Trả lời phỏng vấn nhân dịp đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh lần thứ tư về phối hợp hành động và các biện pháp xây dựng lòng tin ở châu Á (gọi tắt là CICA) tại Thượng Hải, Trung Quốc, Thứ trưởng Hà Kim Ngọc cho hay an ninh Biển Đông đã, đang và sẽ là một trong những thách thức lớn nhất đối với CICA. Đây cũng là một trong những nội dung được lãnh đạo cấp cao của các nước thành viên đưa ra thảo luận trong hội nghị lần này.
Theo ông Ngọc, CICA quan niệm an ninh châu Á có tính toàn diện và thống nhất, không thể chia tách. Trong đó, an ninh và ổn định của mỗi nước ảnh hưởng đến an ninh chung của toàn khu vực. Một nước không thể vì an ninh của riêng mình mà đe doạ an ninh của nước khác.
Do đó, việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép ở sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam khiến dư luận quốc tế, nhất là khu vực châu Á, hết sức lo ngại.
"Hoà bình, an ninh, ổn định ở Biển Đông đang bị đe doạ nghiêm trọng. Điều đó có nghĩa là nền hoà bình, an ninh và ổn định chung của châu Á cũng đang bị đe doạ", Thứ trưởng Ngọc cho biết. "Các nước thành viên có trách nhiệm của CICA không thể làm ngơ và đều đã lên tiếng tại hội nghị".
Theo Thứ trưởng Ngọc, các nước thành viên trong hội nghị CICA đã thống nhất ra Tuyên bố chung, trong đó nhấn mạnh các nguyên tắc căn bản, cốt lõi của cơ chế này là tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế, tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ các quốc gia, giải quyết hoà bình các tranh chấp, không đe doạ hoặc sử dụng vũ lực. Tuy nhiên, việc tuyên bố này có được thực hiện trên thực tế ở Biển Đông hay không mới quyết định uy tín, vị thế và vai trò của cơ chế này ở châu Á.
Hội nghị Phối hợp hành động và các biện pháp xây dựng lòng tin ở châu Á ra đời năm 1992 nhằm thúc đẩy hợp tác giữa các nước thành viên về an ninh, kinh tế, môi trường, nhân đạo… CICA gồm 26 nước thành viên và gần 10 nước, tổ chức quốc tế là quan sát viên. Trung Quốc là chủ tịch Hội nghị Thượng đỉnh lần thứ tư này.
Đoàn đại biểu Việt Nam do Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan dẫn đầu tham dự hội nghị đã tích cực cho cộng đồng quốc tế hiểu rõ lập trường và thiện chí của Việt Nam trong việc duy trì hoà bình, an ninh, ổn định, thúc đẩy hợp tác và phát triển ở châu Á. Đồng thời, Việt Nam cũng thể hiện kiên quyết bảo vệ chủ quyền đất nước, nỗ lực góp phần giảm căng thẳng, giảm nguy cơ đối đầu và thúc đẩy đối thoại.
Anh Ngọc