Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết về tiếp tục thực hiện chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã, trong đó yêu cầu sửa đổi tiêu chuẩn và phân loại đơn vị hành chính; nghiên cứu ban hành nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2022-2030.
Các cơ quan sẽ sửa đổi chính sách để tạo thuận lợi cho địa phương kiện toàn bộ máy, sắp xếp, bố trí cán bộ khi sáp nhập đơn vị hành chính. Việc sáp nhập đô thị cấp huyện quy mô lớn, hoặc nhập huyện vào đô thị cùng cấp phải lập đề án riêng và phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, tổng thể đơn vị hành chính các cấp, quy hoạch vùng, tỉnh...
Các địa phương được khuyến khích sáp nhập huyện xã không thuộc diện bắt buộc để mở rộng không gian phát triển, tăng quy mô, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế.
Cán bộ UBND TP Thủ Đức giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, tháng 8/2022. Ảnh: Quỳnh Trần
Theo báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, giai đoạn 2019-2021, toàn quốc có 700 cán bộ, công chức cấp huyện và 9.700 cán bộ, công chức cấp xã dôi dư sau sáp nhập. Trong số này, có 291 cán bộ cấp huyện và 6.600 cán bộ cấp xã đã được sắp xếp.
Các địa phương có nhiều giải pháp như cho cán bộ nghỉ hưu theo chế độ; vận động nghỉ tinh giản biên chế; nghỉ hưu trước tuổi nhường cơ hội cho người trẻ. Việc bố trí, sắp xếp cán bộ dôi dư có thuận lợi do địa phương đang tinh giản biên chế theo nghị quyết của Bộ Chính trị; thời gian dài chưa tuyển dụng mới hoặc hạn chế bổ sung người.
Tuy nhiên, số lượng cán bộ, công chức dôi dư sau sáp nhập rất lớn. Khung vị trí việc làm tại xã, phòng ban cấp huyện cơ bản đã bố trí đủ nên khó sắp xếp đội ngũ này. Một số nơi lúng túng khi thực hiện chế độ cho cán bộ, công chức đôi dư. Có nơi chi trả chế độ cho họ chưa kịp thời. Khi được điều động sang nơi khác, nhiều công chức gặp khó khăn về đi lại, sinh hoạt, nhất là miền núi.
Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là chưa có cơ chế tài chính, chính sách hợp lý để khuyến khích cán bộ, công chức nghỉ hưu trước tuổi hoặc có nhu cầu thôi việc, chờ nghỉ hưu. Công tác vận động, thuyết phục cán bộ, công chức tự nguyện nghỉ hưu, nghỉ việc trước tuổi chưa được quan tâm đúng mức.