Nhiều chuyên gia cho rằng, giai đoạn 0 - 5 tuổi là thời điểm quan trọng để xây dựng nền tảng chiều cao và sức khỏe xương. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh thường chỉ chú ý tới dinh dưỡng ở giai đoạn sơ sinh và một năm đầu đời, dẫn đến thiếu hụt vi chất trong những năm tiếp theo.
Trong số các vi chất thiết yếu, vitamin D3 và K2 đóng vai trò quan trọng. D3 giúp hấp thu canxi từ ruột vào máu, K2 dẫn canxi đến đúng mô xương. Thiếu D3 khiến hấp thu canxi giảm, còn thiếu K2 dẫn đến canxi tích tụ sai chỗ, ảnh hưởng chiều cao và sức khỏe xương.
Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Nutrition năm 2025 cho thấy, trẻ em thiếu vitamin K2 có nguy cơ thấp còi cao hơn 1,5 lần so với nhóm đủ K2. Ngoài ra, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng cảnh báo, thiếu vi chất dinh dưỡng là nguyên nhân liên quan tới khoảng 45% số ca tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển.
Trẻ đi mẫu giáo vẫn có nguy cơ thiếu vi chất xương nếu không bổ sung kịp thời. Thực tế, vitamin D3 chủ yếu tổng hợp từ ánh nắng mặt trời, nhưng phần lớn trẻ học bán trú hoặc nội trú trong nhà, thời gian vận động ngoài trời hạn chế và thường được che chắn kỹ, khiến lượng D3 tổng hợp bị thiếu hụt. Trong khi đó, vitamin K2 có nhiều trong thực phẩm lên men, nội tạng, phô mai lâu năm, đều là những thực phẩm ít khi xuất hiện trong khẩu phần ăn học đường.
Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), ánh nắng mặt trời có thể giúp cơ thể tổng hợp vitamin D. Tuy nhiên, để đạt mức đủ, cần phơi nắng 5 - 30 phút vào khung giờ 10h-16h, ít nhất hai lần mỗi tuần và không sử dụng kem chống nắng, đây cũng là thời điểm cường độ tia UVB cao nhất, làm tăng nguy cơ ung thư da.
Ngoài ra, ngay cả khi trẻ được ăn đủ sữa, trứng, thịt cá thì hàm lượng D3 và K2 trong các thực phẩm phổ thông vẫn rất thấp so với nhu cầu sinh lý. Ví dụ, một quả trứng chỉ chứa khoảng 44 IU vitamin D, trong khi trẻ từ một tuổi trở lên cần ít nhất 600 IU mỗi ngày, theo khuyến nghị của Học viện Nhi khoa Mỹ.
Tình trạng thiếu vi chất kéo dài có thể khiến xương trẻ phát triển chậm, mật độ xương kém, dễ giòn, khó đạt ngưỡng chiều cao tối ưu khi trưởng thành.
Vitamin K2 có trong thực phẩm lên men. Ảnh: Pexels
Theo Học viện Nhi khoa Mỹ (AAP), trẻ dưới 12 tháng tuổi cần bổ sung 400 IU vitamin D mỗi ngày; trẻ một tuổi trở lên cần 600 IU một ngày để hỗ trợ phát triển xương và tăng cường hấp thu canxi.
Tuy nhiên, để canxi thực sự gắn vào xương và tránh tình trạng "nghịch lý canxi", tức canxi lắng đọng sai vị trí như mạch máu hoặc mô mềm thì cơ thể cần thêm vitamin K2, đặc biệt là dạng MK-7. Vi chất này đóng vai trò vận chuyển và định hướng canxi đến hệ xương, tăng mật độ xương và phòng ngừa thấp còi.
Bổ sung vi chất đúng cách để giữ nhịp tăng trưởng cho trẻ. Ảnh: Pexels
Việc bổ sung vitamin K2 được xem là cần thiết trong giai đoạn 0 - 5 tuổi. Theo một số nghiên cứu đăng trên Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ (PubMed), liều 45 - 50 mcg một ngày dạng MK-7 là mức tiêu thụ phù hợp cho trẻ em, nhằm hỗ trợ quá trình khoáng hóa xương và tăng trưởng chiều cao. Các sản phẩm bổ sung D3 kết hợp K2 hiện nay thường đã tích hợp liều lượng tương ứng theo từng độ tuổi, giúp phụ huynh dễ dàng sử dụng.
Với đặc tính khó bổ sung đủ thông qua chế độ ăn thông thường, các chuyên gia khuyến nghị phụ huynh nên chủ động tăng cường vitamin D3 và K2 cho trẻ thông qua các sản phẩm thực phẩm bổ sung có nguồn gốc rõ ràng, bảng thành phần minh bạch và đã được kiểm nghiệm an toàn. Việc lựa chọn đúng sản phẩm có độ ổn định cao, sinh khả dụng tốt và dễ sử dụng hàng ngày là yếu tố then chốt để không làm gián đoạn nhịp cao lớn của con. Bởi vì đoạn từ 2 đến 5 tuổi, dù thường bị xem nhẹ so với "giai đoạn 1000 ngày đầu đời" vẫn là thời kỳ tăng trưởng xương mạnh mẽ, tác động lâu dài đến tầm vóc và mật độ xương khi trưởng thành.
Thế Đan