Kiến nghị xử phạt người để trẻ bị đuối nước

Ngày 15/12, tại hội thảo tăng cường các giải pháp chỉ đạo trong công tác tuyên truyền phòng, chống đuối nước ở trẻ em, do Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội tổ chức, ông Dũng cũng như các đại biểu bày tỏ lo lắng trước thực trạng đuối nước ở trẻ em Việt Nam.

Trong 10 năm qua, số trẻ tử vong vì đuối nước giảm từ 3.300 (năm 2010) xuống hơn 2.000 (năm 2019) nhưng vẫn ở mức cao. Đuối nước là nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất ở trẻ em, trung bình 100.000 trẻ sẽ có 7,7 em đuối nước. Con số này của Việt Nam cao gấp 10 lần các quốc gia phát triển như Singapore, Australia, Anh... Trong khi đó chỉ 30% trẻ trong độ tuổi 4-16 biết bơi và có kỹ năng an toàn trong môi trường nước.

Ông Dũng chỉ ra bất cập có nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phòng, chống tai nạn thương tích, trong đó có đuối nước trẻ em, nhưng đa số chỉ nói "tăng cường, đẩy mạnh" chứ chưa thấy quy định bắt buộc nào, chưa chỉ rõ không quản lý được trẻ em, dẫn đến tai nạn thương tâm thì xử phạt ai, mức phạt thế nào.

Tại nhiều nước, việc để trẻ em ra đường mà không ai quản lý có thể bị phạt, chưa nói việc để xảy ra tai nạn. "Việc sơ suất, không chăm sóc, bảo vệ trẻ em dẫn tới tai nạn không ai mong muốn, nhưng cần được luật hóa để xử phạt hành chính, thậm chí hình sự", ông Dũng kiến nghị.

Ngoài cụ thể hóa khung xử phạt, ông Dũng cho rằng để ngăn chặn đuối nước trẻ em, công tác tuyên truyền, dân vận là chưa đủ mà cần cả "quan vận", tức nâng cao nhận thức cho chính quyền, cấp lãnh đạo về đuối nước để đưa ra chỉ đạo sâu sát, quyết liệt hơn. Việc phòng chống đuối nước trẻ em cần sự tham gia của các bộ, ban ngành chứ không chỉ là trách nhiệm của riêng đơn vị nào.

Đóng góp giải pháp khắc phục tình trạng đuối nước trẻ em tại Việt Nam, ông Lê Hải Long, Phó chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương, đề xuất Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ đạo đưa vào giờ vàng cho học sinh, giới thiệu các kỹ năng phòng, chống đuối nước cần thiết. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có cơ chế cho tổ chức đội trong nhà trường để hơn 26.000 giáo viên tổng phụ trách phát huy nhiều vai trò hơn như dạy bơi, thiết kế ấn phẩm tuyên truyền trong các buổi sinh hoạt...

Ngoài ra, ông Long cho rằng các nhà thiếu nhi tại địa phương cần được xây dựng và tổ chức nhiều hoạt động hơn bởi "khi có điểm vui chơi lành mạnh, trẻ em sẽ không tự tìm đến ao, hồ, sông, suối nhiều nữa".

Từ năm 2018, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cùng Tổ chức Vận động chính sách y tế toàn cầu (GHAI) triển khai chương trình phòng, chống đuối nước trẻ em ở 21 huyện thuộc 8 tỉnh gồm: Lào Cai, Yên Bái, Ninh Bình, Thanh Hoá, Quảng Bình, Đăk Lăk, Đồng Tháp và Sóc Trăng. Đây đều là địa phương có tỷ lệ trẻ em tử vong vì đuối nước cao, cơ sở vật chất và nhân lực dạy bơi hạn chế. Trong hai năm, hơn 13.300 trẻ được học bơi, 17.000 trẻ học kỹ năng an toàn trong môi trường nước, vượt 13% kế hoạch ban đầu. Gần 4.000 phụ huynh có con dưới 6 tuổi và 765 giáo viên mầm non được đào tạo kỹ năng giám sát trẻ an toàn.

Bà Đoàn Thị Thu Huyền, Giám đốc quốc gia của GHAI, cho biết mỗi đứa trẻ học bơi 25 m và nổi 90 giây cần 30 USD (khoảng 700.000 đồng). Chi phí gồm tiền xây dựng bể bơi, dụng cụ học bơi, thù lao chi trả cho giáo viên... "Đây là con số để cứu sống một đứa trẻ khỏi tai nạn đuối nước và tôi tin hoàn toàn thực hiện được", bà nói, khẳng định muốn chuyển giao công nghệ này cho chính quyền địa phương sau khi chương trình kết thúc.

Lý giải về số trẻ em tại Việt Nam tử vong do đuối còn cao, TS.BS Vũ Thị Kim Hoa, Phó cục trưởng Cục Trẻ em, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, cho rằng nhận thức và hiểu biết chung về đuối nước trẻ em còn thấp. Đa số trường hợp đuối nước xảy ra do việc thiếu kiến thức của người lớn và chính trẻ. Thiên tai cũng là một phần nguyên nhân nhưng thời điểm học sinh đuối nước nhiều nhất không rơi vào mùa mưa lũ mà chủ yếu vào hè. Trường hợp đuối nước do tắm ao, hồ, sông, suối và tắm biển, hơn 50% vụ xảy ra khi không có người lớn đi kèm. "Việc này cho thấy vai trò giám sát của bố mẹ là vô cùng quan trọng", bà Hoa nói.

Ngoài ra, việc dạy bơi tại nhiều địa phương còn gặp nhiều khó khăn do thiếu giáo viên, cơ sở vật chất chưa tốt, nhận thức của người dân, địa phương còn hạn chế. Khi xây dựng nhà ở hoặc tham gia giao thông đường thủy, nhiều người vẫn chưa chấp hành các quy định đảm bảo an toàn.

Khép lại hội thảo, bà Đinh Thị Mai, Vụ trưởng Tuyên truyền, Ban Tuyên giáo Trung ương, ghi nhận sự tích cực khi các đại biểu thẳng thắn chỉ ra bất cập trong cơ chế, chính sách quản lý và giám sát. Bà Mai đề nghị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nội dung không chỉ dừng ở kiến thức về kỹ năng bơi mà còn bao quát, đảm bảo an toàn trong hoạt động dạy và học.

"Giảm đuối nước trẻ em là mục tiêu cần sức mạnh của cả hệ thống chính trị, cộng đồng với sự phối hợp của các bộ ban ngành, nhà trường, gia đình và khả năng tự bảo vệ của các em", bà Mai nói.

Thanh Hằng

• Kỹ năng tránh bị đuối nước