Tháng 6 vừa qua, ông Nguyễn Phước Nhuận, ngụ tại cư xá Lữ Gia, phường 15, quận 11, TP HCM, lên UBND quận để xin làm bản sao khai sinh cho con gái tên Nguyễn Ngọc Phương Vi. Theo bản chính khai sinh được cấp, Vi sinh ngày 25/4/1988. Thế nhưng các bản sao do UBND cấp thì mục ghi ngày tháng năm sinh đã bị bỏ trống. Ông Nhuận yêu cầu cơ quan hộ tịch cấp lại bản sao khác có đầy đủ các dữ kiện giống như bản chính thì cơ quan này từ chối. Họ giải thích là chỉ cấp bản sao theo những gì đã được ghi trong sổ lưu trữ (sổ bộ). Đối chiếu ngay trong sổ bộ được giữ tại quận, thì đúng là trong đó không hề ghi các chi tiết về ngày tháng năm sinh của Nguyễn Ngọc Phương Vi.
Ông Nhuận được hướng dẫn lên Sở Tư pháp TP HCM để xin điều chỉnh sổ bộ. Thế là từ đó, suốt hai tháng trời ông phải lên xuống Sở Tư pháp nhiều lần. Mãi đến cuối tháng 8, sau khi có ý kiến chấp nhận của UBND thành phố cho phép chỉnh sửa, ông mới có hồ sơ cầm đến UBND quận để xin điều chỉnh và cấp 10 bản sao.
Bà Trịnh Thị Bích, Trưởng phòng Tư pháp quận 4, TP HCM, cho biết, gần đây quận cũng nhận được rất nhiều khiếu nại của người dân phản ánh về dữ liệu tại sổ bộ có sai sót so với bản chính (đã có 36 trường hợp được điều chỉnh xong). Mặc dù những sai sót này là do cán bộ hộ tịch ghi không đúng, thế nhưng, theo nghị định 83/CP của Chính phủ về đăng ký hộ tịch thì cơ quan hộ tịch căn cứ vào sổ bộ gốc để cấp bản sao nên không thể làm khác đi được. Bà nói: "Vì vậy, chúng tôi đành hướng dẫn người dân làm hồ sơ xin điều chỉnh mới có căn cứ để chỉnh sửa sổ bộ".
Lỗi của cơ quan nhà nước, sao lại hành dân?
Trong Nghị định 83/CP cũng như các văn bản liên quan về hộ tịch chỉ quy định về việc người dân có quyền xin thay đổi, cải chính họ tên, chữ đệm, ngày tháng năm sinh, dân tộc..., nhưng không hề có quy định nào về việc người dân phải làm đơn xin chỉnh sửa những sai sót trong sổ bộ (của cơ quan nhà nước) do các cán bộ hộ tịch gây ra. Khi được cấp khai sinh, người dân chỉ có thể kiểm tra bản chính được cấp, không thể nào kiểm tra xem cán bộ hộ tịch ghi vào sổ bộ đúng hay sai. Như nhiều người dân đã nói, thật quá vô lý khi họ chẳng có lỗi gì trong việc ghi chép không chính xác của cán bộ hộ tịch mà lại phải mất công làm đơn, chầu chực, đóng lệ phí để xin sửa lại cái sai đó!
Ông Nguyễn Thu Giang, Phó giám đốc Sở Tư pháp TP HCM, cho biết: "Nguyên nhân là do không có quy định của pháp luật đề cập về việc này. Hơn nữa, lượng người đổ dồn về Sở xin chỉnh sửa các sai sót cũng rất đông, khiến việc giải quyết hồ sơ của Sở bị chậm lại, người dân càng khó khăn hơn. Sở Tư pháp đã nhiều lần gửi kiến nghị lên Bộ Tư pháp xin hướng dẫn, nhưng đến nay vẫn chưa được trả lời". Theo ông Giang, trong khi chưa có quy định cụ thể của pháp luật, Bộ nên cho phép các cơ quan hộ tịch căn cứ vào bản chính khai sinh đã được cấp trước đó để chỉnh sửa ngay trong sổ bộ mà không cần phải làm các thủ tục rườm rà, gây phiền phức cho người dân.
(Theo Tuổi Trẻ)