Tháng 9/1998, Singapore bắt đầu sử dụng hệ thống thu phí đường bộ điện tử ERP (Electronic Road Pricing) nhằm hạn chế phương tiện lưu thông vào nội đô trong giờ cao điểm. Toàn bộ chi phí đầu tư ban đầu trị giá khoảng 72,6 triệu USD do nhà nước chi trả.
Hệ thống gồm máy tính trung tâm, cổng ERP và thiết bị thu phí trên xe. Cổng tín hiệu được đặt tại các con đường kết nối với khu vực trung tâm Singapore, hoặc ở dọc các tuyến đường cao tốc và các trục giao thông chính có mật độ giao thông cao. Trên cổng có lắp các radar và camera.
Một thiết bị có tên IU (In-Vehicle Unit) đặt cố định ở góc dưới bên phải của kính chắn gió, thường là trước mặt tài xế (ở Singapore, ôtô có vô-lăng bên phải), là nơi thu phát sóng trên xe. Ở xe máy, IU sẽ được lắp trên tay lái. Trên IU có gắn thẻ của chủ xe và được nạp tiền trước. Mỗi khi xe qua cổng ERP, tiền sẽ tự động được trừ sau vài giây.
Mỗi thiết bị IU hiện có giá khoảng 113 USD. Mọi ôtô ở Singapore đều phải lắp IU nếu muốn chạy qua những tuyến đường có trạm ERP. Nếu xe không gắn thiết bị mà chạy qua cổng sẽ bị ghi hình và xử phạt 50 USD mỗi lần qua trạm. Nếu sau 28 ngày vẫn không trả tiền phạt, người vi phạm có thể nhận trát hầu tòa.
Mức phí đường bộ được áp dụng phụ thuộc vào mật độ, loại xe, thời gian và địa điểm giao thông, dao động 0,36-2,2 USD.
Tuy nhiên, việc lắp đặt ERP tại các xa lộ lớn cũng không hẳn ưu việt. Nhiều trường hợp chủ phương tiện "lách luật" khi đưa xe vào các đường nhỏ hơn nhằm tránh đi qua cổng ERP. Việc làm này lại gây ra cảnh ách tắc giao thông tại các tuyến đường nhỏ.
Trong năm 2020, Singapore bắt đầu kế hoạch nâng cấp lên hệ thống ERP thu phí qua vệ tinh, với thiết bị IU trên xe sẽ được thay bằng OBU (onboard unit). Do ảnh hưởng từ đại dịch Covid dẫn tới cuộc khủng hoảng thiếu chip trên toàn cầu, kế hoạch này bị chậm lại và dự kiến đến giữa 2023 sự chuyển đổi mới có thể bắt đầu.
Trên thế giới, sau Singapore, Anh là quốc gia thứ hai áp dụng ERP và từ năm 2002. Thành phố Stockholm (Thụy Điển) áp dụng hệ thống thu phí kể từ ngày 1/8/2007, sau 7 tháng thử nghiệm.
Hong Kong từng thử nghiệm ERP trong những năm 1983-1985 với những kết quả tích cực. Tuy nhiên, biện pháp giảm ách tắc này không được áp dụng do bị người dân phản đối.
Trong 2021, chính quyền thành phố Jakarta, Indonesia, đưa ra dự thảo về chính sách thu phí không dừng tại thủ đô. Mục tiêu là áp dụng ERP trên 18 tuyến phố tính đến 2039, với tổng quãng đường 174 km.
Mỹ Anh (theo Strait Times)