháp cần thiết để tuyên bố này có hiệu lực đầy đủ, các biện pháp trong luật quá độ thành lập nước cộng hoà", Telegraph dẫn văn bản viết.
Trước đó, trong bài phát biểu trước các nhà lập pháp khu vực tại Barcelona, ông Puigdemont cho rằng Catalonia đã giành quyền để trở thành một nước độc lập. "Các lá phiếu nói có với việc độc lập và đây là ý nguyện tôi muốn thực hiện", ông nói.
"Tôi gánh vác sự uỷ thác của người dân Catalonia để trở thành một nước cộng hoà độc lập", ông Puigdemont nói trước các nhà lập pháp, nhưng đề nghị quốc hội "hoãn tuyên bố độc lập để bắt đầu đối thoại trong những tuần tới", theo AFP.
Lãnh đạo Catalonia phát biểu muộn hơn một giờ so với dự kiến. Một số báo đưa tin việc trì hoãn tuyên bố là do quốc tế đề nghị làm trung gian hoà giải giữa Catalonia và Tây Ban Nha.
Chính phủ Tây Ban Nha bác bỏ tuyên bố của lãnh đạo Catalonia. "Không thể chấp nhận việc ngầm đưa ra một tuyên bố độc lập rồi hoãn nó một cách thẳng thừng như thế", một phát ngôn viên chính quyền trung ương nói.
Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy từng bác bỏ bất cứ cuộc đối thoại nào với những người Catalonia ly khai nếu họ vẫn không từ bỏ kế hoạch đó. Ông Puigdemont và các đồng minh của ông đang có nguy cơ bị bắt vì xúi giục nổi loạn. Quốc hội Catalonia có nguy cơ bị giải thể và ông Rajoy có thể khởi đầu các cuộc bầu cử khu vực, một phương án được coi là "lựa chọn hạt nhân".
Chính phủ Tây Ban Nha cũng có thể đề nghị các toà án phán quyết tuyên bố độc lập là vi hiến.
Người ủng hộ Catalonia độc lập khỏi Tây Ban Nha tụ tập xem bài phát biểu tại Barcelona. Ảnh: AFP.
Một lượng lớn cảnh sát được triển khai quanh toà nhà quốc hội khu vực, chặn đường tiếp cận công viên nơi có toà nhà. Các đám đông xem cuộc họp qua màn hình lớn, vẫy cờ Catalonia và một số cầm biểu ngữ có chữ "dân chủ".
Phản ứng giữa những người đã mong chờ chứng kiến thời khắc lịch sử đối với một khu vực bị chia rẽ sâu sắc về việc độc lập khỏi Tây Ban Nha còn trái chiều. "Về bản chất, chúng tôi vui nhưng tôi đã mong chờ nhiều hơn", ông Pere Valldeneu, 66 tuổi, nói.
Merce Hernandez, một kiến trúc sư 35 tuổi, nói: "Tôi rất xúc động. Đây là một ngày lịch sử. Tôi cảm thấy hài lòng".
Cuộc trưng cầu dân ý ở vùng tự trị Catalonia hôm 1/10 bị toà án hiến pháp Tây Ban Nha phán quyết là bất hợp pháp. Sự kiện ở Catalonia được tổ chức trong tình trạng bạo lực, khi cảnh sát Tây Ban Nha ngăn cản việc bỏ phiếu trưng cầu dân ý, làm hơn 800 người bị thương.
Catalonia tuyên bố kết quả bỏ phiếu cho thấy 90% trong số 2,26 triệu người bỏ phiếu ủng hộ việc tách khỏi Tây Ban Nha. Tuy nhiên, người đi bỏ phiếu trưng cầu dân ý chỉ chiếm 42% tổng số cử tri đủ điều kiện. Đây là cuộc khủng hoảng chính trị tồi tệ nhất ở Tây Ban Nha trong nhiều thập kỷ qua.
Trọng Giáp