Theo báo cáo từ Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về ghi nhãn dinh dưỡng do Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) vừa diễn ra, Việt Nam đang đối mặt với tình trạng gia tăng các bệnh rối loạn chuyển hóa và bệnh mạn tính không lây, gồm bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường, tăng huyết áp. Các căn bệnh này gây ra gần 80% tổng số ca tử vong tại Việt Nam vào năm 2016.
Ông Trương Đình Bắc, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, một trong những nguyên nhân của hiện trạng này bắt nguồn từ thói quen dinh dưỡng thiếu hợp lý của người Việt. Cụ thể, khẩu phần của người Việt đang tiêu thụ muối, đường, chất béo bão hòa vượt quá khuyến cáo, nhưng lại thiếu vi chất dinh dưỡng và chất xơ từ rau, củ, quả.
Các cơ quan ban ngành, chuyên gia dinh dưỡng trao đổi về các giải pháp dinh dưỡng hợp lý đối với người tiêu dùng.
Tại hội thảo, các chuyên gia dinh dưỡng cũng chia sẻ những thói quen đơn giản để lựa chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe giúp phòng ngừa, kiểm soát các bệnh thừa cân béo phì, bệnh mạn tính không lây mà mỗi người có thể áp dụng hàng ngày.
Tăng cường ăn rau xanh, trái cây và các loại hạt
Nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng quốc gia năm 2017 chỉ ra, lượng rau trong khẩu phần tiêu thụ hàng ngày tại Việt Nam chỉ đạt khoảng 170-200 gram mỗi ngày, bằng 1/2 mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Nghiên cứu cho thấy ăn ít rau và trái cây có liên quan đến 19% trường hợp ung thư dạ dày và ruột, 31% bệnh nhân thiếu máu tim cục bộ và 11% đột quỵ.
Do đó, việc tăng cường ăn rau xanh, trái cây và các loại hạt là cần thiết trong chế độ ăn hàng ngày nhằm phòng ngừa và giảm lượng cholesterol trong máu, giúp hạn chế nguy cơ xơ vữa động mạch cũng như kiểm soát đường huyết.
Hạn chế muối, đường và chất béo
Theo điều tra của Bộ Y tế năm 2015, người Việt ăn muối nhiều gấp hai lần so với khuyến nghị của WHO. Ăn nhiều muối góp phần tăng nguy cơ đột quỵ, tăng huyết áp, ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và một số bệnh tim mạch khác.
Ngoài thói quen ăn mặn, người Việt còn thích đồ ngọt. Theo báo cáo của tổ chức Euromonitor International, năm 2016 Việt Nam tiêu thụ hơn 4 tỷ lít nước ngọt. Trong đó, nhiều nhất là trà uống liền với hơn 2 tỷ lít; tiếp theo là đồ uống có ga (hơn một tỷ lít), sau đó mới đến nước uống thể thao, nước tăng lực, nước ép trái cây.
Tập thói quen đọc nhãn sản phẩm để kiểm soát dinh dưỡng tiêu thụ
Tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm cải thiện dinh dưỡng cộng đồng, chuyên gia cho biết, các gia đình Việt tiêu thụ một lượng lớn sản phẩm thực phẩm, đồ uống chế biến sẵn, tuy nhiên, không phải người tiêu dùng nào cũng hiểu về hàm lượng dinh dưỡng của sản phẩm mình sử dụng.
Theo các chuyên gia, người tiêu dùng có thể lựa chọn sản phẩm lành mạnh cho cơ thể bằng cách tìm và đọc nhãn dinh dưỡng trên sản phẩm và biến điều đó trở thành thói quen của bản thân. Nhãn dinh dưỡng (Nutrition labelling) in trên bao bì thể hiện các thành phần dinh dưỡng có trong sản phẩm như đạm, đường, béo..., đồng thời cho biết sản phẩm cung cấp bao nhiêu % nhu cầu dưỡng chất đó cho cơ thể. Ví dụ trên bao bì ghi 15% canxi, nghĩa là thực phẩm đó cung cấp 15% canxi nhu cầu mỗi ngày.
Nhãn dinh dưỡng trên sản phẩm giúp người tiêu dùng xác định được hàm lượng dinh dưỡng trong một khẩu phần thực phẩm để lựa chọn được sản phẩm tốt cho sức khỏe cá nhân và gia đình.
Tại Việt Nam, ghi nhãn dinh dưỡng chỉ mới được một số doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm đồ uống áp dụng. Trong khi đó, ở Thái Lan, Hong Kong, Singapore, việc ghi nhãn dinh dưỡng là một trong những yêu cầu cần thiết đối với các doanh nghiệp ngành sản xuất thực phẩm đồ uống.
Bên cạnh đó, những quy định liên quan đến hạn chế quảng cáo, tiếp thị, kinh doanh các sản phẩm chứa nhiều muối và các chính sách khuyến khích hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe đến với người tiêu dùng cũng được áp dụng rộng rãi.
Ký kết hợp tác giữa Nestlé Việt Nam và Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) nhằm đẩy mạnh việc nâng cao kiến thức dinh dưỡng hợp lý cho cộng đồng.
Tại hội thảo lần này, Công ty Nestlé Việt Nam đã cùng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) ký kết hợp tác truyền thông nâng cao kiến thức dinh dưỡng hợp lý cho người dân và hỗ trợ xây dựng các tiêu chí dinh dưỡng.
Thanh Phong