Bản án ngày 29/10 của tòa phúc thẩm liên bang khu vực số 10 xác định, tháng 6/2015, một tên trộm có súng ngắn đã cố thủ trong nhà của Leo Lech tại thành phố Greenwood Village, bang Colorado trong lúc cảnh sát truy đuổi. Tên trộm và John Lech không liên quan tới nhau.
Sau 5 tiếng chiêu hàng bất thành, cảnh sát và tên trộm xảy ra đụng độ. Cảnh sát bắn nhiều lựu đạn khói vào nhà, phá cửa bằng xe bọc thép, cho robot thám thính và đặt thuốc nổ để mở đường vào trong. Sau 19 tiếng, cảnh sát bắt giữ được tên trộm, nhưng ngôi nhà của Leo cũng tan tành.
Ngôi nhà của Leo tan hoang sau sự việc. Ảnh: Denver Post.
Chính quyền thành phố sau đó đập bỏ ngôi nhà, đồng thời hỗ trợ gia đình Leo Lech 5.000 USD chi phí thuê chỗ ở tạm thời trong khi xây lại nhà nhưng phủ nhận trách nhiệm bồi thường thiệt hại gây ra từ quá trình bắt giữ nghi phạm.
Năm 2016, Leo Lech khởi kiện chính quyền thành phố, cho rằng những chủ thể này đã xâm phạm quyền lợi của mình khi không chịu bồi thường. Theo đơn kiện, pháp luật cần coi trường hợp này là trưng dựng tài sản vì quy định về trưng dụng vốn được đặt ra để cấm chính quyền ép người dân tự mình gánh chịu nghĩa vụ với cộng đồng.
Trong đơn kiện, Leo chỉ ra dù được bảo hiểm chi trả 345.000 USD nhưng số tiền này không đủ trang trải chi phí tháo dỡ, thiệt hại tài sản cá nhân, cũng không bằng định giá ngôi nhà cũ là 580.000 USD. John nói phải vay thêm 600.000 USD để xây nhà mới.
Phía chính quyền phản đối và cho rằng cảnh sát không trưng dụng mà chỉ sử dụng tài sản trong trường hợp khẩn cấp nhằm không để xảy ra thiệt hại về người. Tòa sơ thẩm đồng ý với chính quyền thành phố.
Tòa phúc thẩm lập luận rằng đúng là nhà nước phải bồi hoàn chi phí khi trưng dụng tài sản, nhưng trường hợp này không được tính là trưng dụng vì cảnh sát chỉ đang thực thi pháp luật. Tòa án nhận định dù có vẻ bất côn, nhưng cảnh sát không có trách nhiệm bồi thường cho bất cứ ai bị thiệt hại khi họ đang bảo vệ quần chúng.
Leo Lech đứng trước ngôi nhà bị cảnh sát phá tan hoang. Ảnh: Denver Post.
Leo cho biết sẽ kháng cáo phán quyết lên Hội đồng thẩm phán của tòa phúc thẩm liên bang và có thể là tòa tối cao Mỹ.
Phạm vi thẩm quyền của tòa phúc thẩm liên bang số 10 bao trùm khoảng 20% diện tích Mỹ. Hệ thống tòa phúc thẩm liên bang Mỹ được chia làm 13 Tòa, mỗi tòa có thẩm quyền với một khu vực. Quyết định của tòa phúc thẩm liên bang có giá trị đứng thứ hai trong hệ thống quy định pháp lý của Mỹ, chỉ sau tòa tối cao.
Quốc Đạt (Theo Denver Post, Washington Post)