Cảnh sát bịt mặt, ập vào Saliut 3. |
Khoảng 11h ngày 9/8 (giờ Matxcơva), hàng chục cảnh sát thuộc lực lượng đặc nhiệm OMON của Matxcơva với 3 xe tải lớn đã đến bao vây Saliut 3 (còn gọi là Trung tâm thương mại Bến Thành) - tòa nhà 4 tầng chữ U, nằm trên đường Ogorodny Proezd, phía đông bắc thủ đô nước Nga. Gần 2.000 người Việt kinh doanh tại đây và khách đến mua hàng bị lùa hết xuống đường. Cảnh sát, đa số bịt mặt, lục soát đồ đạc, tư trang của họ, niêm phong một lượng lớn hàng, chủ yếu là quần áo, giày dép, tống lên xe tải. Cuộc lục soát diễn ra trong nhiều giờ đồng hồ.
Cảnh sát nói họ thực hiện lệnh bắt hàng nhái nhãn hiệu Adidas. Còn phản ánh của bà con khẳng định nhân viên an ninh đã lạm quyền, thu luôn quần áo bò, và đặc biệt là hàng da - thứ giá trị nhất trong Saliut 3. Chưa kể khi lục soát, tiền bạc trong các gian hàng, phòng ở cũng "không cánh mà bay". Chỉ hàng nhái bị tịch thu thì lập biên bản, còn thứ hàng khác thì không...
Từ chiều cho đến hết đêm 9/8, những người mất hàng tìm mọi cách ngăn cản. Để chặn xe tải của cảnh sát chuyển hàng đi, hàng chục người đã nằm chắn ngang giữa đường. Ôtô riêng của họ cũng được huy động, chặn hết các lối ra vào Saliut 3. Cảnh sát Matxcơva buộc phải tăng cường lực lượng. Khoảng 500-600 người VN tham gia phong toả xe hàng. Theo các phương tiện thông tin Nga, sáng 10/8, con số này lên tới 2.000 người. Sứ quán VN cũng cử người xuống để giải quyết.
Trước tình hình căng thẳng, sáng 10/8, nhiều bà con ở Saliut 3 đã gọi điện về cho gia đình ở Hà Nội và vùng lân cận, đề nghị người thân tập hợp phản đối, yêu cầu cơ quan ngoại giao can thiệp.
3h chiều, gần 100 người đã tụ tập trước cổng ĐSQ Nga, đường Đê La Thành, Hà Nội. Cảnh sát được huy động để giữ trật tự. Không ồn ào, la ó, các thân nhân cùng ký giấy đề nghị cho gặp đại diện ĐSQ. Lần đầu tiên sau hơn 50 năm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, trước cổng ĐSQ Nga xảy ra một việc như vậy.
Bí thư thứ nhất và Tham tán ĐSQ Nga đã ra tiếp. Bà Thu, ở 18 Tôn Đức Thắng, Hà Nội, nói: “Chúng tôi rất tôn trọng và yêu mến nhân dân Nga. Nhưng giờ đây tôi yêu cầu các ông ngay lập tức có hành động bảo vệ con cái chúng tôi”. Một bác trung niên khác từ tốn: “Cộng đồng người Việt đã có mặt và làm ăn ổn định ở Nga từ nhiều năm nay. Thời gian qua họ nhiều lần bị cảnh sát các ông bắt bớ, trấn lột, nhưng chưa bao giờ kinh khủng như thế này”.
Vị tham tán trả lời bằng tiếng Việt: “Qua mọi người ở đây, chúng tôi mới biết tin. Chúng tôi sẽ báo về Bộ Ngoại giao của chúng tôi và phía Việt Nam để phối hợp giải quyết”.
7h tối 10/8, những người tụ tập phản đối trước ĐSQ Nga đã ra về. Họ cho biết sẽ chờ tin thân nhân. Một số người ở các huyện ngoại thành như Sóc Sơn, Gia Lâm sẽ ngủ lại Hà Nội để sáng chủ nhật, tiếp tục tới ĐSQ yêu cầu phía Nga thông báo tình hình.
Sự việc xảy ra ở Saliut 3 đang gây nhiều thấp thỏm, lo lắng cho những gia đình có người thân làm ăn ở đó. Bà Thu có con trai đi lao động xuất khẩu rồi ở lại CHLB Nga từ 12 năm nay. Con dâu bà, sau đó là hai người cháu cũng sang đó. Họ có cửa hàng ở Saliut 3, khu vực do Công ty Bến Thành quản lý. Nước mắt dàn dụa, bà kể lể với phóng viên VnExpress: “Sáng nay (10/8), cháu Nam con tôi gấp gáp gọi điện về, báo cảnh sát sục vào cửa hàng của nó”.
Bà Hường, ở Gia Lâm, có con gái và một người cháu họ đang làm ăn ở Saliut. Bà kể: “Lúc 2h chiều nay, nó gọi về khóc lóc bảo: Bên con bị tịch thu hết rồi, không còn gì cả”. Gia đình chị Hằng, ở Vân Đồn, biết tin mọi người báo cũng rất lo lắng. Nhưng đến 11h đêm qua, họ vẫn chưa nhận được tin con.
Anh Tú, ở đường Thái Hà, cho biết anh đang nóng lòng chờ điện thoại bạn hàng bên đó. Vụ lục soát diễn ra vào đầu mùa buôn bán quần áo của bà con người Việt, nên tại trung tâm thương mại, có rất nhiều tiền và hàng. “Thường những trường hợp thế này, cảnh sát trong lúc lục soát sẽ cướp luôn tiền, nếu họ tìm thấy. Trước đây bà con thường đút tiền cho xong”, anh nói.
Theo lời anh, đã lâu bà con buôn bán người Việt ở Nga mới bị một vụ lục soát tàn bạo thế này. Hồi tháng 6, Saliut 3 đã một lần bị kiểm tra, niêm phong mất một tuần. Còn nặng nề hơn thế là vụ vây bắt năm 1997: Hàng trăm người Việt bị trắng tay chỉ sau một đêm.
Đến 8h tối thứ bảy (16h, giờ Matxcơva), vẫn chưa xe nào của cảnh sát thoát khỏi vòng vây của những người mất hàng. Chưa có vụ xô xát đáng tiếc nào xảy ra. Phía cảnh sát tiếp tục phải tăng cường lực lượng. Các kênh truyền hình Nga như ORT, RTR, NTV liên tục đưa tin về sự kiện này.
ĐSQ Việt Nam và đại diện cộng đồng Saliut 3 đã có buổi làm việc với chính quyền Matxcơva. Họ hứa đến thứ hai sẽ giải quyết. Có người phán đoán, cảnh sát mềm xuống là do phản ứng dữ dội của bà con cả bên Matxcơva và Hà Nội.
VnExpress sẽ tiếp tục đưa tin về diễn biến mới nhất của vụ việc này.
Nghĩa Nhân